İçeriğe atla

Î

Vikipedi, özgür ansiklopedi
19.24, 26 Kasım 2020 tarihinde Anlztrk (mesaj | katkılar) tarafından oluşturulmuş 24091045 numaralı sürüm
Latin alfabesi
Îî harfi
Î î
Î î

Î, î harfi Fransızca, Rumence ve Türkçe dillerinde kullanılan bir harftir. Türk alfabesinde resmî olarak yer almamasına rağmen aynı biçimde yazılan sözcüklerin ayrılmasında ve İ harfini uzatmak için kullanılır.

Fransızcada kullanımı

Fransızcanın eski yazım kurallarına göre bir araya gelen "is" harflerinde s harfi artık okunmadığı için, kelimerdeki "is" harflerinin yerine günümüzde î harfi yazılır. Örneğin isle'den günümüzde île olmuştur. (Türkçe: ada)

Rumencede kullanımı

Rumen alfabesi'nin 14. harfidir ve /⁠ɨ/ sesini temsil eder. Î harfi romencedeki  harfi ile aynı sesi verir. Î harfi Romanya'daki yazı reformundan beri kelimelerin sadece başında ve sonunda yazılırken, kelimenin ortasında istisnalar dışında  harfi kullanılır.

Türkçede Kullanımı

Genellikle Arapça ya da Farsça kökenli kelimelerde kullanılır. Şapkalı i veya nispet i'si olarak da adlandırılır. Kök halinde olan kelimelerde daima Î harfi son harf olduğu için, dilimizde Î harfiyle başlayan bir sözcük yoktur. Örnekler:

  • İnkılâp tarihî çalışmalarına ara verdim.
  • Tarihî belgeselleri severim.
  • Üstün başarı gösteren askerî bir madalya ile ödüllendirdiler.
  • Askerî harekât güçleri Kıbrıs'a çıkarma yaptı.

Bir sonek olan -î nin yerine modern Türkçede zaman zaman -sel -sal sonekleri de getirilebilir:

  • dinî / dinsel
  • ailevî / ailesel

-î ekinden sonra gelecek yapım ekleri î'yi değiştirmez, ve yazım değişmez:

  • resmîleştirmek
  • millîleştirmek.

Bazı kelimelere Î harfi gelmez. Örneğin, millet isimlerinde Î harfi olmaz. "Ermeni" olarak yazılması gereken kelime, "Ermenî" olarak yazılamaz.

Özel isimlerde de Î harfi kullanılmaz: Niyazi, Recai, Zekai, Sezai.

Klavye kullanımı

Türkçe Q klavyede î yapabilmek "⇧ Shift, 3 ve İ (veya I)" tuşlarına birlikte basılır.

Kaynakça

ISO temel Latin alfabesi
Aa Bb Cc Dd Ee Ff Gg Hh Ii Jj Kk Ll Mm Nn Oo Pp Qq Rr Ss Tt Uu Vv Ww Xx Yy Zz
Özel işaret almış I harfi
Şapka işaretini kullanan harfler

tarih paleografi türetimler diyakritik noktalama rakamlar harf listesi