Starlink
Starlink Amerikan uydu şirketi SpaceX [1][2] tarafından uydu interneti erişimi sağlamak üzere inşa edilmiş bir uydu takımyıldızıdır.[3][4] Takımyıldızı, yer istasyonları ile birlikte çalışacak ve seri olarak üretilen binlerce küçük uydudan oluşacak. SpaceX firması ayrıca bazı uydularını keşifler ve bilim amaçlı kullanmakla birlikte [5] bazı uydularını ise ordulara satmayı da planlamaktadır.[6]
2020 yılı Eylül ayı itibarıyla SpaceX 775 uyduyu konuşlandırdı.[7] Ayrıca yine bu aydan itibaren her iki haftada bir gerçekleştirilecek fırlatmalarda, fırlatma başına 60'tan fazla uydunun yerleştirilmesi planlanmaktadır. Toplamda ise 2020'lerin ortalarında 12.000 uydu konuşlandırılarak, ardından toplam uydu sayısının 42.000'e çıkarılması planlanmaktadır.[8] İlk 12.000 uydunun üç yörünge üzerinde bulunması planmaktadır: üç yörüngenin ilki yerden 550 km yükseklikte ve toplam 1.600 uydunun bulunduğu bir yörünge, ardından 1.550 km irtifada yaklaşık 2.800 Ku- ve Ka-band spektrum uydularının bulunduğu başka ikinci bir yörünge ile 340 km yükseklikte yaklaşık 7.500 V-band uydularının yerleştirilmesi şeklindedir.[9] Uyduların ticari olarak kullanılmasına ise 2020 yılında başlanabileceği öngörülmektedir.[10]
Gerçekleştirilecek bu girişimle beraber olarak, binlerce uydunun 340 ila 1.550 km arasındaki yörüngeye yerleştirilecek olmasının [11] gökbilim üzerinde olası etkilerinin olabileceği [12] ve uzun vadede uzay çöplüğü oluşacağı endişelerine yol açmıştır.
Uydu takımyıldızın tasarlanması, inşa edilmesi ve konuşlandırılması için on yıllık sürenin gerektiği, projenin toplam maliyetinin ise Mayıs 2018’de SpaceX’e 10 milyar ABD dolarına mâl olacağı tahmin ediliyordu.[13] Ürünün geliştirilmesine 2015 yılında başlandı ve 2018 yılı Şubat ayında ilk iki prototip uydu test uçuşu ile denendi. İkinci test uyduları seti ve ilk büyük çaplı konuşlandırma ise 60 adet küçük uydu barındırıyordu ve bu uçuş 24 Mayıs 2019 (UTC) tarihinde gerçekleştirildi.[1][14] Starlink araştırma, geliştirme, üretim ve yörünge kontrol operasyonlarının tamamı Redmond, Washington'da bulunan SpaceX uydu geliştirme tesislerinde yapılmaktadır.
Tarihçe
2015–2017
SpaceX haberleşme ağı haberleri ilk olarak Ocak 2015'te kamuya açıklandı. Açıklamalarda tüm ana taşıyıcı (backhaul) iletişim trafiğinin %50'sini taşımaya yetecek bant genişliğini destekleyebilecek bir yetenekte olduğu ve yoğun şehirlerde yerel internet trafiğinin %10'una kadar olan kısmı karşılayabileceği belirtiliyordu.[4][5] CEO Elon Musk açıklamalarında, projenin düşük maliyetli küresel geniş bant internet yetenekleri için önemli bir talebi karşılayacağını ifade etmiştir.[15]
Açıklanan yeni iletişim ağının geliştirilmesi için SpaceX uydu geliştirme tesisinin Redmond'daki açılışı SpaceX tarafından Ocak 2015'te ortaklarıyla birlikte duyuruldu. Bu dönemde Seattle bölge ofisi 60 mühendis ve daha sonraki birkaç yıl içinde yaklaşık 1.000 kadar kişiyi işe almayı planlıyordu.[16] Şirket 2016 yılı sonuna kadar 2.800 m² kiraladığı alanda çalıştı ve Ocak 2017'de yine Redmond'da bulunan 3.800 m² olan ikinci tesisi aldı.[17] Ağustos 2018'de SpaceX, Ar-Ge'ye ek olarak uydu üretimini desteklemek amacıyla Redmond Ridge Corporate Center'da daha büyük bir üçüncü binaya geçerek Seattle bölgesindeki tüm operasyonlarını birleştirdi.[18]
Temmuz 2016'da SpaceX Irvine, Kaliforniya'da (Orange County) tasarım çalışmaları için 740 m² büyüklüğünde bir yere yerleşti.[19] SpaceX yeni yerleştiği Irvine ofisinde çalışacak uydu programlama için sinyal işleme, RFIC ve ASIC geliştiricileri aradığını duyurdu.[20]
SpaceX'in iletişim uydusu ağı fikri Ocak 2015'te resmen ilan edilmiş ve Washington eyaletinin Redmond kasabasında uydu geliştirme tesisi kurulmuştur. Proje, Aynı Yıldızın Altında adlı kitaptan esinlenilerek Starlink olarak adlandırılmış ve 2017'de tescillenmiştir. Mayıs 2018'de toplam geliştirme ve yapım maliyetinin 10 milyar $ olarak beklendiği açıklanmıştır.
Nisan 2019'da FCC, SpaceX'e yaklaşık 12.000 uydunun yörüngeye yerleştirilmesi için izin vermiştir. 24 Mayıs 2019 tarihinde 60 uydu bir Falcon 9 fırlatma aracı ile yörüngeye gönderilmiştir.
Starship projesinin tamamlanmasıyla her kalkışta 400 uyduyu yerleştirmeyi planmalanktadır.
Mart 2020 yılında yayınlanan habere göre günde 6 uydu üretebilmektedir.[21]
- Toplam atılan uydu sayısı (24 Ocak 2021) : 1025
- Toplam yörüngeye yerleştirilen uydu sayısı (24 Ocak 2021) : 961
- Toplam yörüngeye yerleştirilemeyen uydu (Yörüngeden Çıkan) sayısı (21 Ocak 2021) : 64
Aralık 2021 tarihine kadar 11 sefer yapılacak ve 660 uydu daha yerleştirilmiş olacak.
Uçuş No | Görev | COSPAR ID | Tarih Saat | Kalkış Aracı | Kalkış Yeri | Yörünge | Eğim | Uydu Sayısı | Yörüngeden Çıkan | Durumu |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
17 | v1.0 L16 | 2021-005 | 20 Ocak 2021, 13:02:00 (3. Erteleme) | F9 B5 ♺ B1051.8 | KSC, LC-39A | 550 km (340 mi) | 53.0° | 60 | 0 | Tamamlandı |
18 | v1.0 Transporter-1
(Çift Görev) |
2021-006 | 24 Ocak 2021, 15:00:00 | F9 B5 ♺ B1058.5 | CCSFS, SLC-40 | 560 km (350 mi) | 97.6° | 10 | 0 | Tamamlandı |
19 | v1.0 L17 | Henüz Verilmedi | 2 Şubat 2021 11:19:00 (3. Erteleme) | F9 B5 ♺ B1058.5 | KSC, LC-39A | 550 km (340 mi) | 53.0° | 60 | 0 | Planlanan |
20 | v1.0 L18 | Henüz Verilmedi | 4 Şubat 2021 06:19:00 | F9 B5 ♺ | CCSFS, SLC-40 | 550 km (340 mi) | 53.0° | 60 | 0 | Planlanan |
21 | v1.0 L19 | Henüz Verilmedi | Belirlenmedi | F9 B5 ♺ | KSC, LC-39A | 550 km (340 mi) | 53.0° | 60 | 0 | Planlanan |
22 | v1.0 L20 | Henüz Verilmedi | Belirlenmedi | F9 B5 ♺ | CCSFS, SLC-40 | 550 km (340 mi) | 53.0° | 60 | 0 | Planlanan |
Dış bağlantılar
- Resmî site (İngilizce)
Kaynakça
- ^ a b Hall, Shannon (1 Haziran 2019). "After SpaceX Starlink Launch, a Fear of Satellites That Outnumber All Visible Stars - Images of the Starlink constellation in orbit have rattled astronomers around the world". The New York Times. 21 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2019.
- ^ Grush, Loren (15 Şubat 2018). "SpaceX is about to launch two of its space Internet satellites — the first of nearly 12,000". The Verge. 16 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2018.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;sn20161005
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ a b Gates, Dominic (16 Ocak 2015). "Elon Musk touts launch of 'SpaceX Seattle'". Seattle Times. 13 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2015.
- ^ a b Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;announcementEvent
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ Ralph, Eric (21 Aralık 2018). "SpaceX's Starlink eyed by US military as co. raises $500-750M for development". Teslarati. 11 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2019.
- ^ Sausse, Daryl (3 Eylül 2020). "SpaceX Starlink by the numbers [September 17, 2020]". Space Explored (İngilizce). Erişim tarihi: 1 Ekim 2020.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "SpaceX submits paperwork for 30,000 more Starlink satellites". 15 Ekim 2019. 23 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2019.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;sn20190426
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ "Musk shakes up SpaceX in race to make satellite launch window: sources". Reuters. 30 Ekim 2018. 3 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2018.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;spacenews_18Sep19
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;iau
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;nsf20180517
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ "SpaceX's 60-Satellite Launch Is Just the Beginning for Starlink Megaconstellation Project". 24 Mayıs 2019. 12 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2019.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;sn20161010shotwell
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;lat20150116
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ Boyle, Alan (27 Ocak 2017). "SpaceX adds a big new lab to its satellite development operation in Seattle area". GeekWire. 27 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2019.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;gw20181031
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ "SpaceX expands to new 8,000 sqft office space in Orange County, CA". Teslarati. 8 Temmuz 2016. 13 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2019.
- ^ SpaceX. "Open Positions". SpaceX. 19 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2019.
- ^ Sheetz, Michael (9 Mart 2020). "SpaceX raising over $500 million, double what Elon Musk's company planned to bring in". CNBC (İngilizce). 9 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2020.