Ispanakgiller
 |
||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Achyranthes splendens var. rotundata
|
||||||||||||
| Bilimsel sınıflandırma | ||||||||||||
|
||||||||||||
| Dış bağlantılar | ||||||||||||
|
Ispanakgiller (Amaranthaceae), 160 cins ve 2400 tür içeren bir bitki familyası. Bu türlerin çoğu ot ve çalıdır, çok azı ağaç ve sarmaşıktır.
Dünyanın pek çok yerinde bulunan bu familya başlıca subtropik ve tropik bölgelerde bulunur ama pek çok tür daha serin ılıman bölgelerde de bulunur.
APG II sisteminde bu familya Caryophyllales takımına yerleştirilmiştir. Daha evvelden Chenopodiaceae içinde yer alan bitkileri de artık içine almaktadır. İyi bilinen Chenopodioid türler arasında pancar, ıspanak, kaz ayağı bulunur. Amaranthaceae'nın Chenopodiaceae'dan farkı, zar gibi ince petalleri ve halka şeklinde birleşmiş Stamenlerdir.
Chenopodiaceae'nın bu gruba dahil edilmesinden evvel Amaranthaceae'e sadece 65 cins ve 900 tür bulunmaktaydı. Bu türlerin çoğu Afrika ve Kuzey Amerika'da bulunur. Bazıları yabani ot sayılırlar ama bazılar sevilen süs bitkilerindendir, özellikle Alternanthera, Amaranthus, Celosia, ve Iresine cinslerine ait olanlar. İyi bilinen türler amarant ve horozibiği'dir. Çoğu türler tuzculdur (halofittir), tuzlu toprakta büyürler.
Yapraklar basittir, almaşık veya karşılıklı dizilmiş olurlar. Kenarları düz ve dişli olabilir ve kulakçıksızdır. Genelde sapın ne tabanında ne de ucunda yaprak öbekleşmesi olur.
Çiçekler tek başına olabildiği gibi toplu halde de talkım, başak (spika), veya bileşik salkım (panikül) şeklinde bulunabilirler. Tipik olarak çift eşeyli ve aktinomorfik olurlar. Birkaç türün çiçekleri bir evciklidir. Brahte 4-5 petalli olur bunlar çoğu zaman kaynaşmıştır. 1-5 Stamen bulunur. Alt durumlu ovaryumun 3-5 birleşik çanak yaprağı vardır.
Meyveleri aken, nus veya kapsül olabilir, nadiren agregat meyvedir.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- Kai Müller and Thomas Borsch - Phylogenetics of Amaranthaceae based on matK/trnK sequence data - Evidence from parsimony, likelihood and Bayesian analyses. Annals of the Missouri Botanical Garden 92 (1): 66–102.
