Çin takvimi

Çin takvimi, (Çince: 農曆; 农历; pinyin: Nónglì; Türkçe: hasat takvimi), yılları, ayları ve günleri astronomik olaylara göre hesaplayan bir ay-güneş takvimidir.
Günümüzde Çin'de milâdî takvim kullanılsa da, geleneksel Çin takvimi, hem Çin'de hem de denizaşırı Çin topluluklarında Çin Yeni Yılı ve Fener Festivali gibi önemli günlerin tespitinde kullanılmaktadır. Ayrıca günlük hayatta düğünler, cenazeler, taşınma veya bir açılış yapmak gibi önemli ve uğurlu günler, yine geleneksel Çin tarih terminolojisine göre belirlenmektedir. Devlet kanalında yayınlanan akşam haber programı Xinwen Lianbo, günün tarihini hem miladî, hem de geleneksel ay-güneş takviminde bildirmeye devam etmektedir.
Çince karakterler gibi, bu takvimin varyantları da Doğu Asya kültür alanının farklı bölümlerinde kullanılır. Kore, Vietnam ve Ryukyu Adaları da bu takvimi benimsedi ve kendi kültürlerine göre uyarladı. Geleneksel Çin takviminden temel farkı, bazı astronomik olaylara ve bunlara dayalı takvim olaylarının farklı tarihlere düşmesine yol açan farklı meridyenlerin kullanılmasıdır. Geleneksel Japon takvimi de Çin takviminden Japon meridyenine dayalı olarak türetilmiştir, ancak Japonya'daki resmi kullanımı 1873'te Meiji Restorasyonu'ndan sonra reformların bir parçası olarak kaldırılmıştır. Moğolistan ve Tibet'teki takvimler de, geleneksel Çin takviminin unsurlarını özümsemiştir, ancak onun doğrudan türevleri değildirler.[1]
Günler gece yarısı başlar ve biter ve aylar yeni ayın olduğu gün başlar. Yıllar, kış gündönümünden sonraki ikinci veya üçüncü yeni ayda başlar. Güneşin konumu, her ayın başlangıcını ve sonunu belirler. Saplardan (干) ve dallardan (支) oluşan bir cinsiyet döngüsü, gerektiğinde ara aylar veya artık aylar da dahil olmak üzere her yıl, ay boyunca tanımlama olarak kullanılır. Bir ayın uzunluğu da uzun (大, 30 günlük aylar için kelimenin tam anlamıyla "büyük") veya kısa (小, 29 günlük aylar için kelimenin tam anlamıyla "küçük") olarak not edilmektedir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Janson, Svante. "Tibetan Calendar Mathematics" (PDF). 9 Haziran 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2020.
Konuyla ilgili yayınlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Cohen, Alvin (2012). "Brief Note: The Origin of the Yellow Emperor Era Chronology" (PDF). Asia Major. 25 (pt 2). ss. 1-13. 1 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 7 Kasım 2020.
- Ho, Kai-Lung (何啟龍) (2006). "The Political Power and the Mongolian Translation of the Chinese Calendar During the Yuan Dynasty". Central Asiatic Journal 50 (1). Harrassowitz Verlag: 57–69. https://www.jstor.org/stable/41928409 13 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Chinese months 22 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Gregorian-Lunar calendar years 27 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (1901–2100)
- 2000-year Chinese-Western calendar converter11 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. From 1 AD to 2100 AD. Useful for historical studies. To use, put the western year 年 month 月day 日in the bottom row and click on 執行.