Şablon:GM/2017-03-10
 Gökadaların çoğu, kütleçekimi etkisi sayesinde birbirlerine bağlı “kümeler” adı verilen topluluklar oluştururlar; onlar da yine kütleçekimi etkisi sayesinde birbirlerine bağlı süperkümeleri oluştururlar. Süperkümeler de Büyük Duvar CfA2 denilen daha büyük bir yapıya bağlı olduğundan, bu gruplaşmalar zinciri süperkümelerle de son bulmaz ve muhtemelen Evren'in git gide daha büyük ölçekteki gruplaşmalarca kapsanma söz konusu olacak şekilde, hiyerarşik olarak uzar gider. Süperkümelerin çoğu 50’ye yakın gökada içeren gökada grupları ile birkaç bine kadar gökada içeren gökada kümelerinden oluşur. Süperkümeler gökada kümeleri, gökada grupları ve bazen de bireysel gökadalar halinde onbinlerce gökada içerirler. Bir milyar ışık yılı uzunlukta olabilen bu muazzam büyüklükteki yapılarda, aralarında büyük boşluklar olan gökadalar, rastgele değil, bir yapıdaki teller ya da ipliksiler gibi dizilmişlerdir. Bunlara galaktik ipliksi ya da gökada iplikçiği (İng. İngilizce: galaxy filament) adı verilir. Süperküme ölçeğinin daha üzerinde Evren'in izotropik ve homojen olduğu düşünülür. Gökadaların yaklaşık % 90’ı bir kümeye ya da bir süperkümeye dahildir. 30 civarında gökadadan oluşan, içinde bulunduğumuz Yerel Grup’un (İngilizce: Local Group) kendisi de Yerel Süperküme de denilen Başak Süperkümesi’nin içindeki bir bulutumsu yapının bir parçasıdır. (Devamı...) |
.jpg) Angola'nın Bengo şehrinde 1922 yılında doğdu. Luanda'da lise öğrenimi gördü. Portekiz'de Lizbon Coimbra Üniversitesi'nde tıp eğitimi aldı, 1959'da ülkesine dönerek bir süre doğduğu şehirde doktorluk yaptı. Bu sıralarda Angola ulusal kültürünü canlandırma hareketine katıldı. 1960'ta harekete liderlik etmeye başladı ve olaylar esnasında Portekizlilerce 30 sivil öldürüldü, yaklaşık 200 kişi yaralandı. Neto, Portekiz koloni makamlarınca önce Yeşil Burun Adaları'na sürgüne gönderilmiş, aynı yıl tutuklanarak Lizbon'da hapse atılmıştır. Hapisten kaçan Neto önce Fas'a sonra da Zaire'ye gitti. 1962 yılında kurtuluş savaşına devam etmek üzere ülkesine döndü. Angola halkının Portekiz sömürgeciliğine karşı verdiği kurtuluş savaşı, şair Neto'nun önderliğinde daha yaygın ve daha güçlü bir yapıya ulaştı. 1962'de Washington ABD'ye giden şair, ülkesinin kurtuluş savaşına yardım için John F. Kennedy ile görüştü. 1969-1970 Asya Afrika Yazarlar Birliği'nden Lotus Ödülü'nü aldı. (1975-1976) yılında Lenin Barış Ödülü'nü kazandı. Angola bağımsızlıktan sonra SSCB ve diğer Doğu Bloku ülkeleriyle birlikte içe kapandı. Neto, Angola'nın ilk devlet başkanı olarak kanser tedavisi sürerken Moskova'da hastanede öldü. Ülkesinde adını taşıyan bir üniversite bulunmaktadır. (Devamı...) |