Admetus
Yunan mitolojisinde, Admetos (/ædˈmiːtəs/ ; Eski Yunan : Grekçe: Ἄδμητος Admetos, "evcilleşmemiş", "evcilleştirilemez" anlamına gelir.)[1][2] Tesalya'daki Pherae şehrinin kralıydı.
Biyografi[değiştir | kaynağı değiştir]
Admetus, şehre adını veren babası Pheres'in yerini aldı. Annesi Periclymene veya Clymene olarak bilinir. Argonotlardan biriydi ve Kalidonya Domuz Avına katıldı.[3] Admetus'un karısı Alcestis, Admetus'un ölümünü engellemek için kendi hayatını vermeyi teklif etmiştir. Admetus'un çocuklarından en ünlüsü, Truva Savaşı'nda savaşırken Pherae'den bir birliği yöneten Eumelus'du. Bir de Perimele adında bir kızı vardı. Lycurgus, Eidomene (Amythaon'un eşi), Periopis (Patraklos'un olası annesi) ve Antigona (Asterius'un annesi) kardeşleri arasındadır.
Mitoloji[değiştir | kaynağı değiştir]
İlahi çoban[değiştir | kaynağı değiştir]
Admetus, misafirperverliği ve adaletiyle ünlüydü. Apollon, Delphyne'i veya daha sonraki mitlerde olduğu gibi Kiklopları öldürmesinden dolayı bir ölümlüye bir yıl kölelikle cezalandırıldı, Apollon, onun çobanı olarak hizmet etmesi için Admetus'un evine gönderildi.[4] Apollon, Admetus'un ona olan iyi muamelesinin karşılığı olarak, onun çobanı olarak hizmet ettiği sürede Admetus'un tüm ineklerin ikiz doğurmasını sağladı.[5]
İlişkilerinin romantik bir yanı olduğu, ilk olarak Apollon'un Admetus için "aşkla tutuştuğunu" yazan İskenderiyeli Kallimahos tarafından iddia edildi.[6] Plutarhos, Admetus'u Apollo'nun sevgililerinden biri olarak sıralar ve Apollo'nun Admetus'a değer verdiği için ona hizmet ettiğini söyler.[7] Ars Amatoria adlı kitabında Latin şair Ovid, Apollon'un tanrı olmasına rağmen gururundan vazgeçtiğini ve Admetus uğruna onun bir hizmetçisi olarak kaldığını söyler.[8] Tibullus, Apollo'nun krala olan sevgisini servitium amoris (aşkın köleliği) olarak tanımlar ve Apollon'un zorla değil, kendi seçimiyle Admetus'un hizmetkârı olduğunu iddia eder.[9]
Apollon, sonra Admetus'a İoclus kralı Pelias'ın kızı Alkestis'i kazanmasında yardım etti. Alcestis'in o kadar çok talibi vardı ki, bir seçim yapabilmek için Pelias taliplere görünüşte imkansız bir görev koydu - Alcestis'i kazanmaları için bir domuz ve bir aslanı aynı anda bir arabaya koşmaları gerekiyordu. Apollon arabanın boyunduruğuna aslan ve domuzu soktu ve bağladı, böylece bu hayvanları arabaya koşmuş oldu[10] Admetus arabayı Pelias'a doğru sürdü ve böylece Alcestis ile evlendi.
Ancak Admetus, Apollon'un kız kardeşi olan tanrıça Artemis'e kurban vermeyi ihmal etti. Bundan rahatsız olan tanrıça gelin odasını yılanlarla doldurdu ve yine Apollon, Admetus'un yardımına geldi. Apollon, Admetus'a Artemis'e kurban vermesini tavsiye etti ve Artemis yılanları odadan çıkardı.
Alcestis'in Kahramanlığı[değiştir | kaynağı değiştir]
Apollon'un Admetus'a yaptığı en büyük yardım, Kader tanrıçalarını Admetus'un kaderindeki ölümü engellemeye ikna etmekti. Eshilos'a göre Apollon, Kader tanrıçalarını sarhoş etti ve Kaderler, onun yerine ölecek birini bulabilirse Admetus'un canını almamayı kabul etti.[11] Admetus başlangıçta yaşlı ebeveynlerinden birinin onun için kendini feda edeceğini, onların kendi oğullarının ölümüne engel olmak için Admetus'un yerini mutlu bir şekilde alacaklarına inanıyordu. Ama onlar bunu yapmak istemedi ve bunun üzerine, eşi Alcestis Admetus'un yerine canını verdi.
Ölüm sahnesi Euripides'in oyunu Alkestis'te canlandırılmıştır, Thanatos,ölüm tanrısı, Alcestis'i yeraltına götürür. Alcestis yeraltına giderken, Admetus aslında yaşamak istemediğini fark eder ve şöyle der:
- Öyle görünmese de karımın kaderinin benimkinden daha mutlu olduğunu düşünüyorum. Artık ona hiçbir acı dokunmayacak ve hayatın birçok sıkıntısını bir zaferle bitirdi. Ama kaderinden kaçan ve hayatta olmaması gereken ben, şimdi hayatımı üzüntü içinde yaşayacağım.
Durum, insan yiyen Diomedes'in Kısraklarını durdurmaya giderken Pherae'de dinlenen Herakles tarafından kurtarıldı. Herakles, Admetus'un kendisine misafir olarak yaptığı nazik muameleden çok etkilendi ve Admetus'un başından geçenler anlatıldığında, Herakles Alcestis'i kurtarmak için onun mezarına girdi. Admetus'un kendisine gösterdiği nazik misafirperverliğin karşılığında, Ölüm tanrısı Thanatos ile Thanatos Alcestis'i serbest bırakmayı kabul edene kadar güreşti. Thanatos bunu kabul ettikten sonra da Alcestis'i ölümlü dünyaya geri getirdi. Diğer kayıtlara göre ise, Yeraltı Dünyasının kraliçesi Persephone, Alcestis'i üst dünyaya geri getirdi.
Fotoğraf Galerisi[değiştir | kaynağı değiştir]
-
Admetus ve Alcestis efsanesinden sahneler. Mermer, C. Junius Euhodus ve Metilia Acte lahitleri, MS 161–170. -
George Dennis tarafından Admetus ve Alcestis'in Vedası (1848) -
Constance Phillott tarafından Admetus Çobanları (1890 dolaylarında) -
Angelica Kauffman'dan "Alcestis'in Ölümü". -
Apollon Nicolas-Antoine Taunay tarafından Admetus'u ziyaret ediyor (19. yüzyıl) -
Admetus beweint Alkeste, Johann Heinrich Tischbein (yaklaşık 1780) -
Alcestis ve Admetus, Trajik Şairin Evi'nden antik Roma fresk (45-79 dC), Pompeii, İtalya -
Alcestis ve Admetus, antik Roma freskleri (45-79 dC), Trajik Şairin Evi'nden Stefano Bolognini, Pompeii, İtalya
Kaynaklar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Mart, J. Cassell's Dictionary Of Classical Mythology . Londra, 1999.0-304-35161-X
- ^ Robert Graves, The Greek Myths rev. ed. 1960 (index).
- ^ Karl Kerenyi, The Gods of the Greeks, 1951:138.
- ^ Pseudo-Apollodorus. Bibliotheca, Book 1.9.16; Hyginus. Fabulae 14.173
- ^ Pseudo-Apollodorus. Bibliotheca, Book 3.10.4.
- ^ Scholia. ad Euripides. Alcestis, 2
- ^ Callimachus, Hymn to Apollo
- ^ Plutarch, 'Amatorius 17
- ^ Ovid, Ars Amatoria 2.239
- ^ Tibullus, Elegies 2.3
- ^ Pseudo-Apollodorus, Bibliotheke 1.9.15; Hyginus, Fabulae, 50
- ^ Aeschylus, Eumenides, 728.