Dolomit: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
Bilo SAU20 (mesaj | katkılar) Değişiklik özeti yok |
|||
| 13. satır: | 13. satır: | ||
Dolomit minerallerinin oluşturduğu kayaçlara [[dolotaşı]] adı da verilmektedir. Bu kayaçların oluşumu dolomitlerin doğrudan kimyasal bir çökelme ile değil kireçtaşlarının [[magnezyum]] bakımından zengin suların etkisi altında oluştuğu bilinmektedir. Aşırı buharlaşmanın olduğu denizden bir yükselti ile ayrılmış yarı kapalı ortamlarda suyun [[magnezyum]] bakımından giderek zenginleşmesi, tabana çökmüş [[kalsit]]ten ibaret [[çamur]]un bu yoğun çözeltilerle etkileşmeye girerek '''dolomit'''leşmesi mümkün olabilir. |
Dolomit minerallerinin oluşturduğu kayaçlara [[dolotaşı]] adı da verilmektedir. Bu kayaçların oluşumu dolomitlerin doğrudan kimyasal bir çökelme ile değil kireçtaşlarının [[magnezyum]] bakımından zengin suların etkisi altında oluştuğu bilinmektedir. Aşırı buharlaşmanın olduğu denizden bir yükselti ile ayrılmış yarı kapalı ortamlarda suyun [[magnezyum]] bakımından giderek zenginleşmesi, tabana çökmüş [[kalsit]]ten ibaret [[çamur]]un bu yoğun çözeltilerle etkileşmeye girerek '''dolomit'''leşmesi mümkün olabilir. |
||
Dolomit, basta demir-çelik sanayi olmak üzere cam, [[seramik]], boya, gübre, tugla, [[çimento]] ve insaat sanayilerinde, tarimda toprak islahi gibi çok genis bir alanda kullanilmaktadir. |
=== Dolomit, basta demir-çelik sanayi olmak üzere cam, [[seramik]], boya, gübre, tugla, [[çimento]] ve insaat sanayilerinde, tarimda toprak islahi gibi çok genis bir alanda kullanilmaktadir. === |
||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
120 milyon ton civarinda olan dünya üretiminin yariya yakini ABD’de gerçeklestirilmektedir. [[Amerika Birleşik Devletleri]]'nin dışında [[Birleşik Krallık]], [[Avusturya]], [[Belçika]], [[Japonya]], [[Polonya]], [[İspanya]], [[Kanada]], [[Brezilya]], [[Almanya]] ve [[Avustralya]] yılda 1 milyon tonun üzerinde dolomit üreten ülkelerdir. |
120 milyon ton civarinda olan dünya üretiminin yariya yakini ABD’de gerçeklestirilmektedir. [[Amerika Birleşik Devletleri]]'nin dışında [[Birleşik Krallık]], [[Avusturya]], [[Belçika]], [[Japonya]], [[Polonya]], [[İspanya]], [[Kanada]], [[Brezilya]], [[Almanya]] ve [[Avustralya]] yılda 1 milyon tonun üzerinde dolomit üreten ülkelerdir. |
||
| 25. satır: | 24. satır: | ||
[[Petrol]]ün hazne kayacı özelliği göstermesinden dolayı '''dolomit'''ler [[jeoloji]]de büyük önem taşımaktadır. |
[[Petrol]]ün hazne kayacı özelliği göstermesinden dolayı '''dolomit'''ler [[jeoloji]]de büyük önem taşımaktadır. |
||
== Tarihi == |
|||
| ⚫ | |||
Büyük olasılıkla mineral dolomit ilk olarak 1768'de [[Carl Linnaeus]] tarafından tanımlanmıştır.<ref>Linnaeus, C. (1768): Systema naturae per regnum tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species cum characteribus & differentiis. Tomus III. Laurentii Salvii, Holmiae, 236 p. On p.41 of this very book, Linnaeus stated (in Latin): "Marmor tardum - Marmor paticulis subimpalpabilibus album diaphanum. Hoc simile quartzo durum, distinctum quod cum aqua forti non, nisi post aliquot minuta & fero, effervescens." In translation: "Slow marble - Marble, white and transparent with barely discernable particles. This is as hard as quartz, but it is different in that it does not, unless after a few minutes, effervesce with "aqua forti</ref> |
|||
| ⚫ | |||
<!-- |
<!-- |
||
{{petrology-stub}} |
{{petrology-stub}} |
||
Sayfanın 09.59, 9 Mayıs 2020 tarihindeki hâli
Dolomit, kalsiyum ve magnezyumlu karbonat birleşiminde bir mineraldir.
Kırılgan bir mineral olup özgül ağırlığı 2,8 g/cm³ ve sertliği 3,5-4 arasındadır. Isıtıldığında köpürerek çözündüğü için kalsitten ayrılır.
- Kimyasal bileşimi: CaMg(CO3)2
- Kristal sistemi : Hegzagonal
- Sertlik : 3,5-4
- Özgül ağırlık : 2,86
Dolomit hem bir minerali CaMg(CO3)2 hem de bu minerali ana bileşen olarak içeren kayacı tanımlada kullanılan bir sözcüktür.
Dolomit minerallerinin oluşturduğu kayaçlara dolotaşı adı da verilmektedir. Bu kayaçların oluşumu dolomitlerin doğrudan kimyasal bir çökelme ile değil kireçtaşlarının magnezyum bakımından zengin suların etkisi altında oluştuğu bilinmektedir. Aşırı buharlaşmanın olduğu denizden bir yükselti ile ayrılmış yarı kapalı ortamlarda suyun magnezyum bakımından giderek zenginleşmesi, tabana çökmüş kalsitten ibaret çamurun bu yoğun çözeltilerle etkileşmeye girerek dolomitleşmesi mümkün olabilir.
Dolomit, basta demir-çelik sanayi olmak üzere cam, seramik, boya, gübre, tugla, çimento ve insaat sanayilerinde, tarimda toprak islahi gibi çok genis bir alanda kullanilmaktadir.
Dünya’da ve Türkiye’de oldukça genis bir yayilima sahip olup rezerv problemi olmayan bir mineraldir.
120 milyon ton civarinda olan dünya üretiminin yariya yakini ABD’de gerçeklestirilmektedir. Amerika Birleşik Devletleri'nin dışında Birleşik Krallık, Avusturya, Belçika, Japonya, Polonya, İspanya, Kanada, Brezilya, Almanya ve Avustralya yılda 1 milyon tonun üzerinde dolomit üreten ülkelerdir.
Dünya’da 3 milyon tonun üzerindeki ihracatin 2 milyon tonunu Belçika ve Kanada yapmaktadir. 2 milyon ton civarindaki ithalatin ise 1,3 milyon tonu Japonya tarafından yapilmaktadir.
Dünya’da dolomit büyük miktarlarda ve çok değişik sektörlerde kullanilmasina ragmen Türkiye'de üretimin çok önemli bölümü sadece demir-çelik ve cam sanayinde kullanilmaktadir.
Petrolün hazne kayacı özelliği göstermesinden dolayı dolomitler jeolojide büyük önem taşımaktadır.
Tarihi
Büyük olasılıkla mineral dolomit ilk olarak 1768'de Carl Linnaeus tarafından tanımlanmıştır.[1]
 | Mineral ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
- ^ Linnaeus, C. (1768): Systema naturae per regnum tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species cum characteribus & differentiis. Tomus III. Laurentii Salvii, Holmiae, 236 p. On p.41 of this very book, Linnaeus stated (in Latin): "Marmor tardum - Marmor paticulis subimpalpabilibus album diaphanum. Hoc simile quartzo durum, distinctum quod cum aqua forti non, nisi post aliquot minuta & fero, effervescens." In translation: "Slow marble - Marble, white and transparent with barely discernable particles. This is as hard as quartz, but it is different in that it does not, unless after a few minutes, effervesce with "aqua forti