Beklenen yaşam süresi: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
k Yazılış(((http://tdk.org.tr/index.php?option=com_yanlis&view=yanlis&kelimez=203))) AWB ile |
JStor dead link fixed |
||
| 31. satır: | 31. satır: | ||
== Ülkelere göre yaşam süreleri == |
== Ülkelere göre yaşam süreleri == |
||
İnsanlarda ortalama yaşam süresi ülkelere göre farklılıklar gösterebilmektedir. [[Svaziland]]'da 39,5 yıl <ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/country_profiles/1069035.stm news.bbc.co.uk], BBC Ülke Profil: Svaziland (BM referans veri)</ref> olan yaşam süresi [[Japonya]]'da 81 yıldır.<ref> |
İnsanlarda ortalama yaşam süresi ülkelere göre farklılıklar gösterebilmektedir. [[Svaziland]]'da 39,5 yıl <ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/country_profiles/1069035.stm news.bbc.co.uk], BBC Ülke Profil: Svaziland (BM referans veri)</ref> olan yaşam süresi [[Japonya]]'da 81 yıldır.<ref>Ansley J. Coale and Judith Banister. ''[http://www.jstor.org/stable/pdf/987286.pdf Five Decades of Missing Females in China]'', Proceedings of the American Philosophical Society 140 (4): 421-450</ref> [[Andorra]] ise 83,5 yıl ile dünyanın en uzun ortalama yaşam süresine sahip ülkesidir. Türkiye'de ise 2008 yılı itibarıyla beklenen yaşam süresi TÜİK tarafından 73.6 yıl olarak açıklanmıştır.<ref>http://www.tuik.gov.tr/Gosterge.do;jsessionid=Vrs6JddTr94Bv1H2Z19TbLXnyHyJPwFkV4TpTTXp1ysRnNBnJ6CJ!1343556470?id=3712&sayfa=giris&metod=IlgiliGosterge TÜİK Verileri</ref> |
||
Bilinen en uzun yaşamış insan ise 128 yıl ile Türk kadın [[Halim Solmaz]]'dır. Dünyada yaşam süresi, çoğunlukla [[halk sağlığı]], tıbbi bakım ve diyetlere göre ülkeden ülkeye büyük farklılıklar gösterir. Ölümler yoksul ülkelerde çoğunlukla savaş, açlık ve hastalıklardan ([[AIDS]], [[Sıtma]], vb) kaynaklanmaktadır. |
Bilinen en uzun yaşamış insan ise 128 yıl ile Türk kadın [[Halim Solmaz]]'dır. Dünyada yaşam süresi, çoğunlukla [[halk sağlığı]], tıbbi bakım ve diyetlere göre ülkeden ülkeye büyük farklılıklar gösterir. Ölümler yoksul ülkelerde çoğunlukla savaş, açlık ve hastalıklardan ([[AIDS]], [[Sıtma]], vb) kaynaklanmaktadır. |
||
Sayfanın 22.06, 15 Nisan 2017 tarihindeki hâli
Beklenen yaşam süresi bir canlının ortalama ne kadar yaşadığını ortaya koyan istatistiki bir ölçüttür.
Beklenen yaşam süresi genel olarak farklı cinsiyetler ve coğrafyalar için ayrı ayrı hesaplanır. Bu ölçüt genel olarak doğumda bir insanın ortalama ne kadar yaşayabileceğini belirtmek için kullanılır ve bu değer ölüm anındaki yaşa eşittir. Bununla beraber "beklenen yaşam süresi" teknik olarak her yaş için hesaplanabilir ve insanın kalan yaşam süresini verebilir.
Beklenen yaşam süresi, hesaplamak için seçilen gruba göre büyük değişiklik gösterebilir. Örneğin yüksek çocuk ölümlerinin yaşandığı bir ülkede beklenen yaşam süresi yaşamın ilk birkaç senesinde çok hassastır. Bundan dolayı 5 yaşından sonrası için hesaplanan beklenen yaşam süresi kullanılabilir ve bu ölçüt çocuk ölümleri haricindeki etkilerin incelenmesinde kolaylık sağlar.
Terim genellikle insan bağlamında ama aynı zamanda bitki veya hayvanlar için de kullanılır. Üretilen nesneler için de kullanılan terim gıdalarda raf ömrü olarak da anılmaktadır.
Bölgelere göre yaşam süresi
| 80 üzeri 77.5-80 75-77.5 72.5-75 70-72.5 67.5-70 65-67.5 | 60-65 55-60 50-55 45-50 40-45 40 altı veri yok |
Ülkelere göre yaşam süreleri
İnsanlarda ortalama yaşam süresi ülkelere göre farklılıklar gösterebilmektedir. Svaziland'da 39,5 yıl [1] olan yaşam süresi Japonya'da 81 yıldır.[2] Andorra ise 83,5 yıl ile dünyanın en uzun ortalama yaşam süresine sahip ülkesidir. Türkiye'de ise 2008 yılı itibarıyla beklenen yaşam süresi TÜİK tarafından 73.6 yıl olarak açıklanmıştır.[3]
Bilinen en uzun yaşamış insan ise 128 yıl ile Türk kadın Halim Solmaz'dır. Dünyada yaşam süresi, çoğunlukla halk sağlığı, tıbbi bakım ve diyetlere göre ülkeden ülkeye büyük farklılıklar gösterir. Ölümler yoksul ülkelerde çoğunlukla savaş, açlık ve hastalıklardan (AIDS, Sıtma, vb) kaynaklanmaktadır.
Türkiye'de ortalama yaşam süresi
Akdeniz Üniversitesi Gerontoloji (Yaşlılık Bilimi) Bölümünce sürdürülen araştırmalara göre, il ve ilçelere göre yapılan değerlendirmede Türkiye'de en uzun ömürlülerin Nazilli'de, en kısa ömürlülerin ise Yozgat'ta olduğu ortaya çıkmıştır.[4]
Türkiye`nin en uzun ömürlü ama en sağlıklı insanlarının büyük çoğunlukta yaşadığı ilin Aydın, ilçenin ise Nazilli olduğu ortaya çıkmıştır. 2009 yılı itibarıyla her 100 kişiden 23`ü 60 yaş üzerinde, 90 yaş üzeri 161 sağlıklı yaşlı bulunmaktadır.
Aynı araştırmaya göre, TÜİK verilerine göre Yozgat ve çevresinde 65-75 yaş aralığında ölümlere daha sık rastlandığını, 80-90 ve üzeri yaş gruplarına çok yoğun rastlanmadığı ortaya çıkmıştır. Bölgelerin yaşam sürelerine göre yapılan ölçümlerde en uzun ömürlülerin Karadeniz Bölgesi'nde, en kısa ömürlülerin Güneydoğu ve Doğu Anadolu Bölgesi'nde olduğu görülmüştür.
Türkiye'de ortalama yaşam süresi [5]
| Dönemi | Ortalama Yaşam Süresi | Kadın Ortalama Yaşam Süresi | Erkek Ortalama Yaşam Süresi |
|---|---|---|---|
| 2012* | 75 | 78 | 72 |
| 2008 | 73.6 | 75.8 | 71.4 |
Kaynakça
- ^ news.bbc.co.uk, BBC Ülke Profil: Svaziland (BM referans veri)
- ^ Ansley J. Coale and Judith Banister. Five Decades of Missing Females in China, Proceedings of the American Philosophical Society 140 (4): 421-450
- ^ http://www.tuik.gov.tr/Gosterge.do;jsessionid=Vrs6JddTr94Bv1H2Z19TbLXnyHyJPwFkV4TpTTXp1ysRnNBnJ6CJ!1343556470?id=3712&sayfa=giris&metod=IlgiliGosterge TÜİK Verileri
- ^ http://arsiv.sabah.com.tr/2009/04/20/haber,6D93CEE29AF445AD9786C6371B5EED03.html En uzun yaşam Nazilli'de
- ^ http://www.tuik.gov.tr/Gosterge.do?id=3712&sayfa=giris&metod=IlgiliGosterge
 | Biyoloji ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Sosyoloji ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |