Amaranthaceae
| Amaranthaceae | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Achyranthes splendens var. rotundata | |||||||||||
Bilimsel sınıflandırma  | |||||||||||
| |||||||||||
| Tip cins | |||||||||||
| Amaranthus | |||||||||||
| Sinonimler [2] | |||||||||||
| Chenopodiaceae Vent. | |||||||||||
Amaranthaceae Caryophyllales takımına bağlı bir bitki familyasıdır.[3] Dünyanın pek çok yerinde bulunan bu familya başlıca subtropik ve tropik bölgelerde bulunur ama pek çok tür daha serin ılıman bölgelerde de bulunur.
APG II sisteminde bu familya Caryophyllales takımına yerleştirilmiştir. Daha evvelden Chenopodiaceae içinde yer alan bitkileri de artık içine almaktadır. İyi bilinen Chenopodioid türler arasında pancar, ıspanak, kaz ayağı bulunur. Amaranthaceae'nın Chenopodiaceae'dan farkı, zar gibi ince petalleri ve halka şeklinde birleşmiş Stamenlerdir.
Chenopodiaceae'nın bu gruba dahil edilmesinden evvel Amaranthaceae'e sadece 65 cins ve 900 tür bulunmaktaydı. Bu türlerin çoğu Afrika ve Kuzey Amerika'da bulunur. Bazıları yabani ot sayılırlar ama bazılar sevilen süs bitkilerindendir, özellikle Alternanthera, Amaranthus, Celosia, ve Iresine cinslerine ait olanlar. İyi bilinen türler amarant ve horozibiği'dir. Çoğu türler tuzculdur (halofittir), tuzlu toprakta büyürler.
Yapraklar basittir, almaşık veya karşılıklı dizilmiş olurlar. Kenarları düz ve dişli olabilir ve kulakçıksızdır. Genelde sapın ne tabanında ne de ucunda yaprak öbekleşmesi olur.
Çiçekler tek başına olabildiği gibi toplu halde de talkım, başak (spika), veya bileşik salkım (panikül) şeklinde bulunabilirler. Tipik olarak çift eşeyli ve aktinomorfik olurlar. Birkaç türün çiçekleri bir evciklidir. Brahte 4-5 petalli olur bunlar çoğu zaman kaynaşmıştır. 1-5 Stamen bulunur. Alt durumlu ovaryumun 3-5 birleşik çanak yaprağı vardır.
Meyveleri aken, nus veya kapsül olabilir, nadiren agregat meyvedir.
Konuyla ilgili yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Kai Müller and Thomas Borsch - Phylogenetics of Amaranthaceae based on matK/trnK sequence data - Evidence from parsimony, likelihood and Bayesian analyses. Annals of the Missouri Botanical Garden 92 (1): 66–102.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- The family Amaranthaceae 27 Mart 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. at APWebsite. 6 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Genera of Amaranthaceae at Germplasm Resources Information Network (USDA)
- "Amaranthaceae". Bütünleştirilmiş Taksonomik Bilgi Sistemi.
- NCBI referansı Taksonomi : Amaranthaceae (İngilizce)
- Amaranthaceae 6 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. at Tropicos
- Amaranthaceae 7 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. in BoDD – Botanical Dermatology Database 30 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- IUCN link: Amaranthaceae threatened species 18 Ağustos 2011 tarihinde WebCite sitesinde arşivlendi
- Stanley L. Welsh, Clifford W. Crompton & Steven E. Clemants (2003): Chenopodiaceae 29 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. in Flora of North America
- Kenneth R. Robertson & Steven E. Clemants (2003): Amaranthaceae 7 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. in Flora of North America
- Gelin Zhu, Sergei L. Mosyakin & Steven E. Clemants (2003): Chenopodiaceae 29 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. in Flora of China
- Bojian Bao, Thomas Borsch & Steven E. Clemants (2003): Amaranthaceae 10 Kasım 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. in Flora of China
Wikimedia Commons'ta Amaranthaceae ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
Vikitür'de Amaranthaceae ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Angiosperm Phylogeny Group (2016). "An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG IV" (PDF). Botanical Journal of the Linnean Society. 181 (1): 1–20. doi:10.1111/boj.12385. ISSN 0024-4074.
- ^ "Tropics: Amaranthaceae Juss. – synonyms". 2018. 9 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2018.
- ^ "ITIS". 30 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2022.
 | Caryophyllales ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |