Kıraç, Ardahan
| Kıraç | |
|---|---|
 | |
 Ardahan'ın konumu | |
  Kıraç Kıraç'ın Ardahan'daki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Ardahan |
| İlçe | Merkez |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Rakım | 1795 m |
| Nüfus (2022) | |
| • Toplam | 24 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0478 |
| İl plaka kodu | 75 |
| Posta kodu | 75110 |
Kıraç, Ardahan ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Kıraç köyünün eski adı Danisgomi veya Tanisgomi'dir. Birinci Dünya Savaşı yıllarında, Rus hakimiyeti döneminde Ardahan bölgesini gezen Gürcü araştırmacı Konstantine Martvileli köyün adını Tanisgomi (თანისგომი) biçiminde yazmıştır. Martvileli'nin verdiği bilgiye göre Tanisgomi köyünde 16 hanede 156 Müslüman Gürcü yaşıyordu. Köyde küçük bir kilisenin yıkıntıları bulunuyordu.[3] "Gomi" kelimesi Gürcü-Megrel dillerinde "yerleşim yeri", "ahır" anlamına gelir ve Danisgomi veya Tanisgomi "Dani'nin yeri / Tani'nin yeri" demektir.[4][5]
Kıraç köyünün adı 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Danizgom (دانز كوم) olarak geçer. Bu tarihte köy, Kars vilayeti içinde Ardahan kazasının Hanak nahiyesine bağlıydı.[6] Danizgom, Osmanlıların 16. yüzyılın ortasında Gürcülerden ele geçirdiği tarihsel Artaani bölgesinde yer almasına karşın, eski Osmanlı kayıtlarında geçmemektedir. 1935 genel nüfus sayımında "Danizkom" olarak kaydedilmiş olan köy, Ardahan kazasının Yalnızçam nahiyesine bağlıydı ve nüfusu 113 kişiden oluşuyordu.[7] Daniskomi veya Danizkom "yabancı kökten geldiği" için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Kıraç olarak değiştirildi.[8] Nitekim 1960 genel nüfus sayımında köyün adı "Kıraç (Denizkom)" biçiminde yazılmıştır.[9] Danizkom adının zaman içinde "Denizkom"a dönüştüğü de bu kayıttan anlaşılmaktadır. 1965 genel nüfus sayımında Kıraç köyünün nüfusu 157 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde sadece 42 kişi okuma yazma biliyordu.[10]
Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]
Köy, Ardahan il merkezine 13 km uzaklıktadır.[11]
Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 24[2] |
| 2021 | 27[2] |
| 2020 | 31[2] |
| 2019 | 31[2] |
| 2018 | 22[2] |
| 2017 | 23[2] |
| 2016 | 16[2] |
| 2015 | 20[2] |
| 2014 | 24[2] |
| 2013 | 24[2] |
| 2012 | 27[2] |
| 2011 | 19[2] |
| 2010 | 19[2] |
| 2009 | 11[2] |
| 2008 | 15[2] |
| 2007 | 16[2] |
| 2000 | 23[11] |
| 1990 | 65[11] |
| 1985 | 96[11] |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Kirac, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 11 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "Ardahan Merkez Kıraç Köy Nüfusu". Nufusune.com. 20 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ "Konstantine Martvileli, "Ardahan Bölgesinde", Sakartvelo gazetesi (Gürcüce), 9 Ekim 1917, sayı 219" (PDF). 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 15 Şubat 2021.
- ^ "Megrelce-Gürcüce Sözlük". 28 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2022.
- ^ A Comprehensive Georgian-English Dictionary, 2006, 2 cilt 4 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 0-9535878-3-5
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 760.
- ^ Başbakanlık İstatistik Genel Direktörlüğü (1937). "1935 Genel Nüfus Sayımı: Köyler Nüfusu" (PDF). mku.edu.tr. 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, 1968, Ankara, s. 640". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2022.
- ^ 1960 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1963, s. 313.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 355.
- ^ a b c d "Kıraç Köyü". YerelNet.org.tr. 5 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2020.