İklim değişikliği: Revizyonlar arasındaki fark

Bağlantıları değiştir
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Etiketler: Mobil değişiklik mobil uygulama değişikliği
Tuanminh01 (mesaj | katkılar)
10 değişiklik
89.204.135.67 tarafından yapılan 19305976 sayılı değişiklik geri alınıyor.
2. satır: 2. satır:


'''Küresel ısınma''', başlıca [[atmosfer]]e salınan gazların neden olduğu düşünülen [[sera etkisi]]nin sonucunda, Dünya üzerinde yıl boyunca kara, deniz ve havada ölçülen ortalama [[sıcaklık]]larda görülen artışa verilen isimdir. İklim sistemi, içsel ve insani etkiler, Güneş'in periyodik aktiviteleri ve sera gazları, vb. nedenlerden etkilenmektedir. Günümüzde iklimbilimciler (klimatolog) küresel ısınma konusunda hemfikirdirler.<ref name=WWF1>{{Web kaynağı | başlık = Türkiye için düşük karbonlu kalkınma yolları ve öncelikleri | url = http://awsassets.wwftr.panda.org/downloads/20151007_turkiye_icin_duuk_karbonlu_kalknma_yollar_ve_oncelikleri_rapor_1.pdf | yayıncı = Sabancı Üniversitesi İstanbul Politikalar Merkezi, WWF-Türkiye | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160904121408/http://awsassets.wwftr.panda.org/downloads/20151007_turkiye_icin_duuk_karbonlu_kalknma_yollar_ve_oncelikleri_rapor_1.pdf | arşivtarihi = 4 Eylül 2016}}</ref>
'''Küresel ısınma''', başlıca [[atmosfer]]e salınan gazların neden olduğu düşünülen [[sera etkisi]]nin sonucunda, Dünya üzerinde yıl boyunca kara, deniz ve havada ölçülen ortalama [[sıcaklık]]larda görülen artışa verilen isimdir. İklim sistemi, içsel ve insani etkiler, Güneş'in periyodik aktiviteleri ve sera gazları, vb. nedenlerden etkilenmektedir. Günümüzde iklimbilimciler (klimatolog) küresel ısınma konusunda hemfikirdirler.<ref name=WWF1>{{Web kaynağı | başlık = Türkiye için düşük karbonlu kalkınma yolları ve öncelikleri | url = http://awsassets.wwftr.panda.org/downloads/20151007_turkiye_icin_duuk_karbonlu_kalknma_yollar_ve_oncelikleri_rapor_1.pdf | yayıncı = Sabancı Üniversitesi İstanbul Politikalar Merkezi, WWF-Türkiye | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160904121408/http://awsassets.wwftr.panda.org/downloads/20151007_turkiye_icin_duuk_karbonlu_kalknma_yollar_ve_oncelikleri_rapor_1.pdf | arşivtarihi = 4 Eylül 2016}}</ref>

==Fiji temperatures not increased==
Satellite picture in article shows that
so what hurricane or sea level rise ?
Hurricanes are normal at that area.
Fiji Hindi-no global warming article.


== Gözlemlenen sıcaklık değişimleri ==
== Gözlemlenen sıcaklık değişimleri ==

Sayfanın 01.45, 8 Kasım 2017 tarihindeki hâli

1856-2004 arası küresel ortalama yüzey sıcaklığı

Küresel ısınma, başlıca atmosfere salınan gazların neden olduğu düşünülen sera etkisinin sonucunda, Dünya üzerinde yıl boyunca kara, deniz ve havada ölçülen ortalama sıcaklıklarda görülen artışa verilen isimdir. İklim sistemi, içsel ve insani etkiler, Güneş'in periyodik aktiviteleri ve sera gazları, vb. nedenlerden etkilenmektedir. Günümüzde iklimbilimciler (klimatolog) küresel ısınma konusunda hemfikirdirler.[1]

Gözlemlenen sıcaklık değişimleri

Ana madde: Aletli sıcaklık kaydı
Dünya genelindeki sıcaklık değişimlerini gösteren harita
Harita için anahtar
1950-2014 yılları arasında yüzey sıcaklık ortalamalarını (on yıl başına °C) gösteren harita.[2]
refer to caption and adjacent text
Farklı iklim vekillerinden elde edilen verilere göre iki bin yıldaki ortalama yüzey sıcaklıkları. Siyah çizgili kısım ise aletli sıcaklık kaydı verilerini göstermektedir.
1950-2012 yılları arasındaki küresel yıllık sıcaklık anormalliklerini gösteren Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesinin hazırladığı bir grafik.

1880 ile 2012 yılları arasındaki dönemde, ortalama küresel (kara ve su) yüzey sıcaklığı, bağımsız şekilde üretilen veri kümelerine göre 0,65 °C'den 1.06 °C'ye olmak üzere 0,85 °C'lik artış gösterdi.[3] 1906 ile 2005 yılları arasındaki dönemde, Dünya'nın ortalama küresel yüzey sıcaklığı 0,74±0,18 °C kadar yükseldi. Bu sıcaklık yükselmesi, İlgili dönemin ikincisi yarısında hemen hemen ikiyüzlülük katlanmış bir biçimde (on yıl başına 0,13±0,03 °C'ye karşılık on yıl başına 0,07±0,02 °C) gerçekleşmişti.[4] Bununla birlikte, küresel ısınma kapsamında, yüzeye yakın atmosferdeki ortalama sıcaklık artışının, iklim sisteminde depolanan ek enerjinin 1970 yılından beri okyanuslara iletildiğinden bahsetmektedir. Bu da buzulların erimesine, kıtalar ile atmosferin ısınmasına yol açmaktadır.[5][a]

Uydu sıcaklık ölçümü verilerine göre 1979'dan itibaren, alt troposferin ortalama sıcaklığı on yıl başına 0,12 ile 0,135 °C (0,216 ve 0,243 °F) arasında artış gösterdi.[6][7] İklim vekilleri, 1850 öncesindeki bir veya iki bin yıllık dönemde, Orta Çağ Ilıman Dönemi ve Küçük Buz Çağı gibi bölgesel dalgalanmalara rağmen sıcaklığın görece düzenli olduğunu göstermektedir.[8]

Aletli ölçümlerle tespit edilen sıcaklık artışı, çeşitli bağımsız bilimsel gruplar tarafından belgelenen geniş çaplı gözlemlerle de tutarlılık göstermektedir.[9] Deniz seviyesinin yükselmesi,[10] kar ve buzla kaplı bölgelerde görülen geniş çaplı erime,[11] okyanuslardaki ısı katkısının artışı,[9] özgül nem artışı[9] ve bitkilerin çiçek açması gibi ilkbaharda yaşananların daha erken yaşanması[12][13] bu gözlemler arasındadır. Bu değişikliklerin tesadüf eseri olma olasılığı neredeyse sıfırdır.[9]

Bölgesel eğilimler ve kısa süreli dalgalanmalar

Ülkeye göre 1900-2016 arasındaki sıcaklık anormallikleri. Görsel, GISTEMP verilerine dayanılarak oluşturulmuştur.

1979'dan beri karalardaki ortalama sıcaklık, okyanuslardaki ortalama sıcaklık artışının hemen hemen iki katı kadar hızlı yükseldi (on yıl başına 0,25 °C'ye karşın on yıl başına 0,13 °C).[14] Okyanus sıcaklıklarının karaya göre daha yavaş yükselmesi, okyanusların sahip olduğu ısı kapasitesinin daha fazla olması ve buharlaşma ile daha çok ısı kaybetmesinden kaynaklanmaktadır.[15] 18. yüzyıldaki Sanayi Devrimi ile birlikte, Dünya'nın yarımküreleri arasındaki sıcaklık farkı, kuzey yarımküredeki deniz buzulları ve karların erimesiyle birlikte artmaya başladı.[16] 20. yüzyılın başından itibaren kutup bölgelerindeki ortalama sıcaklık, Dünya'nın diğer bölgelerine göre yaklaşık iki kat daha hızlı artmaya başladı.[17] Kuzey yarımkürede sera gazları emilimi güney yarımküreye göre daha fazla gerçekleşirken bu durum, sera gazlarının her iki yarımkürede de yayılacak kadar uzun süre varlığını koruması sebebiyle yarımküreler arasındaki sıcaklık farkına etki etmemektedir.[18]

Okyanuslardaki ısıl durgunluk ile diğer dolaylı etkilere karşı verilen yavaş tepkiler, geçmiş değişikliklere uyum sağlanmasının yüzyıllarca sürmesine yol açmaktadır. Bir araştırmaya göre sera gazları 2000 yılındaki seviyesine sabitlenmiş olsaydı dahi yüzey sıcaklıkları 0,5 °C civarında yükselmeye devam etmiş olacak,[19] 2005 yılındaki seviyesinde sabitlenmiş olması durumunda ise yüzey ısınması 1 °C'nin üstünde bir artış gerçekleşecekti. Bu yüzey ısınmasının bir kısmı, geçmişte yaşanan ve iklim sisteminin dengelenmesi adına doğal olarak gerçekleşen zorlamalar sayesinde meydana gelmektedir. Yüksek miktarda basitleştirilmiş bir iklim modelini kullanan bir araştırma, bu geçmişteki doğal zorlamaların, 2050 yılındaki olası yüzey ısınmasının %64 kadarına sebep olabilecek bir etmen olduğunu ve bu etmenin de insanların etkisinden daha fazla olacağını öne sürmektedir.[20]

Küresel sıcaklık, uzun dönemli eğilimlere karşı daha baskın olan ve bunları geçici olarak maskeleyen kısa süreli dalgalanmaların bir sonucudur. 2002-2009 yılları arasında yüzey sıcaklığındaki görece durağan dönem,[21] bunun bir örneğidir.[22][23] Okyanus yüzeyi sıcaklığını ölçmek için kullanılan farklı yöntemler sonucu elde edilen 2015 verileri, bir önceki on yıla oranla pozitif yönde bir eğilim olduğunu göstermektedir.[24][25]

En sıcak yıllar ve genel eğilim

Kaydedilen en sıcak on yedi yılın on altısı 2000'den sonra gerçekleşti.[26] Yıl bazında bakıldığında yaşanan bu sıcaklık istatistikleri, genel eğilimlerle kıyaslandığında önemsiz kalmaktadır. Zira El Niño-Güney Salınımı gibi bazı okyanus salınımları, genel iklim değişikliği eğilimi ile hiçbir alakası olmaksızın bir yılın ortalama sıcaklığı üzerinde büyük etkilere sahiptir.[27]

Teoriler ve mekanizmalar

Küresel ısınmaya, atmosferde artan sera gazlarının neden olduğu düşünülmektedir.[28] Karbondioksit, su buharı, metan gibi bazı gazların, Güneş'ten gelen radyasyonun bir yandan dış uzaya yansımasını önleyerek ve diğer yandan da bu radyasyondaki ısıyı soğurarak yerkürenin fazlaca ısınmasına yol açtığı düşünülmektedir.

Laguna San Rafael'deki buzulun, küresel ısınma sonucu 1990 ile 2000 yılları arasındaki geri çekilişin karşılaştırmalı uydu görüntüleri.

Yerküre, Güneş'ten gelen kısa dalgalı ışınımın bir bölümünü yeryüzünde, bir bölümünü alt atmosferde emer. Güneş ışınımın bir bölümü ise, emilme gerçekleşmeden, yüzeyden ve atmosferden yansıyarak uzaya kaçar. Yüzeyde ve troposferde tutulan enerji, atmosfer ve okyanus dolaşımıyla yeryüzüne dağılır ve uzun dalgalı yer ışınımı olarak atmosfere geri verilir. Yeryüzünden salınan uzun dalgalı ışınımın önemli bir bölümü, yine atmosfer tarafından emilir ve daha az Güneş enerjisi alan yüksek enlemlerde ve düşük sıcaklıklarda salınır.

Atmosfer'deki gazların gelen Güneş ışınımına karşı geçirgen, buna karşılık geri salınan uzun dalgalı yer ışınımına karşı çok daha az geçirgen olması nedeniyle yerkürenin beklenenden daha fazla ısınmasını sağlayan ve ısı dengesini düzenleyen bu doğal süreç sera etkisi olarak adlandırılmaktadır.

Su buharı dışındaki sera gazları, bağımsız değişken olarak küresel ısınma üzerinde aktif bir etki yaratabilirler. Örneğin karbondioksit, jeolojik evrimin doğal uzantısı olan volkanik etkinlikler sonucu ya da insanlar tarafından fosil yakıtların yakılmasıyla [28] yoğun olarak atmosfere salınabilir. Bu durum, gezegenin ortalama ısısından bağımsız olarak ortaya çıkabilen ve ortalama ısının artması sonucunu doğuran bir etken işlevi görür.

Bugün bilim çevrelerinde küresel ısınmada baş sorumlunun karbondioksit oranının artması olduğuna inanılmaktadır. Her ne kadar atmosferdeki karbondioksit,

  • Karada yeşil bitkilerin fotosentez yoluyla,
  • Okyanuslarda ise suda çözünme ve fitoplanktonlar tarafından absorbe edilme, sonra da planktonun deniz dibine çökelmesi yollarıyla atmosferden çekilmekte ise de, bu mekanizmaların kapasitesinin üzerinde karbondioksit salımı, gezegen üzerinde sera etkisi yaratmaktadır. Ayrıca deniz suyunun aşırı karbondioksit yüzünden asitleşmesi okyanus ekolojisi, mercanlar ve kabuklu deniz hayvanları açısından ciddi bir problemdir.

Küresel ısınmada su buharı ve bulutların rolü; su buharı, diğer sera gazlarından farklı olarak Güneş'ten gelen radyasyonun şiddetine ve gezegenin ortalama ısısına bağlı bir değişkendir. Dolayısıyla küresel ısınma konusunda pasif etkiye sahiptir. Küresel ısınmayla gezegen yüzeyindeki ortalama ısının artması, buharlaşmanın artmasına yol açacaktır. Bu ise atmosferde daha fazla su buharı oluşmasına yol açar. Su buharı küresel ısınmayı pozitif feedback ile artırırken, bulutlar ise Güneş'ten gelen radyasyonun bir bölümünü dış uzaya yansıtır, bir bölümünü soğurarak ısınırlar, bir bölümünü de yeryüzüne geçirirler. Litosfer ve hidrosfere ulaşan bu radyasyonun da bir bölümü soğurularak ısınmaya yol açarken bir bölümü dış uzaya yansır.

Öngörüler ve düşünceler

Küresel ısınma sonucu kutuplar ve yakın bölgelerinde buzlar eridikçe yerlerini kara veya sular almaktadır. Kara ve suların kar ve buza oranla daha az yansıtıcı olması Güneş ışınımı emilimini arttırmakta ve dolayısıyla ısınmanın daha fazla artmasına yol açmaktadır. (Ice-Albedo feedback)

Küresel ısınma için en kötü senaryolar feedback mekanizmaları ile ortaya çıkması muhtemel sonuçlar olarak görülmelidr. Pozitif feedback olarak nitelendirilen bu mekanizmaların işleyişinde küresel ısınma, bir takım yeni risk faktörlerinin ve mekanizmaların açığa çıkışını hızlandırmaktadır. Küresel ısınma örneğin kutup bölgelerinde ve Grönland'da buz tabakasının erimesi Güneş ışınlarının daha fazla emilmesini sağlarken, Sibirya'da buzlu göl ve bataklıklarda hapsedilmiş, CO2'den 20 kat daha etkili metanın açığa çıkmasını sağlar. Yine iklim düzensizliği ve kuraklık, bazı bölgelerde önemli bir karbon yakalayıcısı olan orman örtüsünü yok edebilir, denizlerin ısınması deniz dibinde depolanmış olan metan hidratın atmosfere karışmasına yol açabilir.

Küresel ısınmanın sonuçları

Ziraat

Tahıl üretimini tehdit ediyor.[29]

Alerjiye etkisi

2011 Ocak ayı içerisinde yayımlanan bir çalışma, küresel ısınmanın bitkilerde polen dönemini uzattığını ortaya koydu. Kuzey Amerika’da yapılan bu çalışmaya göre Ambrosia bitkisinin polen dönemi kuzey bölgelere doğru ilerledikçe ciddi bir şekilde uzuyor. Bu durumun başka bitki türlerinde de geçerli olduğunu işaret eden birçok çalışma mevcut fakat bu tip kapsamlı sonuçlar henüz Ambrosia ile sınırlıdır.[30]

Şubat 2007 tarihli BM, raporu

2015 yılında hazırlanan küresel ısınma ile ilgili sunum

Konu ile ilgili Birleşmiş Milletler raporu, Fransa'nın başkenti Paris'te açıklanmıştır.[31] Raporda küresel sıcaklık artışının olası etkileri aşağıdaki biçimde özetlenmektedir.

  • +2 °C: Su sıkıntısı başlayacak

Kuzey Amerika'da kum fırtınaları tarımı yok edecek. Deniz seviyeleri yükselecek. Peru'da 10 milyon kişi su sıkıntısı çekecek. Mercan kayalıkları yok olacak. Gezegendeki canlı türlerinin yüzde 30'u yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalacak.

  • + 5 °C: Denizler 5 m. yükselecek

Deniz seviyesi ortalaması 70 metre olacak. Dünya'nın yiyecek stokları tükenecek.

  • + 6 °C: Göçler başlayacak

Yüz milyonlarca insan uygun iklim koşullarında yaşamak umuduyla göç yollarına düşecek.

Madenler

Öncelikle Kanada ve Rusya, bir ölçüde de ABD ve Danimarka şimdiye kadar -50°’ye varan aşırı soğuklar nedeniyle kullanamadıkları birkaç milyon kilometre karelik alanı kullanıma açıyorlar. Altın, gümüş, kurşun, elmas, çinko kaynayan bu bölgenin yeraltı zenginlikleri Kuzey Kutbu’na kıyısı olan ülkeler için son derecede önemli bir gelir kaynağı olacak. [kaynak belirtilmeli]

Kısalan ticaret yolları

Küresel ısınma yüzünden erimeye başlayan buzullar bu güne kadar geçilmez sanılan deniz yollarını ve kara parçalarını ulaşıma ve erişime açmaktadır. Eriyen buzlar sayesinde Batı Avrupa, Doğu Asya ve Kuzey Amerika limanları yaklaşık 5000 ile 15.000 km kadar birbirlerine yaklaşacaktır.

Olası çözümler ve alınabilecek önlemler

2015 sonunda Paris’te düzenlenen 21. Taraflar Toplantısı’nda 180 ülke Kyoto Protokolü sonrası yürürlüğe geçecek Paris Anlaşması’nı imzaladı.[32]

Hükûmet

Karbon vergisi [33]

Termik santrallere kısıtlama [34]

Günlük Hayatta

Sera gazı salımını kontrol edecek günlük hayattaki bazı önlemler şöyle sıralanıyor:

  • Kömür yakılmamalı.[35]
  • Daha az et yemek.[36]
  • Evinizi iyice izole edin.[37]
  • Standart ampulü, LED ampulü ile değiştirmek, yılda 75 kg karbondioksit tasarrufu sağlıyor.
  • Daha az fosil yakitli araba kullanmak. Daha sık yürüyüp, bisiklet kullanmak ve toplu taşıma araçlarından daha çok faydalanmak. Benzinli araba kullanılmayan her kilometre için 150 g - 380 g karbondioksit tasarruf edilecektir.[38]
  • Daha az sıcak su kullanmak.[39] Suyu ısıtmak için çok fazla enerji kullanmak gerekiyor. Daha az su tüketen bir duş başlığı ile 175 kg, giysileri soğuk su ya da ılık suda yıkayarak da 250 kg karbondioksit tasarrufu yapılabilir.
  • Her yıl en azından bir ağaç dikmek. Bir ağaç ömrü boyunca 1 ton karbondioksit emmektedir.[40]
  • Özellikle ısınmada Güneş enerjisi ile çalışan sistemleri kullanmak. Bu çok büyük tasarruflar sağlayacaktır.[41]
  • Yaygın kullanım sağlanabildiği takdirde tarım arazilerine eklenebilecek biyolojik kömür'ün küresel ısınmaya karşı en güçlü silahlardan birisi olabileceği düşünülmektedir.[42]

Küresel ısınma karşıtlığı

Küresel ısıma karşıtlığı, toplumda yer etmiş olan küresel ısınma olgusunun antitezi olarak kabul edilir. [kaynak belirtilmeli]

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ "Türkiye için düşük karbonlu kalkınma yolları ve öncelikleri" (PDF). Sabancı Üniversitesi İstanbul Politikalar Merkezi, WWF-Türkiye. 4 Eylül 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  2. ^ 16 January 2015: NASA GISS: NASA GISS: NASA, NOAA Find 2014 Warmest Year in Modern Record, in: Research News. NASA Goddard Institute for Space Studies, New York, US. Retrieved 20 February 2015
  3. ^ "Climate Change 2013: The Physical Science Basis, IPCC Fifth Assessment Report (WGI AR5)" (PDF). WGI AR5. IPCC AR5. 2013. s. 5. 18 Ocak 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  4. ^ "Climate Change 2007: Working Group I: The Physical Science Basis". IPCC AR4. 2007. 14 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ Rhein, M.; Rintoul, S.R. (2013). 3: Observations: Ocean: 257.  Eksik ya da boş |başlık= (yardım)
  6. ^ "UAH v6.0 TLT data" (trend data at bottom of file). nsstc.uah.edu. The National Space Science & Technology Center. Erişim tarihi: 3 February 2017. 
  7. ^ "Upper Air Temperature: Decadal Trends". remss.com. Remote Sensing Systems. 7 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 February 2017. 
  8. ^ Jansen et al., Ch. 6, Palaeoclimate, Section 6.6.1.1: What Do Reconstructions Based on Palaeoclimatic Proxies Show?, pp. 466–478, in IPCC AR4 WG1 2007.
  9. ^ a b c d Kennedy, J.J.; ve diğerleri. (2010). "How do we know the world has warmed? in: 2. Global Climate, in: State of the Climate in 2009". Bull. Amer. Meteor. Soc. 91 (7): 26. 
  10. ^ Kennedy, C. (10 July 2012). "ClimateWatch Magazine >> State of the Climate: 2011 Global Sea Level". NOAA Climate Services Portal. 
  11. ^ "Summary for Policymakers". Direct Observations of Recent Climate Change. , in IPCC AR4 WG1 2007
  12. ^ "Summary for Policymakers". B. Current knowledge about observed impacts of climate change on the natural and human environment. , in IPCC AR4 WG2 2007
  13. ^ Rosenzweig, C.; ve diğerleri. "Ch 1: Assessment of Observed Changes and Responses in Natural and Managed Systems". Sec 1.3.5.1 Changes in phenology. , in IPCC AR4 WG2 2007, s. 99
  14. ^ Trenberth et al., Chap 3, Observations: Atmospheric Surface and Climate Change, Executive Summary, p. 237, in IPCC AR4 WG1 2007.
  15. ^ Rowan T. Sutton; Buwen Dong; Jonathan M. Gregory (2007). "Land/sea warming ratio in response to climate change: IPCC AR4 model results and comparison with observations". Geophysical Research Letters. 34 (2): L02701. Bibcode:2007GeoRL..3402701S. doi:10.1029/2006GL028164. Erişim tarihi: 19 September 2007. 
  16. ^ Feulner, Georg; Rahmstorf, Stefan; Levermann, Anders; Volkwardt, Silvia (March 2013). "On the Origin of the Surface Air Temperature Difference Between the Hemispheres in Earth's Present-Day Climate". Journal of Climate. 26: 130325101629005. doi:10.1175/JCLI-D-12-00636.1. Erişim tarihi: 25 April 2013. 
  17. ^ TS.3.1.2 Spatial Distribution of Changes in Temperature, Circulation and Related Variables – AR4 WGI Technical Summary
  18. ^ Ehhalt et al., Chapter 4: Atmospheric Chemistry and Greenhouse Gases, Section 4.2.3.1: Carbon monoxide (CO) and hydrogen (H2), p. 256, in IPCC TAR WG1 2001.
  19. ^ Meehl, Gerald A.; Washington, Warren M.; Collins, William D.; Arblaster, Julie M.; Hu, Aixue; Buja, Lawrence E.; Strand, Warren G.; Teng, Haiyan (18 March 2005). "How Much More Global Warming and Sea Level Rise" (PDF). Science. 307 (5716): 1769–1772. Bibcode:2005Sci...307.1769M. doi:10.1126/science.1106663. PMID 15774757. Erişim tarihi: 11 February 2007. 
  20. ^ T. M. L. Wigley (2005). "The Climate Change Commitment" (PDF). doi:10.1126/science.1103934. 
  21. ^ England, Matthew (February 2014). "Recent intensification of wind-driven circulation in the Pacific and the ongoing warming hiatus". Nature Climate Change. 4: 222–227. Bibcode:2014NatCC...4..222E. doi:10.1038/nclimate2106. 
  22. ^ Knight, J.; Kenney, J.J.; Folland, C.; Harris, G.; Jones, G.S.; Palmer, M.; Parker, D.; Scaife, A.; Stott, P. (August 2009). "Do Global Temperature Trends Over the Last Decade Falsify Climate Predictions? [in "State of the Climate in 2008"]" (PDF). Bull. Amer. Meteor. Soc. 90 (8): S75–S79. Erişim tarihi: 13 August 2011. 
  23. ^ Global temperature slowdown – not an end to climate change. UK Met Office. 9 December 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 March 2011. 
  24. ^ Gavin Schmidt (4 June 2015). "NOAA temperature record updates and the 'hiatus'". 12 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  25. ^ NOAA (4 June 2015). "Science publishes new NOAA analysis: Data show no recent slowdown in global warming". 1 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  26. ^ "U.S. scientists officially declare 2016 the hottest year on record. That makes three in a row."
  27. ^ Schmidt, Gavin (22 January 2015). "Thoughts on 2014 and ongoing temperature trends". RealClimate. 30 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 September 2015. 
  28. ^ a b "10 grafikte BM İklim Değişikliği Konferansı ve Türkiye". BBC. 28 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  29. ^ "'Küresel ısınma tahıl üretimini tehdit ediyor'". BBC. 29 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  30. ^ Ziska et al., “Recent warming by latitude associated with increased length of ragweed pollen season in central North America”, Proceedings of the National Academy of Sciences, 108 (2011) sayfa 4248
  31. ^ Sabah Gazetesi - 04.02.2007
  32. ^ "İklim müzakerelerinin kayıp ülkesi Türkiye". anadoluverumelimedya.com. 24 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  33. ^ "Karbon Vergilendirmesi". EDAM. 29 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  34. ^ "Obama'dan termik santrallere kısıtlama planı". BBC. 29 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  35. ^ "Prof. Kumbur'dan soba ve kalorifer uyarısı". Hürriyet. 15 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  36. ^ "Herkes vejetaryen olsa ne olurdu?". BBC. 28 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  37. ^ "Enerji tasarrufu için yapabileceğiniz 7 şey!". 22 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  38. ^ "Calculate your driving emissions". Shrink that Footprint. 29 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  39. ^ "The Best Way to Boil Water". Stanford Alumni Magazine. 15 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  40. ^ "Carbon and climate FAQs" (PDF). Conservation Fund. 
  41. ^ "Enerjideki gelişim sayesinde küresel ısınma yavaşladı". Enerji Enstitüsü. 16 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  42. ^ "Biyokömür (Biochar)". Permakültur Platformu. 15 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

Dış bağlantılar


Kaynak hatası: <ref> "lower-alpha" adında grup ana etiketi bulunuyor, ancak <references group="lower-alpha"/> etiketinin karşılığı bulunamadı (Bkz: Kaynak gösterme)

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=İklim_değişikliği&oldid=19305978" sayfasından alınmıştır