Çardak, Lapseki
| Çardak | |
|---|---|
 | |
 | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | Çanakkale |
| İlçe | Lapseki |
| Coğrafi bölge | Marmara Bölgesi |
| İdare | |
| • Belediye başkanı | Metin Semerci (CHP) |
| Nüfus (2022) | |
| • Toplam | 3,705 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 286 |
| İl plaka kodu | 17 |
Resmî site [1] | |
Çardak, Çanakkale ilinin Lapseki ilçesine bağlı bir belde.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Çardak Beldesi'nin tahmini olarak 1464-1481 yıllarında kurulduğu düşünülmektedir. Çardak’ın halkının Anadolu Selçuklu Devleti zamanlarında Orta Asyadan gelen Türkmen, Yörük boylarından oluştuğu düşünülmektedir. Doğudan batı istikametine denize paralel uzanan tepeler üzerine kurulan Hasköy, Kalkavuz, Çamköy'e yerleşmişlerdir. Bu köylerin mezar kalıntılarından ve bu bölgede yaşayan kişilerin akrabalarının anlattıklarından anlaşılmaktadır.
Anadolu topraklarında hüküm süren Karesioğulları Beyliğine bağlı olan köyler Osmanlı İmparatorluğu'nun bu bölgelere egemen olmasıyla bugünkü Çardak’ın kuruluşu gerçekleşmeye başlamıştır.
Osmanlı İmparatorluğu'nun Rumeli’ye geçmesiyle Avrupa’daki Birliklere destek olmak ve boğaz güvenliğini sağlayabilmek için Çardak’ta ordu bulundurmaya başlamış ve Gazi Yakup Bey’i de Boğaz Komutanı olarak buraya göndermişlerdir.
Gazi Yakup Bey, Fatih Sultan Mehmet'in emriyle 1479’da yaptırmaya başladığı 1 cami, 1 kervansaray, 7 adet su kuyusu, 1 hamam, 9 dersli medrese, 2 beyt evi 1481 yılına kadar tamamlamıştır (Ekrem Hakkı AYVERDİ Fatih Devri Mimarisi III). Gazi Yakup Bey Çamköy, Hasköy ve Kalfadız köylerinde yaşayan halkı düz arazi üzerine kurduğu yapılarda yaşamak için göç etmeye zorlamış ve Çardak’ı merkezi yerleşim birimi haline getirmiştir. Gazi Yakup Bey’in Çardak'ta yaptığı eserlerden Cami, Kervansaray ve su kuyuları halen ayaktadır ve halka hizmet vermektedirler. Çardak’ta vefat eden Gazi Yakup Bey’in kabri yaptırmış olduğu Gazi Yakup Bey Camii avlusundadır.[1]
Çardak adının verilişi[değiştir | kaynağı değiştir]
Gazi Süleyman Paşa, Rumeli'yi fethetmekle görevlendirildikten sonra, Bursa'dan 80 kişilik birliğiyle Gelibolu'ya geçişi sağlayacak olan Çardak mevkiine gelmiştir. Gazi Süleyman Paşa bugünkü Çardak beldesinde mescit yaptırır ve su kuyusu açararak otağını kurar. Halk arasında dolaşan rivayete göre "Nereye Gidiyorsun? Çağırda’ğa (Çardak’a)". Nereye gidiyorsun sorusuna verilen cevabın uzun yıllar sonra Çardak olarak değiştiği düşünülmektedir.
Coğrafya ve ulaşım[değiştir | kaynağı değiştir]
İdari yönden Çanakkale ili, Lapseki ilçesine bağlı bir beldedir. Çanakkale Boğazı'nda, Marmara Denizi'ne kıyısı olan sahil kasabasıdır. Gelibolu’nun karşısında olan beldenin iskelesinden kalkan deniz ulaşım motorları bulunmaktadır. Gelibolu Çardak arası deniz ulaşımı 20-25dk sürmektedir. Çanakkale - Bursa karayolu Çardak içinden geçmektedir. Çanakkale merkeze 37 Km. uzaklıktadır.
Kum Adası[değiştir | kaynağı değiştir]
Çeşitli rivayetlere göre Gazi Süleyman Paşa, Gelibolu'ya yaptırdığı sallarla geçmek üzereyken, Kızıl Deli Sultan adında bir kişi de sala binmek ister. Gözü kara bir evliya olan Kızıl Deli Sultan'ı sala almak istemezler ve sallar hareket eder. Sallar hareket ettikten sonra eteğine aldığı kumları atarak salların arkasından gider. Attığı kum taneleri adaya dönüşür. Gazi Süleyman Paşa ve beraberindekiler Çanakkale Boğazı kapanacak korkusuyla Kızıl Deli Sultan'ı sala alarak Gelibolu’ya götürürler.
Günümüzde Çardak Kum Adası'nın, şifa dağıttığına inanılmaktadır. Türkiye'nin çeşitli bölgelerinden gelen insanlar kendini kuma gömerek şifa aramaktadırlar.
Tarihi Çardak yağlı güreşleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Orhan Gazi’nin oğlu Gazi Süleyman Paşa’nın 1354 yılında Rumeli’ye geçiş yeri olarak kullandığı Çardak’ta ulu çınar ağacının altında yapılan güreşin anısına düzenlenen ve geleneksel hale getirilen Tarihi Çardak Yağlı Güreşleri 1733 yılında başladığı düşünülmektedir. 2017 yılında 284. düzenlenen yağlı güreşlerin kesintisiz olarak her yıl aynı zamanda ve aynı yerde yapıldığı bilinmektedir. 2017 yılında tarihi Çardak Yağlı Pehlivan Güreşleri'nde başpehlivan, finalde rakibi Ali Rıza Kaya'yı yenen Ali Gürbüz olmuştur.[2]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2017.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2017.