Antonio Rosmini-Serbati

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Antonio Rosmini-Serbati
Galleria d'Arte Moderna di Milano'da bulunan resmi
Galleria d'Arte Moderna di Milano'da bulunan resmi
Doğumu25 Mart 1797
Rovereto, Tyrol, Kutsal Roma İmparatorluğu
Ölümü1 Temmuz 1855
Stresa, Piedmont, Kingdom of Piedmont-Sardinia
Milliyetiİtalyan
Alma materPadua Universitesi
Çağı19. yy Filozofları
Milano'daki Rosmini Anıtı (1896).

Kutsanmış Antonio Francesco Davide Ambrogio Rosmini-Serbati (İtalyan Telaffuzu: [anˈtɔːnjo roˈzmiːni serˈbaːti] ; 25 Mart 1797 – 1 Temmuz 1855), İtalyan Roma Katolik rahibi ve filozofu . Resmi olarak Hayırseverlik Enstitüsü veya İtalyanca: Societas a charitate nuncupata Rosminians'ı kurdu. , sosyal adalet kavramına ve İtalyan Liberal Katolikliğine öncülük etti.[1] Alessandro Manzoni, Rosmini'yi okumaya değer tek çağdaş İtalyan yazar olarak görüyordu.[2]

Biyografi[değiştir | kaynağı değiştir]

Antonio Rosmini Serbati, 24 Mart 1797'de Avusturya Tirol'deki Rovereto'da doğdu. Padua Üniversitesi'nde okudu ve 21 Nisan 1821'de Chioggia'da rahip olarak atandı. 1822'de İlahiyat ve Kanon Hukuku alanında doktora derecesi aldı.[3]

Bu süre zarfında Rosmini "Pasiflik Prensibini" standart hale getirdi. Rosmini kendine şu soruyu sormak zorunda hissetti: Planlarım, Tanrı'nın iradesini yerine getirme arzusundan ziyade, iyilik yapma yönündeki öznel arzumdan mı kaynaklanıyor?" . Bu şekilde düşünen Rosmini, prensibi iki bölümde ifade etti: Herhangi bir hayır işini üstlenmeye hazır olun, ancak bunu yalnızca Tanrı'nın Takdiri ile yaptığınızı bilin; bu arada, kendinizi yaşamınızı değiştirmeye çalışarak sürekli dönüşüme adama çabasına kaptırın.[4]

Hayırseverlik Enstitüsü[değiştir | kaynağı değiştir]

1828'de Domodossola yakınlarındaki Monte Calvario'da yeni bir dini topluluk olan ve o zamandan beri genellikle Rosminianlar olarak bilinen Hayırseverlik Enstitüsü'nü kurdu. 1830 sonbaharında Calvario'da kurallara uyma törenini başlattı ve 1834'ten 1835'e kadar Rovereto'daki bir cemaatin sorumluluğunu üstlendi. Daha sonra bunu Stresa ve Domodossola'da temeller izledi. Enstitünün tüzüğü 20 Aralık 1838'de Papa XVI. Gregory'ye sunularak onaylandı. Enstitü İngiltere ve İtalya'da hızla yayıldı ve çeşitli ülkelerden vakfa destek talepleri geldi.[3]

Üyeler kendilerini vaaz vermeye, gençlerin eğitimine ve maddi, manevi ve entelektüel evrensel hayır işlerine adayan rahipler veya meslekten olmayan kişiler olabiliyordu. İtalya, İngiltere, İrlanda, Fransa, Galler, Yeni Zelanda, Kenya, Tanzanya, Hindistan, Venezuela ve Amerika Birleşik Devletleri'nde çalışıyorlar. Londra'da tarihi St Etheldreda Kilisesi, Ely Place, Holborn'a bağlıydılar. 1962'de Rosmini College Erkek Okulu, Peder Catcheside tarafından Yeni Zelanda'nın Auckland kentinde kuruldu.[5]

Rosmini, o zamanki Piedmont hükümetinin siyasi danışmanı olarak tutuldu. Ağustos 1848'de Piedmont Kralı Charles Albert tarafından Avusturya'ya karşı İtalya'nın yanında papayı görevlendirmek üzere Roma'ya gönderildi.[3] Rosmini, Papa Pius IX'un Roma Curia'sında Papalık Devletlerinin başbakanı olarak görev yapmak üzere davet edildi. Amacı Avusturya'dan kurtulmak olan entelektüel mücadeleye katıldı, ancak güvenilir bir dini danışman ve diplomat olarak İtalya'nın özgürlüğü ve birliğiyle sonuçlanan hareketin başlatıcısı değildi. Aslında İtalya'yı Avusturya'dan kurtarmak için can atarken onun amacı, ülke eyaletlerinden oluşan ve papanın kontrolünde olacak bir konfederasyon oluşturmaktı. Roma Cumhuriyeti'nin kurulması üzerine Papa kaçmak zorunda kaldı ve siyasi konularda eski danışmanından uzaklaştı. Zayıf siyasi koşullar, iki adamın farklı projelerini uzlaştırmayı çok zorlaştırdı: Yenilikçi sosyal ve hukuki reformlar, ne kadar mütevazı olursa olsun, Kilise'nin dünyevi güçlerinin üstünlüğünü savunmanın daha acil varoluşsal ihtiyaçlarının kurbanı oldu.[kaynak belirtilmeli]

Yazıları[değiştir | kaynağı değiştir]

Rosmini'nin Kutsal Kilisenin Beş Yarası ve Sosyal Adaletin Anayasası (aşağıdaki çalışmalara bakınız) adlı çalışmaları, özellikle Cizvitler arasında büyük bir muhalefet uyandırdı ve 1849'da Dizin'e yerleştirildi.[6] Rosmini hemen teslim olduğunu açıkladı ve Lago Maggiore'deki Stresa'ya emekli oldu ve burada öldü. Ölümünden önce, söz konusu eserlerin reddedildiğini, yani Cemaati tarafından sansürden muaf ilan edildiğini öğrenmenin mutluluğunu yaşadı. Yirmi yıl sonra, reddedilen ( dimittantur ) kelimesi tartışma konusu oldu; bazıları bunun doğrudan bir onay anlamına geldiğini, diğerleri ise bunun tamamen olumsuz olduğunu ve kitapların hatasız olduğunu ima etmediğini savundu. Saint Thomas Koleji'nde Dominikli teoloji profesörü, Saint Thomas Aquinas Papalık Üniversitesi'nin öncüsü ve Kutsal Saray'ın Efendisi Vincenzo Maria Gatti, Rosmini'nin eserlerinin kısmen rehabilite edilmesinde etkili oldu. 16 Haziran 1876'da L'Osservatore Romano'da yayınlanan bir makalede Gatti, Pius IX'un "dimittantur"un toptan kınama anlamına gelme niyetinde olmadığını açıkça ortaya koydu.[7]

Tartışma, Papa Leo XIII'ün Rosmini'nin kırk önermesini kınadığı 1887 yılına kadar devam etti. Ancak İnanç Doktrini Cemaati, bu kınamaya atıfta bulunarak 2001 yılında bir belge yayınladı ve bu belgede "Kararname tarafından anlaşıldığı ve kınandığı şekliyle önermelerin anlamının Rosmini'nin gerçek görüşüne ait olmadığını" ilan etti. "[8]

Fikirleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Rosmini'nin felsefi bakış açısına ilişkin en kapsamlı görüş onun İtalyanca: Sistema filosofico eserinde bulunabilir. Burada, fikirlerin düzenine göre sentetik olarak birleştirilmiş, mükemmel uyumlu bir bütün halinde, insanın bilinebilirliğine ilişkin eksiksiz bir ansiklopedi kavramını ortaya koydu. John Locke'tan Georg Hegel'e kadar güncel felsefenin konumu üzerinde düşünürken ve bakışlarını fikirlerimizin kökeni, doğruluğu ve kesinliği gibi eski ve temel soruna yönelterek şunu yazdı: "Eğer felsefe sevgi ve saygıya yeniden kavuşturulacaksa, Kısmen eskilerin öğretilerine dönmenin, kısmen de bu öğretilere modern faydalar eklemenin gerekli olacağını düşünüyorum" ( Teodise, a. 148). İnsan bilgisi olgusunu inceleyip analiz etti ve aşağıdaki sonuçları elde etti:

  1. genel olarak varlık veya varoluş kavramı, fikri edinilmiş tüm bilgilerimizin içine girer ve onlar tarafından varsayılır, böylece onlar olmadan bunlar imkansız olurdu.
  2. Bu fikir, ışığın ona bakan gözden geldiği kadar farklı ve zıt olduğu için, onda görülen şey onu gören zihinden farklı ve zıt olduğu sürece, esasen nesneldir.
  3. özünde doğrudur, çünkü varlık ve hakikat dönüştürülebilir terimlerdir ve onun vizyonunda zihin yanılamaz, çünkü hata ancak bir yargıyla yapılabilir ve burada bir yargı yoktur, hiçbir şeyi onaylayan ve hiçbir şeyi onaylamayan saf bir sezgi vardır
  4. esasen nesnel ve doğru olan bu fikrin uygulanmasıyla insan, öncelikle kendisine bağlı olan hayvan bedenini zihinsel olarak algılar ve daha sonra kendisinde olmayan duyumlar vesilesiyle bu duyumların nedenlerini algılar; Hissedilen eylemden, kendisi üzerinde hareket eden ve böylece dış dünyaya ulaşan bir faili, bir varlığı ve dolayısıyla gerçek bir şeyi algılayıp onaylar; bunlar, aşağıdakileri içeren gerçek ilkel yargılardır:
    1. Belirli bir varlığın (öznenin) varlığını sürdürmesi ve
    2. kendisinden hissedilen eylemin niteliğine göre belirlenen özü veya türü ( yüklem )
  5. Bu yansıma, özü veya türü varoluştan ayırarak tam spesifik fikri (evrenselleştirme) elde eder ve sonra bundan bazı unsurlarını bir kenara bırakarak soyut spesifik fikri (soyutlama) elde eder.
  6. Bu gelişim aşamasına ulaşan zihin, akıl yürütmenin ilk ilkelerini, çeşitli bilimlerin ilkelerini, karmaşık fikirleri, fikir gruplarını vb. içeren daha ileri soyutlamalara sonsuza kadar ilerleyebilir.
  7. son olarak, aynı en evrensel varlık fikri, edinilen tüm bilgilerin bu yaratıcısı ve biçimsel unsuru, kendi başına edinilemez, içimizde doğuştan olmalı, Tanrı tarafından doğamıza aşılanmalıdır. Dolayısıyla, zihnimizde doğal olarak parlayan varlık, insanların aklın ışığı dediği şey olmalıdır. Dolayısıyla Rosmini adı ona ideal varlığı vermiş; ve bunu tüm felsefenin temel ilkesi ve doğruluk ve kesinliğin en yüksek kriteri olarak ortaya koymuştur. Bunun, hem Aziz Augustine'in hem de ateşli bir hayranı ve savunucusu olduğu Aziz Thomas'ın öğretisi olduğuna inanmıştır.

Peder Battista Mondin'e göre, Rosmini'nin felsefesi Thomizm olarak tanımlanamaz çünkü öz ve varoluş ( Actus essendi ) arasındaki temel gerçek ayrımdan ve aynı zamanda Esse ut Actus olarak Tanrı kavramından yoksundur.[9]

Kanunlaştırma Gerekçeleri[değiştir | kaynağı değiştir]

26 Haziran 2006'da Papa Benedict XVI, kahramanlık erdemleri hakkında bir Kararname imzaladı ve dolayısıyla Rosmini'yi Muhterem ilan etti.[10] 3 Haziran 2007'de Papa Benedict XVI, Rosmini'nin aziz ilan edilmesini onaylayan bir kararnamenin yayınlanmasına izin verdi. 18 Kasım 2007'de İtalya'nın Novara kentinde aziz ilan edildi.

Çalışmaları[değiştir | kaynağı değiştir]

Milano'da 17 ciltlik toplu baskısı (1842-44) yayınlanan ve 5 ciltlik Opere postume (Torino, 1859-74) ile desteklenen çok sayıda eserinden en önemlileri şunlardır:

Kaynaklar[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Kraynak, Robert P. (2018). "The Origins of "Social Justice" in the Natural Law Philosophy of Antonio Rosmini". The Review of Politics. 80 (1): 3-29. doi:10.1017/S0034670517000754. 
  2. ^ Mingardi, Alberto (2007). Intro to The Constitution Under Social Justice. Lexington Books. s. xl. 
  3. ^ a b c Cormack, George, and Daniel Hickey. "Rosmini and Rosminianism." The Catholic Encyclopedia 8 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Vol. 13. New York: Robert Appleton Company, 1912. 15 November 2016.
  4. ^ ""Antonio Rosmini", Rosminians, Ireland". 6 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2023. 
  5. ^ "Rosmini College". rosmini.school.nz. Auckland, NZ. 28 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2023. 
  6. ^ "Muratore, Umberto. "Antonio Rosmini", Centro Internazionale di studi Rosminiani". 26 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2015. 
  7. ^ Cattaneo, Massimo (1999). "Gatti, Vincenzo Maria". Dizionario Biografico degli Italiani (İtalyanca). 52. 22 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  8. ^ Congregation for the Doctrine of the Faith. "Note on the Force of the Doctrinal Decrees Concerning the Thought and Work of Fr Antonio Rosmini Serbati". vatican.va. 9 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2019. 
  9. ^ Father Battista Mondin, O.P. (2022). "11-Ontologia: dall'ente all'essere sussistente". Ontologia e metafisica [Ontology and metaphysics. 11-Ontology: from the being to the subsistent being]. Filosofia (İtalyanca). Edizioni Studio Domenicano. s. 72. ISBN 978-88-5545-053-9. 
  10. ^ "A Chronological Summary of the Cause of Antonio Rosmini". rosmini.org. Institute of Charity. 28 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

 Bu madde şu anda kamu malı olan yayından metin içerir:  Herbermann, Charles, (Ed.) (1913). "Rosmini and Rosminianism". Katolik Ansiklopedi (İngilizce). New York: Robert Appleton Company. 

Okuma Tavsiyeleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Lockhart, William S., (Ed.) (1886). Life of Antonio Rosmini-Serbati. 2. Londra: Kegan Paul, Trench. OCLC 902993060. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Antonio_Rosmini-Serbati&oldid=30987088" sayfasından alınmıştır