Anders Behring Breivik

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Anders Behring Breivik
Anders Behring Breivik, 2011
Doğum13 Şubat 1979 (45 yaşında)[1]
Diğer ad(lar)ıAndrew Berwick[2]
Etnik kökenNorveçli
Eğitimİşletme
Meslekİş adamı
Tanınma nedeni2011 Norveç saldırıları
Boy1,83 m (6 ft 0 in)[3]
DinHristiyan[4][5]

Anders Behring Breivik (d. 13 Şubat 1979, Oslo[1]), Norveçli aşırı sağcı, göçmen karşıtı ve beyaz üstünlükçüsü terör eylemcisi. Tarihe 2011 Norveç saldırıları olarak geçen, 77 kişinin yaşamını yitirdiği, 242 kişinin ise yaralandığı terör eylemlerinin failidir.[6] Polis Breivik'in saldırıda tek başına hareket ettiğini düşünse de, bir yardım ihtimalini de elden bırakmadı.[7][8][9]

16 yaşındayken duvarlara grafiti püskürtmekten tutuklandı.[10] Norveç Silahlı Kuvvetlerine zorunlu askerlik için seçilmedi. 20 yaşındayken, sağcı, göçmen karşıtı İlerleme Partisi'ne katıldı ve 2002'de partinin gençlik örgütünün yerel Vest Oslo şubesine başkanlık etti. 2005'te bir silah kulübüne katıldı.[11] 2006 yılında İlerleme Partisi'nden ayrıldı. Kendi kurduğu bir şirket daha sonra iflas etti. 2009'da beyan edilmiş bir geliri yoktu ve Norveç vergi dairesi rakamlarına göre varlıkları 390.000 kron (72.063 $'a eşdeğer) idi. Terör saldırılarını toplam 130.000 Avro ile finanse etti; Sahip olduğu dokuz kredi kartı ona krediye erişim sağladı.

Bulgulara göre, saldırı günü internet üzerinden[12][13] Andrew Berwick adıyla[12] kendi çok kültürlülük karşıtı ve aşırı sağcı ideolojilerini anlatan, Türkçesiyle "Bir Avrupa Bağımsızlık Bildirgesi-2083" başlıklı 1516 sayfalık bir manifesto yayınlamıştı.[14] 2012 yılındaki duruşmasında mahkemenin yetkilerini çok kültürlülüğü destekleyen Norveç siyasi partilerinden aldığını ifade etti ve Norveç mahkemelerini tanımadığını belirtti. Nazilerin kullandığı ırkçı selamı veren Breivik, mahkemede eylemleri gerçekleştirdiğini kabul ettiyse de suçlu olduğunu kabul etmedi.[15]

Breivik, Norveç'te gerçekleştirdiği eylemleri kabul ettikten sonra idam ya da müebbetin ceza yasalarında bulunmaması nedeniyle en fazla 21 yıl hapis cezasıyla yargılanacak.[16] Ancak serbest kaldığında toplum için tehlike oluşturmaya devam edebileceği yönünde bir karar verilirse cezası her 5 yılda bir 5 yıl daha uzatılabilecek.[17]

Anders Behring Breivik, 24 Ağustos 2012 tarihinde yapılan karar duruşmasında 21 yıl hapis cezasına çarptırılmıştır.[18] En ağır ceza olan 21 yıl hapse mahkûm edilen Breivik'in cezası müebbete çevrilebilecektir. Breivik bu cezanın en az 10 yılını yattıktan sonra durumu her 5 yılda bir yeniden değerlendirmeye alınacak. Karar, Breivik’in belli aralıklarla durumunun değerlendirilmesinin ve bu yolla ömür boyu hapiste kalmasının da önünü açıyor.

Mahkeme tarafından atanan iki adli tıp psikiyatristi ekibi, duruşmadan önce Breivik'i muayene etti. İlk ekip Breivik'e paranoid şizofreni teşhisi koydu,[19] ancak bu ilk bulgunun eleştirilmesinden sonra[20] ikinci bir değerlendirme, Breivik'in ataklar sırasında psikotik olmadığı, ancak narsistik kişilik bozukluğu ve antisosyal kişilik bozukluğu olduğu sonucuna vardı.[21][22]

2016 yılında Breivik, hücre hapsinin insan haklarını ihlal ettiğini iddia ederek Norveç Islah Teşkilatına dava açtı. Adalet sistemi, 2016 yılında bir alt mahkeme kararına rağmen, haklarının ihlal edilmediği sonucuna vardı. 2017'de Breivik, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne şikayette bulundu ve davayı 2018'de reddetti.[23]

Ocak 2022'de, Norveç yasalarına göre Breivik'in yirmi bir yıllık cezasının on yılını çektikten sonra şartlı tahliye edilmeye uygun olması nedeniyle, Bölge Savcısının şartlı tahliyeyi reddetme konusundaki ilk kararının geri alınıp alınmayacağını belirlemek için yargılandı.[24] Mahkeme şartlı tahliye talebini reddedince kaybetti.[25][26] Karar temyiz ediliyor ve[27] Breivik ve avukatı, tutukluluk koşulları ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ihlallerine ilişkin bir dava üzerinde çalışıyor.[28] 2024 yılı Ocak ayında hapishane koşullarının insan haklarına Aykır olduğu gerekçesiyle dava açtı.[29]

Breivik, hapsedildiğinden beri, kendisini Odinizm uygulayan bir faşist[30] ve bir Nazi[31] olarak tanımlamıştır.[31][32][33]

İnançları[değiştir | kaynağı değiştir]

Dini görüşleri[değiştir | kaynağı değiştir]

17 Nisan 2012'de Avukat Siv Hallgren tarafından dindar olup olmadığı sorulduğunda, Breivik olumlu yanıt verdi. Daha sonra aynı konuşma sırasında "Ben Hristiyanım. Tanrı'ya inanıyorum ama biraz dindarım ama özellikle dindar değilim" dedi.[34]

Breivik, tutuklanmasının ardından (2011'de), analistler tarafından Müslüman karşıtı görüşlere sahip aşırı sağcı ve İslam'a karşı derin bir nefret duyan[35] ve kendisini Müslüman göç dalgasını durdurmaya adamış bir şövalye olarak nitelendirdi.[36][37] Aynı zamanda Breivik, hem duruşması sırasında hem de manifestosunda El Kaide gibi cihatçı gruplardan ilham alındığını belirterek, Batılı hedeflere kitle imha silahlarıyla saldırılar düzenleyen terör örgütünün cihatçı gruplardan etkilendiğini söyledi.[38][39][40]

İlk başta medyadaki birçok kişi tarafından bir Hristiyan köktenci, Hristiyan terörist ve milliyetçi olarak tanımlandı.[41][42][43][44][45] Avrupa Birliği'nin "Avrabiya" yaratma projesi olduğunu belirtti[46][47][48] ve 1999'da Yugoslavya'nın NATO tarafından bombalanmasının "suçlu batı Avrupalı ve Amerikalı liderler" tarafından yetkilendirildiğini söyledi.[49] Breivik yazılarında, "1683'teki Viyana Savaşı'nın, ikinci İslami Cihat dalgası için sonun başlangıcı olduğu için tüm Batı Avrupalılar için Bağımsızlık Günü olarak kutlanması gerektiğini" belirtti.[50] Yazdığı manifesto, Hindu milliyetçilerini Müslümanları Hindistan'dan sürmeye çağırıyor.[51] Beneş kararnamesi modeline dayanarak tüm Müslümanların Avrupa'dan zorla sınır dışı edilmesini talep ediyor.[52]

Dini inancı daha sonra Odinizm olarak tanımlandı.[53] Breivik sık sık "Hristiyan köktendinci" olarak tanımlansa da[54][55][56][57][58] bu tür iddiaya birçok kaynakta itiraz edildi,[59] ve Breivik Norveç'e yazdığı mektuplarda bunu reddetti. Dagen gazetesi onun "Hristiyan olmadığını ve hiçbir zaman Hristiyan olmadığını" ve dünyada "İsa figürü ve mesajından" daha "acıklı" çok az şey olduğunu düşündüğünü söyledi.[31] Odin'e dua ettiğini ve kurban kestiğini söyledi ve dinini Odinizm olarak tanımladı.[31]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b Birthday.no: Birthday of Anders Behring Breivik 18 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Retrieved 2011-07-24
  2. ^ Erlanger, Steven; Shane, Scott (23 Temmuz 2011). "Christian Extremist Charged in Norway". New York Times. 8 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2011. 
  3. ^ Online: Anders Behring Breivik posted YouTube video six hours before Norway terror attacks Retrieved 2011-07-24
  4. ^ "Norway police say 84 killed in Utoeya shooting". Reuters. 23 Temmuz 2011. 10 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2011. 
  5. ^ "Scores killed in Norway attack". News. Birleşik Krallık: BBC. 23 Temmuz 2011. 25 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2011. 
  6. ^ "Norway suspect admits responsibility". Sky News. 26 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2011. 
  7. ^ "Anders Behring Breivik (32) i Oslo ble pågrepet etter bombe og massedrap" (Norveççe). NO: TV 2. 4 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2011. 
  8. ^ "Norwegian massacre gunman was a right-wing extremist who hated Muslims". Daily Mail. Birleşik Krallık. 22 Temmuz 2011. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2011. 
  9. ^ "Pågrepet 32-åring kalte seg selv nasjonalistisk". Verdens Gang (Norveççe). 26 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2011. 
  10. ^ "Father of Norway attack suspect says in shock". Reuters. 24 Temmuz 2011. 2 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2014. 
  11. ^ [1] 8 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Retrieved 11 April 2021. "Oslo pistolklubb bekrefter at Anders Behring Breivik har vært medlem av klubben fra 2005 til 2007 og siden juni 2010, opplyser pistolklubben i en pressemelding."
  12. ^ a b Bjoern Amland and Sarah Dilorenzo (24 Temmuz 2011). "Lawyer: Norway suspect wanted a revolution". Forbes. Associated Press. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2011. [ölü/kırık bağlantı]
  13. ^ Kumano-Ensby, Anne Linn (23 Temmuz 2011). "Sendte ut ideologisk bokmanus en time før bomben". NRK News (Norveççe). 9 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2011. 
  14. ^ Andrew Berwick (Anders Behring Breivik) (22 Temmuz 2011). 2083 – A European Declaration of Independence. 18 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2011. 
  15. ^ "Norveçli cani, manifestosunu izlerken ağladı". 17 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2012. 
  16. ^ "bilgilidunya.net". 27 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2011. 
  17. ^ "Eylemleri kabul etti, Nazi selamı verdi". 18 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2012. 
  18. ^ http://dunya.milliyet.com.tr/77-kisinin-katiline-21-yil-hapis-cezasi/dunya/dunyadetay/25.08.2012/1586041/default.htm?ref=OtherNews [ölü/kırık bağlantı]
  19. ^ Olsen, Ole N.; Andresen, David (29 Kasım 2011). "Rettspsykiaterne beskriver bisarre vrangforestillinger hos Breivik". Verdens Gang (Norveççe). 2 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2015. 
  20. ^ "Norway killer Breivik is 'not psychotic', say experts". BBC News. 4 Ocak 2012. 4 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2012. 
  21. ^ "Norway's mass killer Breivik 'declared sane'". BBC News. 10 Nisan 2012. 5 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2012. 
  22. ^ Lewis, Mark; Cowell, Alan (16 Nisan 2012). "Norwegian Man Claims Self-Defense in Killings". New York Times. New York City. 
  23. ^ European Court of Human Rights, Decision HANSEN v. NORWAY, 48852/17, 8 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 21 Nisan 2022 
  24. ^ "Breivik i fengsel". Nrk.no. 19 Eylül 2013. 28 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2022. 
  25. ^ "Norway court rejects mass killer Breivik's parole request". Al Jazeera. 1 Şubat 2022. 1 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2022. 
  26. ^ Olsson, Svein Vestrum (1 Şubat 2022). "Breivik holdes i fengsel – anker avgjørelsen". Nrk.no. 1 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2022. 
  27. ^ https://www.vg.no/nyheter/innenriks/i/66eW9W/sier-nei-til-loeslatelse-av-anders-behring-breivik 15 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Retrieved 1 February 2022
  28. ^ https://www.nrk.no/norge/breivik-holdes-i-fengsel-_-anker-avgjorelsen-1.15837019 2 Şubat 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. NRK. Retrieved 1 February 2022
  29. ^ "Norveç: 77 kişiyi öldüren Breivik, Oslo'ya 'insan hakları ihlali' davası açtı". Haber. euronews. 8 Ocak 2024. 8 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2024. 
  30. ^ "Mass killer Breivik says wants to create fascist party". Reuters. 5 Eylül 2014. 23 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2018. 
  31. ^ a b c d "Breivik mener Jesus er "patetisk" [Breivik thinks Jesus is "pathetic"]". Dagen (Norveççe). 19 Kasım 2015. 13 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2022. 
  32. ^ "Breivik: Jeg er ikke kristen (Breivik: I am not a Christian)". Vårt Land (Norveççe). 15 Kasım 2015. 17 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2022. 
  33. ^ Daniel Vergara (10 Ocak 2014). "Breivik vill deportera "illojala judar" [Breivik wants to deport "disloyal Jews"]". Expo (İsveççe). 13 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2022. 
  34. ^ "Her er Breiviks ordrette forklaring under utspørringen (word for word transcript of the court case against Breivik on April 17th 2012)". TV2. 18 Temmuz 2012. 26 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2021. 
  35. ^ "Norway remembers 77 victims a month after massacre". InterAksyon. 21 Ağustos 2011. 16 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2015. 
  36. ^ Muhammad, Starla (19 Ağustos 2011). "Tragedy in Norway borne out of seeds of racism and intolerance in UK, EU". New America Media. 5 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2011. 
  37. ^ Godfrey, Hannah (19 Ağustos 2011). "Utøya island shooting victims return to scene of Breivik's killing spree". The Guardian. London, UK. 23 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2022. 
  38. ^ "Norway killer Breivik inspired by al-Qaeda". thelocal.no. AFP. 17 Nisan 2012. 23 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2022. 
  39. ^ "Norway killer Breivik willing to work with al-Qaeda, Iran, says Templars may need to kill children and cut off own penis". International Business Times. London, UK. 25 Temmuz 2011. 23 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2022. 
  40. ^ "Breivik og al-Qaida i samme kamp". forskning.no (Norveççe). 6 Ekim 2011. 10 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2022. 
  41. ^ "Man held after Norway attacks right-wing extremist: report". Reuters. 22 Temmuz 2011. 2 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2011. 
  42. ^ Goodman, J. David (23 Temmuz 2011). "At least 80 are dead in Norway shooting". The New York Times. New York, NY. 24 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2011. 
  43. ^ Davey, Melissa (24 Temmuz 2011). "You will all die". The Sydney Morning Herald. 23 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2022. 
  44. ^ "Norway police say 84 killed in Utoeya shooting". Reuters. 23 Temmuz 2011. 2 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2014. 
  45. ^ Juergensmeyer, Mark (24 Temmuz 2011). "Is Anders Breivik a 'Christian' terrorist?". Religion Dispatches. 16 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2011. 
  46. ^ Saunders, Doug (25 Temmuz 2011). "Norway gunman's manifesto calls for war against Muslims". The Globe and Mail. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2017. 
  47. ^ Saunders, Doug (26 Temmuz 2011). "'Eurabia' opponents scramble for distance from anti-Muslim murderer". The Globe and Mail. 3 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2017. 
  48. ^ Archer, Toby (25 Temmuz 2011). "Breivik's swamp". Foreign Policy. 1 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  49. ^ "Terroristen ville bruke atomvåpen". bt.no (Norveççe). 7 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2011. 
  50. ^ "July 24, as it happened". The Daily Telegraph. Norway shootings. London, UK. 24 Temmuz 2011. 11 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  51. ^ "Breivik manifesto attempts to woo India's Hindu nationalists". Yahoo News. Norway massacre. 25 Temmuz 2011. 5 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2014. 
  52. ^ Townsend, Mark; Traynor, Ian (30 Temmuz 2011). "How far right views created Anders Behring Breivik". The Guardian. Norway attacks. London, UK. 23 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2011. 
  53. ^ https://www.nettavisen.no/artikkel/breivik-odin-er-min-gud/s/12-95-3423203770 10 Şubat 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Nettavisen
  54. ^ "Norway police say 85 killed in island youth camp attack". BBC News. London, UK. 23 Temmuz 2011. 24 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2011. We have no more information than ... what has been found on [his] own websites, which is that it goes towards the right and that it is, so to speak, Christian fundamentalist. 
  55. ^ "Google cache of Facebook page of Anders Behring Breivik". Archived from the original on 11 Temmuz 2013. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2011. 
  56. ^ Davey, Melissa (24 Temmuz 2011). "'You will all die' – Anders Behring Breivik". Sydney Morning Herald. Norway terror attack. 23 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2022. 
  57. ^ "Norway police say 84 killed in Utoeya shooting". Reuters. 23 Temmuz 2011. 2 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2011. 
  58. ^ Erlanger, Steven; Shane, Scott (24 Temmuz 2011). "As horrors emerge, Norway charges Christian extremist". The New York Times. New York, NY. 9 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2015. 
  59. ^ Brown, Andrew (24 Temmuz 2011). "Anders Breivik is not Christian but anti-Islam". The Guardian. London, UK. 26 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2011. Norway mass murderer Anders Breivik's internet writings show him to be anti-Muslim and anti-Marxist, not a fundamentalist Christian. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Anders_Behring_Breivik&oldid=31820762" sayfasından alınmıştır