Beşinci nesil jet avcı uçağı

Vikipedi, özgür ansiklopedi
20.31, 18 Ocak 2021 tarihinde YBot (mesaj | katkılar) tarafından oluşturulmuş 24686421 numaralı sürüm (Arşiv bağlantısı eklendi)
ABD Hava Kuvvetlerine ait bir F-22 Raptor AIM-120 AMRAAM füzesi fırlatırken.
A Suhoy SU-57 (PAK FA) test uşuşunda

Beşinci nesil jet avcı uçağı, 21. yüzyılın ilk yarısında geliştirilen ve gelişmiş aviyonik özelliklere sahip olan jet avcı uçağıdır. 2021 itibariyle bunlar hizmetteki en gelişmiş savaş uçaklarıdır. Beşinci nesil jet avcı uçaklarının karakteristik özellikleri net olarak belirlenmemiştir ve her beşinci nesil türünün hepsine sahip olması beklenmese de, genellikle düşük radar iz düşümü, tüm silahlarının gizlenebilir olması, yüksek performanslı ve yüksek manevra kabiliyetine ve gelişmiş teknolojik altyapıya sahip olmaları gibi başlıca özellikler mevcuttur.[1]

Aralık 2020 itibarıyla, savaşa hazır beşinci nesil jet avcı uçakları, Aralık 2005'te Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri (USAF)'nde hizmete giren Lockheed Martin F-22 Raptor; Temmuz 2015'te USAF'ta hizmete giren Lockheed Martin F-35 Lightning II;[2][3] Eylül 2017'de Çin Halk Kurtuluş Ordusu Hava Kuvvetleri (PLAAF)'nde hizmete giren Chengdu J-20,[4] ve 25 Aralık 2020'de Rus Hava Kuvvetleri'nde hizmete giren Suhoy Su-57'dir.[5] Shenyang J-31, 2017'de revize edilmiş 3.0 versiyonunun uçuş testine sahiptir. Mitsubishi X-2 Shinshin, HAL AMCA, TUSAŞ TF-X, Kahhir 313 ve Pakistan'ın Azm Projesi gelişimin erken aşamasındadır.

Aktif kullanılan beşinci nesil jet avcı uçakları

Genel bilgiler

Uçak Ana
üretici 		İlk
uçuş 		Üretim
adedi 		Mevcut
durum 		Servis
tarihi 		Ortalama
maliyeti ($) 		Notlar
Chengdu J-20 Çin 2011 50 hizmette 2017 110 M (LRIP) [6][7]
Lockheed Martin F-22 Raptor ABD 1997 195 hizmette 2005 150 M
Lockheed Martin F-35A ABD 2006 354 hizmette 2016 94.3 M (LRIP lot 10) [8][9][10]
Lockheed Martin F-35B ABD 2008 108 hizmette 2015 122.4 M (LRIP lot 10) [8][11][10]
Lockheed Martin F-35C USA 2010 38 hizmette 2019 121.2 M (LRIP lot 10) [8][12][10]
Shenyang J-31 Çin 2012 >2 test sürecinde n/a 70 M [13]
Suhoy Su-57 Rusya 2010 10 hizmette 2020 34 M [14][15][16][17]

Fiziksel özellikleri

Uçak Uzunluk
m 		Kanat açıklığı
m 		Kanat yüzeyi
sq. m 		Boş
ağırlığı 		Yüklü
ağırlığı 		Maks. kalkış
ağırlığı 		İtiş
vektörlemesi 		Kalkış ve
iniş
Chengdu J-20 20.36 13.47 73.00 19,390 kg 32,090 kg 37,013 kg 3D CTOL
Lockheed Martin F-22 Raptor 18.87 13.56 78.04 19,700 kg 29,410 kg 38,000 kg 2D CTOL
Lockheed Martin F-35A 15.67 10.70 42.70 13,300 kg 22,470 kg 31,800 kg Yok CTOL
Lockheed Martin F-35B 15.61 10.70 42.70 14,700 kg 27,300 kg STOVL STOVL
Lockheed Martin F-35C 15.67 13.10 62.10 15,800 kg 31,800 kg Yok CATOBAR
Shenyang J-31 17.3 11.5 40.0 28,000 kg Yok CTOL
Suhoy Su-57 19.80 14.00 78.80 18,500 kg 29,270 kg 37,000 kg 3D CTOL

Performans

Uçak Maks. hız
km/h 		Seyir hızı
km/h 		Sefer menzili
km 		Tavan
m 		Motorlar Toplam
kuru itki 		Toplam itki
afterburner ile 		İtki/
ağırlığı 		Hayalet RCS Notlar
J-20 yaklaşık 2,400 >6,000 20,000 2 210 kN 360 kN 0.95 0.0003-0.5 [18][19]
F-22 2,414 1,963 3,220 20,000 2 232 kN 312 kN 1.08 0.0001
F-35A 2,220 18,288 1 125 kN 191 kN 0.87 0.005-0.3 [20][21]
F-35B 1,670 18,288 1 125 kN 191 kN 0.90 0.005-0.3
F-35C 2,520 18,288 1 125 kN 191 kN 0.75 0.005-0.3
FC-31 2,200 2 158 kN 190 kN
Su-57 2,440 1,700 3,500 20,000 2 216 kN 353 kN 1.02 [22][23]

Silah yükü ve aviyonikler

Uçak Dahili
silah istasyonu 		Harici
silah istasyonu 		Ön
X-Band radarı 		Arka
X-Band radarı 		L-Band
radarı 		Radar algılama
1 m2 hedef menzili 		IRST
J-20 8 4 Evet Bilinmiyor Bilinmiyor >240 km Tam (DAS)
F-22 8 4 Evet - - 240 km Füze uyarısı
F-35A 4 6 Evet - - 150 km Tam (DAS)
F-35B 4 6 Yes - - 150 km Tam (DAS)
F-35C 4 6 Evet - - 150 km Tam (DAS)
FC-31 6 4 Evet Bilinmiyor Bilinmiyor Bilinmiyor Tam (DAS)
Su-57 6 6 Evet Evet Evet Bilinmiyor Ön ark

Kaynakça

  1. ^ "F-35 Defining the Future" 7 Eylül 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Lockheed Martin, 1 June 2012.
  2. ^ "5th Generation Fighters". Lockheed Martin. 9 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2009. 
  3. ^ "Marines Declare F-35B Operational, But Is It Really Ready For Combat?". Foxtrot Alpha. 4 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2018. 
  4. ^ "With the J20 stealth fighter in fully operation service, China leaps ahead in Asian arms race". Australian News (İngilizce). 20 Ekim 2017. 26 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2018. 
  5. ^ https://tass.ru/armiya-i-opk/10352497
  6. ^ https://www.businessinsider.com/china-is-behind-on-production-of-advanced-j20-fighter-jet-2020-1
  7. ^ Axe, David (31 Ocak 2011). "At What Cost Stealth?". The Diplomat. 30 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2016. 
  8. ^ a b c https://www.f35.com/news/detail/18303
  9. ^ Mehta, Aaron (31 Mayıs 2013). "Pentagon: First F-35s Operational in 2015". Defense News. 15 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  10. ^ a b c Statement of Vice Admiral Mathias Winter, Program Executive Officer, F-35 Lightning II Program, Before the Tactical Air and Land Forces Subcommittee of the House Armed Services Committee on F-35 Program Review (PDF). U.S. House of Representatives. 7 Mart 2018. HHRG-115-AS25. 7 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 7 Mayıs 2018. 
  11. ^ "F-35 Joint Strike Fighter: Current Outlook Is Improved, but Long-Term Affordability Is a Major Concern" (PDF). United States Government Accountability Office. March 2013. GAO-13-309. 10 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Mayıs 2013. 
  12. ^ https://news.usni.org/2019/02/28/navy-declares-initial-operational-capability-for-f-35c-joint-strike-fighter
  13. ^ https://thediplomat.com/2019/09/beyond-chinas-j-20-stealth-fighter/
  14. ^ https://ria.ru/20201225/su-57-1590880287.html
  15. ^ "Девятый экземпляр российского истребителя пятого поколения поднялся в воздух". Lenta.ru. 16 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2018. 
  16. ^ Совершил первый полет последний Су-57. Naked-Science (Rusça). 26 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2018 – Rambler.ru vasıtasıyla. 
  17. ^ https://russiandefpolicy.com/2019/05/16/putin-boosts-su-57/#:~:text=A%20Russian%20defense%20industry%20source,of%20%2434%20million%20per%20plane.
  18. ^ "China's enigmatic J-20 powers up for its second decade". Flight Global. 28 Aralık 2020. 28 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2020. 
  19. ^ "A Preliminary Assessment of Specular Radar Cross Section Performance in the Chengdu J-20 Prototype". Air Power Australia. 4 Temmuz 2011. 24 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2017. 
  20. ^ "Radar Cross Section (RCS)". GlobalSecurity.org. 27 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2013. 
  21. ^ Lagarkov, Andrey Nikolaevich; Pogosyan, Mikhail Aslanovich (2003). "Фундаментальные и прикладные проблемы: стелс технологии" [Fundamental and applied problems: Stealth technology]. Bulletin of the Russian Academy of Sciences (Rusça). 73 (9): 848. 28 Ocak 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  22. ^ "От истребителя к ракетоносцу" [From fighter to missile]. Voice of Russia (Rusça). 1 Mart 2010. 14 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2016. The share of modern aircraft models in the Russian Air Force in the next 10 years should be 80%. 
  23. ^ Litovkin, Dmitry (29 Haziran 2013). "T-50 fighter to be ready in 2013". Russia & India Report. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Beşinci_nesil_jet_avcı_uçağı&oldid=24686421" sayfasından alınmıştır