Akçay Muharebesi
| Akçay Muharebesi | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| Taraflar | |||||
 Karamanoğulları Beyliği |
 Osmanlı İmparatorluğu | ||||
| Komutanlar ve liderler | |||||
Alâeddin Ali Bey  | I. Bayezid | ||||
Akçay Muharebesi, 1398'de Osmanlı Devleti ile Karamanoğulları Beyliği arasında gerçekleşen muharebedir. Osmanlıların kesin zaferiyle sonuçlanan muharebe sonrasında Karamanoğulları Beyliği'nin toprakları Osmanlı Devleti'ne geçti. Esir düşen Karamanoğlu Alâeddin Ali Bey ise idam edildi.
Arka plan ve muharebe[değiştir | kaynağı değiştir]
1396'daki Niğbolu Muharebesi esnasında Ankara'ya saldıran Alâeddin Ali Bey şehrin muhafazasından sorumlu Anadolu Beylerbeyi Sarı Timurtaş Paşa'yı[a] esir aldı.[2] Alâeddin Ali Bey, Osmanlıların Niğbolu'da zafer elde etmesiyle birlikte, hil'atler giydirdiği Timurtaş Paşa'yı kendi elçileriyle birlikte Bayezid'e gönderdi ve arasını düzeltmek istedi.[3][4] Ancak Bayezid bu teklifi geri çevirdi ve Karamanoğullarının üzerine yürüdü.[5][6] Konya civarındaki Akçay Ovası'nda iki gün süren muharebeden bir sonuç çıkmadı. İkinci gün gece yarısından sonra yaklaşık 30.000 kişilik Osmanlı kuvveti Karamanlıların etrafını çembere aldı. İki ateş arasında kalan Karamanlılar bozularak geri çekildiler ve Konya Kalesi'ne sığındılar.[5][7] Osmanlılarca on bir gün boyunca muhasara edilen kale, halkın can ve mal güvenliğine zarar gelmeyeceğine gizlice ikna edilmeleriyle birlikte teslim alındı.[5]
Alâeddin Ali Bey kaçtığı esnada attan düşüp yakalandı ve elleri bağlı şekilde Bayezid'in yanına getirildi. Bayezid Alâeddin Ali Bey'e kendisine neden itaat etmediğini sordu. Alâeddin Ali Bey ise kendisinin de Bayezid gibi bir hükümdar olduğunu belirtti. Bu sözlere sinirlenen Bayezid, Alâeddin Ali Bey'in idam edilmesini emretti. Alâeddin Ali Bey'in kesilen başı bir mızrağa takılarak şehirde dolaştırıldı.[8]
Sonrası[değiştir | kaynağı değiştir]
Bayezid Konya'ya bir vali atadıktan sonra Alâeddin Ali Bey'in hanımının ve çocuklarının bulunduğu Lârende'ye doğru hareket etti. Bir süre direnen şehir daha sonra teslim oldu. Alâeddin Ali Bey'in iki oğlu Mehmed ve Ali beyler şehrin anahtarlarını Bayezid'e teslim ettiler.[9] Bayezid, Alâeddin Ali Bey'in hanımını ve çocuklarını Bursa'ya gönderdi ve Lârende'ye de kendi beylerinden birini bıraktı.[10][11]
Alâeddin Ali Bey'in idam edilmesiyle birlikte Karamanlıların elinde bulunan, Torosların kuzeyindeki Konya, Lârende, Niğde, Develi ve Karahisar Osmanlılara geçerken, Torosların güneyindeki Mut, Ermenek, Taşeli ve İçel gibi şehirler ve kaleler Karamanoğulları ailesinin diğer kolundan gelen beylerin kontrolünde kaldı.[10]
Bu muharebe, gerçekleştiği sahayla ilişik gösterilerek "Akçay Muharebesi" olarak adlandırıldı.[12]
Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Aynı dönemde yaşayan 3 Timurtaş Paşa vardır. Sarı Timurtaş Paşa; Kara Timurtaş Paşa ve Çandarlı Ali Paşa'nın kölesi olarak yetişen Timurtaş Paşa ile karıştırılmamalıdır.[1]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- Özel
- ^ Uzunçarşılı 1998, ss. 295-296.
- ^ Uzunçarşılı 1998, s. 295.
- ^ Başkan 1999, s. 38.
- ^ Sümer 1989, s. 322.
- ^ a b c Uzunçarşılı 1998, s. 296.
- ^ Danişmend 1971, s. 113.
- ^ Başkan 1999, ss. 38-39.
- ^ Uzunçarşılı 1998, ss. 296-297.
- ^ Başkan 1999, ss. 39-40.
- ^ a b Uzunçarşılı 1998, s. 297.
- ^ Başkan 1999, s. 40.
- ^ Başkan 2007, ss. 14-15.
- Genel
- Başkan, Yahya (1999). Karamanoğulları Beyliği (Alâ'ed-din Ali Bey Dönemi (1357-1398) (Yüksek Lisans). Malatya: İnönü Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. 27 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2021.
- Başkan, Yahya (2007). Orta Anadolu'da Hâkimiyet Mücadelesi (1400-1500) (PDF) (Doktora). İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. 27 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 27 Haziran 2021.
- Danişmend, İsmail Hami (1971). İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi. 1. Türkiye Yayınevi.
- Sümer, Faruk (1989). "ALÂEDDİN BEY" (PDF). TDV İslâm Ansiklopedisi. 2. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı. ss. 321-323.
- Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (1998). Osmanlı Tarihi: Anadolu Selçukluları ve Anadolu Beylikleri hakkında bir mukaddime ile Osmanlı Devleti'nin kuruluşundan İstanbul'un fethine kadar. 1 (7 bas.). Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 978-975-6945-11-7.