İçeriğe atla

Shang Hanedanı

Vikipedi, özgür ansiklopedi
15.44, 28 Aralık 2020 tarihinde 85.98.23.216 (mesaj) tarafından oluşturulmuş 24504469 numaralı sürüm (Shang Hanedanı hakkında neredeyse hiç Türkçe bilgi olmadığından dolayı yabancı kaynaklardan öğrendiğim bilgileri türkçeye çevirerek 'Shang Hanedanlığı' başlığına 'Tarih' başlığını ekledim. Shang Hanedanlğı'nın kısa bir tarihini yazdım.)
Çin tarihi
Çin Tarihi
Çin Tarihi

Shang (okunuşu: Şanğ) Hanedanı (Çince: 商朝 pinyin: shāng cháo) ya da Yīn Hanedanı (殷代) MÖ 1600 - MÖ 1027 yılları arasında Çin'de Sarı Nehir deltasında hüküm sürmüş hanedanlık.

Yarı efsanevi Xia Hanedanı'nın aksine tarihsel kanıtlar Shang Hanedanı'nın varlığını doğrulamaktadır; bu nedenle Shang Hanedanı Çin'in ilk hanedanı olarak kabul edilir.

Bu döneme ait bronz kaplar ve Fal yazıtları üzerinde Çin yazısının ilk örneklerine rastlanmıştır.

Wikimedia Commons'ta Shang Hanedanı ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.

Tarih

Shang Hanedanı - İlk Dönemler

Sima Qian tarafından yazılan Yin Yıllıkları'nda, Shang Tang (O dönemdeki Shang kralı), Xie'den (ilk Xia hükümdarı)13 nesil sonra Mingtiao Savaşı'nda Dinsiz ve Acımasız Xia Hükümdarı'nı devirmesinden sonra kurulduğu söylenir.

Bu kayıtlara göre Shang, başkentlerini beş (bazı kaynaklara göre yedi) kez taşıdı ve Pan Peng’in hükümdarlığı döneminde başkenti Yin’e taşıyarak son kez yer değiştirmiş oldu. Bu yaptığı hamle ile hanedanlığın altın çağını başlattı.

Shang Hanedanı - Gelişim

Taht , olağanüstü bir hükümdar olan Kral Wu Ding’e geçtiğinde, krallık zirveye ulaştı.

Wu Ding, daha küçük yaşlarında babası tarafından He'da yaşaması ve Gan Pan'ın yanında çalışması emredildi. Wu Ding ilk yıllarında sıradan insanlar gibi yaşadı ve günlük sorunlara aşina oldu. Dingwei yılında tahta geçti ev yardımcısını Gan Pan yaptı. Her kabileden birer kişi ile evlenerek kabilelerle bağlarını güçlendirdi. İçlerinde en çok Fu Hao'yu sevdi.

Saltanatının 30. yılında fetihlere başladı ve 50. yılına kadar sürdürdü. Devletinin sınırlarını arttırdı. Mevcut tüm kaynaklara göre saltanatının elli dokuzuncu yılında öldü. Çoğunlukla Shang hanedanının en iyi krallarından biri olarak kabul edilir

Shang Hanedanı - Tartışmalı Son Kralı ve Shang Hanedanlığının Sonu

Yıllar sonra, tartışmalı bir hükümdar olan Kral Wu Yi tahta çıktı. O zamanlar kabul edilemez olan Teokrasiye meydan okuyan bir ateistti. İnsanlar onu deli olarak görürken, daha fazla kabile Shang Krallığına karşı isyan etmeye başladı.

Wu Yi'den sonra tahtta Shang Hanedanlığının son kralı olan, oldukça tartışmalı olarak kabul edilen Di Xin idi. Kendisi hırslı ve zekiydi, Shang'ın krallığını büyük ölçüde doğuya ve güneye doğru genişletmişti.

Bununla birlikte, bu yayılmacı politika, krallıkta ciddi kayıplara, isyanlara ve ihanetlere neden oldu.  

Zhou adlı güçlü bir devlet, bir gün Kral Di Xin’in başkentine saldırdı. Bu savaşa tarihte Muye Savaşı (MÖ 1046) ismi verildi ve kazananı Zhou oldu.

Sonrasında Shang Hanedanlığı'nın son kralı Di Xin, o zaman, tüm değerli mücevherlerini ve kıyafetlerini giydi ve en sevdiği süslü sarayında kendini yaktı. Çoğunlukla tarıma dayalı bir sistemşi olan Shang yıkıldı.