Çeğilli, Ardahan
| Çeğilli | |
|---|---|
 | |
 Ardahan'ın konumu | |
  Çeğilli Çeğilli'nin Ardahan'daki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Ardahan |
| İlçe | Merkez |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Rakım | 1799 m |
| Nüfus (2022) | |
| • Toplam | 171 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0478 |
| İl plaka kodu | 75 |
| Posta kodu | 75110 |
Çeğilli, Ardahan ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Çeğilli köyünün bilinen en eski adı Revahisi'dir. Nitekim Osmanlı idaresi, 16. yüzyılın ortasında Gürcülerden ele geçirdikten bir süre sonra, 1595 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı mufassal defterde köyü Revahis (رواخس) olarak kaydetmiştir. Bu tarihte Revahis, Gürcistan Vilayeti içinde Ardahan-i Büzürg livasının Güney nahiyesine bağlıydı. Köyün nüfusu 25 Hristiyan haneden (125 kişi) oluşuyordu. İspenç vergisi vermekle yükümlü erkeklerin büyük kısmı Basila, Maharebel, Giorgi, Gogiça, Batata, Nodar, Ramaz, Tariel, Revaza gibi Gürcü adları taşıyordu.[3] Daha geç tarihli kayıtlarda bu yerleşim, 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterinde de geçen Gürcü erkek adı Revaz (Revaza) olarak kaydedilmiştir. Nitekim 1886 tarihli Rus nüfus tespitinde köyün adı Revaz (Реваз) olarak geçer. Revaz köyü Ardahan sancağının (okrug) Ardahan kazasına (uçastok) bağlıydı ve nüfusu, tamamı "Türk" olarak kaydedilmiş 113 kişiden oluşuyordu.[4]
Rus idaresi sırasında Ardahan bölgesini gezmiş olan Gürcü araştırmacı Konstantine Martvileli 1917 yılında Revazi (რევაზი) köyünde 20 hanede 346 Müslüman Gürcü'nün yaşadığından söz etmiş ve yarı yıkık halde büyük bir kilisenin bulunduğunu belirtmiştir. Bu kilisenin kalıntıları günümüze ulaşmıştır.[5][6]
Revaz köyü, Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra, Rus idaresinin son bulmasının ardından bir süre bağımsız Gürcistan’ın sınırları içinde kaldı. Bu durum Mayıs 1920 tarihli Moskova Antlaşması'yla Sovyet Rusya tarafından da tanındı. Kızıl Ordu’nun Gürcistan’ı işgali daha sona ermeden Sovyet Rusya ile Ankara Hükümeti arasında, 16 Mart 1921’de imzalanan Moskova Antlaşması’yla Türkiye’ye bırakıldı.[7]
Revaz 1928 tarihli köy listesinde “Revas” (رواس) olarak geçer. Bu tarihte köy Kars vilayetinin Ardahan kazasının Yalnızçam nahiyesine bağlıydı.[8] Revaz veya Revas Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında Çeğilli olarak değiştirildi. 1965 genel nüfus sayımında Çeğilli köyünün nüfusu 499 kişiden oluşuyordu ve bu nüfus içinde 191 kişi okuma yazma biliyordu. Ardahan ilçesi 1992 yılında il olunca Çeğilli de bu ilin merkez ilçesi köyü haline geldi.
Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]
Köy, Ardahan il merkezine 16 km uzaklıktadır.[9]
Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 171[2] |
| 2021 | 188[2] |
| 2020 | 192[10] |
| 2019 | 195[2] |
| 2018 | 191[2] |
| 2017 | 203[2] |
| 2016 | 201[2] |
| 2015 | 198[2] |
| 2014 | 192[2] |
| 2013 | 196[2] |
| 2012 | 202[2] |
| 2011 | 203[2] |
| 2010 | 196[2] |
| 2009 | 203[2] |
| 2008 | 201[2] |
| 2007 | 184[2] |
| 2000 | 206[11] |
| 1990 | 263[12] |
| 1985 | 283[13] |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Cegilli, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 12 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p "Ardahan Merkez Çeğilli Köy Nüfusu". Nufusune.com. 20 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; I. cilt (1947), s. 433; II. Cilt (1941), s. 433; III. ciltler (1958), s. 516". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2021.
- ^ ""Ardahan kazası (1886 Yılı)" (Rusça)". 24 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2021.
- ^ "Konstantine Martvileli, "Ardahan Bölgesinde", Sakartvelo gazetesi, 7 Ekim 1917, sayı 220". 12 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2021.
- ^ Tao-Klarceti – Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, Tiflis, 2018, s. 197, ISBN 9789941478178.
- ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2022.
- ^ "Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 760". 5 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2021.
- ^ "Çegilli Köyü". YerelNet.org.tr. 5 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2020.
- ^ "ÇEĞİLLİ KÖYÜ NÜFUSU, ARDAHAN MERKEZ". www.nufusune.com. 20 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
- ^ "İl, ilçe ve bucaklara göre köy nüfusları - 2000". TÜİK. 25 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.