İçeriğe atla

Alabalık, Narman

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Alabalık
Mahalle
Harita
Mahallenin haritadaki yeri
Erzurum'un Türkiye'deki konumu
Erzurum'un Türkiye'deki konumu
Erzurum üzerinde Alabalık
Alabalık
Alabalık
Alabalık'ın Erzurum 'daki konumu
Koordinatlar: 40°25′46″N 41°56′10″E / 40.4295°K 41.9361°D / 40.4295; 41.9361
Ülke Türkiye
İlErzurum
İlçeNarman
Coğrafi bölgeKaradeniz Bölgesi
İdare
 • YöneticiMuhtar[1]
İhtiyar heyeti[1]
Rakım1598 m
Nüfus
 (2022)[2][3]
185
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
İl alan kodu0442
İl plaka kodu25
Posta kodu25530

Alabalık, Erzurum ilinin Narman ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.

Tarihçe

[değiştir | kaynağı değiştir]

Alabalık, köyün bilinen en eski adıdır. Nitekim 1835 tarihli nüfus defterinde ve 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Ala Balık (آلا بالق) olarak geçer.[5][6]

Alabalık köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Tao'da yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılın ortalarında Gürcü yönetiminden ele geçirmiştir. Köyün 3 km kuzeybatısında kalıntıları bulunan manastır ile kale o dönemde inşa edilmiş olmalıdır.[7]

Alabalık, Osmanlı idaresinin askere alma amacıyla sadece erkek nüfusunu tespit ettiği 1835 yılında Çıldır Eyaleti'nin Mamirvan sancağında yer alıyordu. Bu tarihte köyde 9 hanede 41 erkek kaydedilmiştir. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, köyün toplam nüfusunun yaklaşık 82 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.[8]

Alabalık, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Erzurum vilayetinin Tortum kazasına bağlı Narman nahiyesinin köylerinden biriydi.[6] 1940 genel nüfus sayımında Alabalık köyü Oltu kazının Pitkir nahiyesine bağlıydı ve nüfusu 210 kişiden oluşuyordu.[9] 1965 genel nüfus sayımına göre Alabalık köyünün nüfusu 312 kişiye çıkmıştı ve bu nüfus içinde sadece 8 kişi okuma yazma biliyordu.[10]

Alabalık çevresinde inşa edilen ve günümüze kalıntıları ulaşan tarihsel yapılardan biri Oktay Özgül'e göre Alabalık Kalesi'dir. Köyün batısında, 1.976 metre yüksekte bulunan kale büyük ölçüde yıkıktır. Geriye kalan ve bir kuleyi andıran kalenin altında da başka kalıntılar vardır.[11]

Bu kalıntılar, Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Katalogu adlı çalışmada söz edilen manastırın kalıntıları olmalıdır. Nitekim bu çalışmada manastır kalıntılarının yukarısında bir kuleden söz edilmekte ve bu kulenin manastırın bir parçası olduğu belirtilmektedir.[12] Kulenin altında, günümüze yıkıntıları ulaşan bu manastırın içinde bir büyük kilise, üç küçük kilise vardı. Bu kalıntıların tarihi hakkında kesin bilgi bulunmamakla birlikte, mimari özelliklerine bakılarak 9-10. yüzyılda inşa edildiği tahmin edilmektedir. Bu yapıların Gürcüce Davit ile Tiriçani'nin Şehadeti ("დავით და ტირიჭანის წამება") adlı hagiografide adları geçen kiliseler olduğu sanılmaktadır.[13] Ayrıca köyün 2 km kuzeybatısında, 1670 metre yüksekte, geniş bir vadideki derenin sağ kıyısında, bir tepenin yamacında kilise kalıntıları yer alır. Bu kalıntıların eski kaynaklarda adı geçen Tadzarani Kilisesi olduğu sanılmaktadır.[14]

1993 yılında Büyükşehir olan Erzurum'da, 2012 yılında 6360 Sayılı Yasa ile, tüm köylerin tüzel kişiliği kaldırılmıştır. Bu köy de Narman Belediyesi'nin bir mahallesi olmuştur.[15]

Coğrafya

[değiştir | kaynağı değiştir]

Mahalle, Erzurum il merkezine 114 km, Narman ilçe merkezine 18 km uzaklıktadır.[16] Mahalle, Narman'ın kuzeydoğusunda olup, D.955 numaralı Ardahan-Muş (Oltu-Narman) devlet yoluna 4 km.'lik bir köy yoluyla bağlıdır.[17]

Nüfus

[değiştir | kaynağı değiştir]
Yıllara göre mahalle nüfus verileri
2022 185[2]
2021 198[2]
2020 200[2]
2019 204[2]
2018 198[2]
2017 208[2]
2016 213[2]
2015 219[2]
2014 224[2]
2013 227[2]
2012 236[3]
2011 266[3]
2010 282[3]
2009 310[3]
2008 317[3]
2007 333[3]
2000 530[3]
1990 379[18]
1985 414[19]
1965 312[20]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024. Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir. 
  2. ^ a b c d e f g h i j k "Erzurum Narman Alabalık Mahalle Nüfusu". Nufusune.com. 25 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2023. 
  3. ^ a b c d e f g h "TÜİK Merkezi Dağıtım Sistemi Nüfus Verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ "Alabalik, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 25 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2023. 
  5. ^ Tao (Gürcüce), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 83. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2
  6. ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 235.
  7. ^ 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2017, s. 296 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9470-8-7
  8. ^ Tao (Gürcüce), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 82. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2
  9. ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 249.
  10. ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 258.
  11. ^ "Oktay Özgül, Eski Çağda Narman Havzsı". 24 Temmuz 2019. 24 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2019. 
  12. ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Katalogu (Gürcüce), 2018, Tiflis, s. 241, ISBN 9789941478178.
  13. ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Katalogu (Gürcüce), 2018, Tiflis, s. 14, ISBN 9789941478178.
  14. ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Katalogu (Gürcüce), 2018, Tiflis, s. 59, ISBN 9789941478178.
  15. ^ "6360 sayılı kanun". Resmî Gazete. 10 Aralık 2012. 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022. 
  16. ^ "Şekerli Mahallesi". YerelNet.org.tr. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2023. 
  17. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2023. 
  18. ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020. 
  19. ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020. 
  20. ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). "1965 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Alabalık,_Narman&oldid=33847537" sayfasından alınmıştır