Özgür İdil-Ural
'Özgür İdil-Ural' (Tatarça Azat İdel-Ural, Erzyança 'Olyachiv Rav-Uralon), Erzyan-Mokshanya (Mordovya), Çuvaşistan, Mari El, Tataristan, Udmurtya, Başkortostan cumhuriyetleri tarafından bağımsızlık kazanma ve bu altı cumhuriyetin ortak bir sınır, ekonomik alan ve kolektif bir güvenlik sistemi ile bütünleşik bir birlikteliği yaratma hedefi ile Volga bölgesi halklarının sosyal bir hareketidir.
28 Aralık 2014'te tutuklanan ve 2015 yılının Eylül ayında Kırım ilhakını eleştirdiği için 3 yıl hapis cezasına çarptırılan Tatar ulusal hareketi liderlerinden biri olan Rafis Kaşapov 26 Aralık 2017'de Rusya hapsinden serbest bırakıldı.[1][2][3] Şubat 2018'in başlarında Ukrayna'ya gitti ve kısa bir süre sonra aynı düşünceleri taşıyan biriyle tanıştı - Mordovyalı erzyan milletinden emekli bir asker Sıres Bolyayen.[4]
21 Mart'ta, Rafis Kaşapov, Sıres Bolyayen ve benzer fikirlere sahip küçük bir grup Kiev'de bir basın toplantısı düzenlediler ve 'Özgür İdil-Ural' halk hareketinin yaratıldığını duyurdular. Faaliyetlerinin ilk 5 ayı boyunca örgüt, açıkça ayrılıkçı tutumlardan uzak kalarak, Volga bölgesi cumhuriyetlerinin Rusya içinde gerçek egemenlik restorasyonu için mücadeleyi ilan ediyordu.[5]
Ancak, cumhuriyetlerin devlet dilleri müfredatın zorunlu kısmından çıkartılmasını talep eden genel devlet okullarında yerel dilleri okutma hakkındaki kanunu Devlet Duma'sı kabul ettikten sonra, 'Özgür İdil-Ural' faaliyetlerinin amacını değiştirdi.[6]
'Özgür İdil-Ural' 25 Temmuz 2018'de, gelecekte Erzyan-Mokshanya, Çuvaşistan, Mari El, Tataristan, Udmurtya ve Başkortostan bağımsız ulusal demokratik devletleri kurmak için çalıştığını açıkladı. Aynı zamanda hareket, şiddet içermeyen direniş yöntemlerine uyduğunu vurguladı. Ondan sonra birkaç gün içinde, Rusya medyası, hareketin kurucusu Rafis Kaşapov'a karşı, ırk, milliyet, dil, din temelinde düşmanlığı kışkırtan materyaller yayınladığı için yeni bir ceza davası açıldığını bildirdi.[7][8][9]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Гафиулла Газиз. Төркиядән кайтуга Кашаповны ФСБ кулга алган. 28 декабрь 2014". 15 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2018.
- ^ "Гафиулла Газиз. "Дәүләт Рәфис Кашапов кебекләрдән курка". 15 сентябрь 2015". 15 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2018.
- ^ "Рәфис Кашапов: "Бәләкәй төрмәдән зур төрмәгә чыктым". 27 декабрь 2017". 15 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2018.
- ^ "Ярослава Тимощук. Ерзянські підпільники. У Києві активісти з Поволжя та Уралу започаткували рух за незалежність своїх республік. 18.04.2018". 1 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2018.
- ^ "ГР "Вільний Ідель-Урал" буде добиватися суверенітету кількох російських республік. 24.03.2018". 9 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2018.
- ^ "Вадим Мещеряков. "Свободный Идель-Урал" заявил о намерении "построить независимые национальные демократические государства". 26 июля 2018". 6 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2018.
- ^ "Представник «Ідель-Урал»: русифікаторський мовний закон в РФ — це агонія Імперії. 1 серпня 2018". 1 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2018.
- ^ "Рәфис Кашапов эзләүгә игълан ителгән. 27 сентябрь 2018". 9 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2018.
- ^ "В Челнах завели очередное уголовное дело на Рафиса Кашапова. 25.07.2018". 30 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2018.