İçeriğe atla

İber-Kafkas dilleri

Vikipedi, özgür ansiklopedi
İber-Kafkas dilleri
Coğrafi dağılımKafkasya
SınıflandırmaÖnerilmiş dil ailesi
Alt bölümler
Kafkas dilleri

İber-Kafkas dilleri, Gürcü dilbilimci Arnold Çikobava'nın Kafkasya’da konuşulan üç otokton dil ailesine verdiği addır. Bu dillerin birbirleri ile soysal olarak bir akrabalık oluşturduğu dil bilimi dünyasında kanıt yetersizliği nedeni ile kabul görmez ve her dil ailesi birbirinden bağımsız kabul edilir.[1]

Sınıflandırma

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu üç dil ailesi şunlardır:

Kuzeydoğu Kafkas dillerinden olan Nah dillerinin de Batsça, Çeçence ve İnguşçayı içerdiği kabul edilir. Bu diller Orta-kuzey Kafkas dilleri olarak da anılırlar. İber-Kafkas dillerinin günümüzde konuşulmayan üç ölü dili içerdiği iddia edilmiştir. Bunlardan Hattice, bazı dilbilimcilere göre Kuzeybatı Kafkas dillerine yakın bir dildir. Diğer iki dil Hurrice ve Urartuca’nın ise, Nah-Dağıstan dillerine yakın olduğu kabul edilir.

Aşağıdaki şemada Arnold Çikobava'ya göre İber-Kafkas dillerinin birbirleriyle olan akrabalıkları gösterilmektedir.

 Ana Kafkasça   
 Kuzey Kafkas dilleri 
 Kuzeybatı Kafkas Dilleri 

Ubıh - Abhaz dillleri: Ubıhça - Abhazca, Abazaca;
Çerkes dilleri: Adığece (Batı Çerkesce) ve Kabartayca (Doğu Çerkesce).
(Günümüzde artık konuşulmayan bir dil olan Hatticenin bu kola yakın olduğu iddia edilmiştir).

 Kuzeydoğu Kafkas dilleri 

Nah dilleri: Batsça, Çeçence ve İnguşça.
Dağıstan dilleri:
Avarca - Andice - Didoca / Çezce;
Dargice ve Lakça;
Lezgice - Tabasaran - Agul, Udi; Rutul, Çakhur; Budukh, Krıts, Arçi ve Khinalug.
(Ölü bir dil olan Hurrice ile Urartuca bu kola akraba olduğu iddia edilmiştir).

 Kartveli dilleri
(Güney Kafkas Dilleri)
 

Svanca

 Kartlice-  Kolhaca 
 İberce: 

Gürcüce ve Lehçeleri

 Zanice: 

Megrelce

Lazca

  1. ^ Encyclopædia Britannica, 15th edition (1986): Macropedia, "Languages of the World", "Caucasian languages" başlıklı kısım.