Mehmet Rıza Bekin
 | Bu maddedeki bilgilerin doğrulanabilmesi için ek kaynaklar gerekli. (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Mehmet Rıza Bekin (d. 1925, Hotan - ö. 16 Şubat 2010) Emekli tuğgeneral, Doğu Türkistan Vakfı başkanı (1986-2010), kanaat önderi.
Hayatı
Doğu Türkistan davasının liderlerinden biri olan Mehmet Rıza Bekin,1925 yılında Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nin Hotan şehrinde doğmuştur. 8 Yaşına kadar Hotan'da yaşadıktan sonra ailesiyle sırasıyla Hindistan ve Afganistan'a göç etmiştir.[1][2]
Afganistan’da eğitim öğretim hayatına başlayarak İngilizce ve Farsça öğrenmiştir. Bekin, eniştesi olan Doğu Türkistan İslam Cumhuriyeti’nin kurucularından Mehmet Emin Buğra’nın girişimleri sonrasında Türkiye’nin Kabil Büyükelçisi Memduh Şevket Esendal de katkılarıyla 1937 yılında askeri öğrenci olarak Türkiye’ye gelmiş, öldüğü tarih 2010 yılına kadar Türkiye’de yaşamıştır.
1946 yılında Harp Okulundan mezun olduktan sonra topçu okulunda eğitim alarak, Türk Silahlı Kuvvetlerinde göreve başlamıştır, Kore Savaşı'da Birinci Türk Tugayı Topçu Taburuna teğmen rütbesiyle katılmıştır. Kore savaşı sonrasında Gazilik Madalyası ve Birleşmiş Milletler tarafından Üstün Hizmet Madalyası verilmiştir.
TSK'da çeşitli kıta ve görevlerde bulunmuş, İran’da askeri ataşelik yapmıştır. 1965'de Harp Akademisini bitirerek kurmay subay olmuştur. 1973 yılında Tuğgeneralliğe yükselen Bekin, CENTO ’da Askeri Planlama Karargâhı Kurmay Başkan Yardımcılığı, sonrasında ise Plan Daire Başkanlığı görevlerine gelmiştir.
1977 yılında TSK'dan emekli olan Bekin, 1986 yılına kadar Başbakanlıkta uzman olarak görev yapmıştır. 1986 yılında ise diğer görevlerinden ayrılarak 1978 yılında kurulan Doğu Türkistan Vakfını'nın başkanlığına seçilmiştir. Bu görevi 2010 yılına kadar sürdürmüştür.
Dünyada sürdürülen Doğu Türkistan faaliyetlerini tek merkez altında toplamak için Doğu Türkistan Milli Merkezi’nin kurulmasına öncülük etmiştir.[kaynak belirtilmeli] Farkındalık yaratmak için Uluslararası düzeyde Doğu Türkistan Sempozyumu düzenlemiştir.
16 Şubat 2010 yılında ölen Bekin, Ankara’da, Karşıyaka Gaziler Mezarlığı'na defnedilmiştir.[3]
Kaynakça
- ^ "Uyghur Leader Dead at 85". Radio Free Asia (İngilizce). Erişim tarihi: 1 Şubat 2021.
- ^ "DOĞU TÜRKİSTAN DAVASININ BÜYÜK KAHRAMANI RIZA BEKİN PAŞA ANILDI". Milliyet. Erişim tarihi: 1 Şubat 2021.
- ^ "Doğu Türkistan Vakfı Genel Başkanı M. Rıza Bekin Paşa Vefat Etti - Erzurum". Beyazgazete. Erişim tarihi: 1 Şubat 2021.