Latife Uşşakî: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at

[kontrol edilmemiş revizyon]

← Önceki sürümle aradaki fark Sonraki sürümle aradaki fark →

İçerik silindi İçerik eklendi

GörselVikimetin

Satır içi

Sayfanın 13.26, 22 Kasım 2009 tarihindeki hâli

Şablon:Ünlü

Latife Uşşaki (Uşakizade Latife veya daha sık anıldığı şekilde, Latife Hanım) (d. 17 Haziran 1898, İzmir - ö. 13 Temmuz 1975, İstanbul) Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Cumhurbaşkanı eşidir. 29 Ocak 1923 - 5 Ağustos 1925 tarihleri arasında iki buçuk yıl boyunca Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk ile evli kalmıştır.

Latife Hanım 17 Haziran 1898 yılında İzmir'de doğdu. İzmir’in tanınmış ailelerinden olan Uşak kökenli Uşakizade (sonra Uşşaklı) Muammer Bey’in kızıdır. İzmir Lisesi’ni bitirdi. Paris’te Sorbonne Üniversitesi’nde hukuk okudu. Londra’da dil öğrenimi gördü. Kurtuluş Savaşı henüz bitmeden Türkiye’ye döndü.

11 Eylül 1922’de, Türk ordusunun İzmir’e girişinin ardından, güvenli bir karargâh arayışındaki kurmayları, Başkumandan Mustafa Kemal’e Uşakizade ailesinin köşkünü de önerdiler. Ailesi yurtdışında olan ve köşkte babaannesiyle birlikte kalan Latife Hanım'dan bir davet mektubu istendi. Bu öneriyi sevinerek kabul eden Latife Hanım, davet mektubunu yazdı ve köşklerinde Atatürk’ü 20 gün ağırladı. Bu tanışmadan sonra haberleşmeleri devam etti. Bir süre sonra Mustafa Kemal’in annesi Zübeyde Hanım da, sağlık sorunları nedeniyle İzmir’e gittiğinde köşkte ağırlandı. Zübeyde Hanım’ın 14 Ocak 1923’te ölümü üzerine İzmir’e giden Mustafa Kemal ile Latife Hanım 29 Ocak 1923’te Muammer Bey’in evinde, sade bir nikâhla evlendiler. Bu, nikâhta kendileri de bulunduğu için dönemin âdetlerine uymayan bir törendi. Mareşal Fevzi Çakmak ve Kâzım Karabekir Mustafa Kemal’in, Mustafa Abdülhalik Renda ile Salih Bozok ise Latife Hanım’ın tanıkları idi.

Latife Hanım, Mustafa Kemal ile birlikte

Bu evlilikle Latife Hanım, modern ve medeni Türk kadınının simgesi olma görevini üstlendi. Yeni devletin başkenti Ankara’ya gelerek Çankaya’da ilk Cumhurbaşkanlığı köşkü olarak kullanılan Kuleli Köşk (günümüzde Atatürk Müzesi olarak kullanılan bugünkü adıyla Eski Köşk)’te yaşadı. Eşinin isteği üzerine TBMM’deki oturumları izlemeye giden Latife Hanım, TBMM’ye giren ilk Türk kadını oldu. Pek çok yurt gezisinde eşine eşlik etti. 1925 yazında Doğu Anadolu gezisinde aralarında geçen tatsız bir tartışmadan sonra Latife Hanım ve Atatürk boşandılar. Boşanma haberi, 5 Ağustos 1925 günü radyoda yayımlanan bir hükümet bildirisi ile duyuruldu. Evli kaldıkları iki yıl içinde çocukları olmadı.

Ölümüne kadar İzmir'de ve İstanbul'da yaşayan Latife Hanım, evliliği ve eşi hakkında konuşmayı ya da yazmayı kesinlikle kabul etmedi, ikinci kuşak yakınlarına da aynı yönde vasiyette bulundu. 12 Temmuz 1975’te İstanbul’da 77 yaşındayken göğüs kanserinden hayatını kaybetti. Dönemin İstanbul valisi Namık Kemal Şentürk'ün gayretiyle kara, hava ve deniz birliklerinden oluşan bir şeref kıtasının katıldığı cenazesi Teşvikiye Camisi'nden kaldırldı; Edirnekapı Şehitliği’ndeki aile mezarlığına gömüldü. Latife Hanım'ın anıları ve sakladığı kıymetli belgeler Türk Tarih Kurumu'nda saklanmaktadır.

İzmir'de ailesi tarafından yaptırılmış ve sonradan Latife Hanım'ın mülkiyetine geçmiş iki köşk bulunmaktadır. Bunlardan Göztepe'deki günümüzde İzmir Özel Türk Koleji kampüsü içinde yer alan aile malikhanesi müze olarak hizmet vermekte olup, Karşıyaka Belediyesi tarafından restore edilmiş olan Karşıyaka'daki ikinci köşkten kültürel işlevlerde yararlanılmaktadır.

Kaynak

İpek Çalışlar (2006). Latife Hanım 978-975-991-517-9. Doğan Kitap.

Dış bağlantılar

Söyleşi: "Latife Hanım, Mustafa Kemal'in başına gelmiş bir kaza değildi" |url= değerini kontrol edin (yardım). Hürriyet. 2008-9-13. Tarih değerini gözden geçirin: |tarih= (yardım)
Latife Hanım: Hiç unutulmayan kadın
Uşakizade Köşkü Resmi Web Sitesi

Şablon:Atatürk'ün yakınları Şablon:Tr cumhurbaşkanları eşleri

@@ 1. satır: / 1. satır: @@
+{{Ünlü
-<gallery>
+| adı=Latife Uşşaki
-Resim:Sun in X-Ray.png|[[Güneş]]
+| Resim= [[Resim:Latife hanım.JPG||300px]]
-Resim:Mona Lisa.jpg|[[Mona Lisa ]]
+| başlık=Atatürk'ün Eşi
-Resim:Truite arc-en-ciel.jpg|[[alabalık]]
+| Doğum tarihi= {{doğum tarihi|1898|6|7}}
-</gallery>
+| Doğduğu ülke= [[İstanbul]], [[Osmanlı Devleti]]
+| Ölüm tarihi= [[12 Temmuz]] [[1975]]
+| Öldüğü ülke= [[Türkiye Cumhuriyeti]]
+| Eğitim= [[Sorbonne Üniversitesi]]
+| Meslek= Hukukçu
+}}
+'''Latife Uşşaki'''  (''Uşakizade Latife'' veya daha sık anıldığı şekilde, ''Latife Hanım'') (d. [[17 Haziran]] [[1898]], [[İzmir]] - ö. [[13 Temmuz]] [[1975]], [[İstanbul]]) [[Türkiye Cumhuriyeti]]’nin ilk Cumhurbaşkanı eşidir. [[29 Ocak]] [[1923]] - [[5 Ağustos]] [[1925]] tarihleri arasında iki buçuk yıl boyunca Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu [[Mustafa Kemal Atatürk]] ile evli kalmıştır.
+Latife Hanım [[17 Haziran]] [[1898]] yılında [[İzmir]]'de doğdu. İzmir’in tanınmış ailelerinden olan [[Uşak]] kökenli ''Uşakizade'' (sonra Uşşaklı) Muammer Bey’in kızıdır. İzmir Lisesi’ni bitirdi. [[Paris]]’te [[Sorbonne Üniversitesi]]’nde hukuk okudu. [[Londra]]’da dil öğrenimi gördü. [[Kurtuluş Savaşı]] henüz bitmeden Türkiye’ye döndü.
+[[11 Eylül]] [[1922]]’de, Türk ordusunun İzmir’e girişinin ardından, güvenli bir karargâh arayışındaki kurmayları, Başkumandan Mustafa Kemal’e Uşakizade ailesinin köşkünü de önerdiler. Ailesi yurtdışında olan ve köşkte babaannesiyle birlikte kalan Latife Hanım'dan bir davet mektubu istendi. Bu öneriyi sevinerek kabul eden Latife Hanım, davet mektubunu yazdı ve köşklerinde Atatürk’ü 20 gün ağırladı. Bu tanışmadan sonra haberleşmeleri devam etti. Bir süre sonra Mustafa Kemal’in annesi [[Zübeyde Hanım]] da, sağlık sorunları nedeniyle [[İzmir]]’e gittiğinde köşkte ağırlandı. Zübeyde Hanım’ın [[14 Ocak]] [[1923]]’te ölümü üzerine İzmir’e giden Mustafa Kemal ile Latife Hanım [[29 Ocak]] [[1923]]’te Muammer Bey’in evinde, sade bir nikâhla evlendiler. Bu, nikâhta kendileri de bulunduğu için dönemin âdetlerine uymayan bir törendi. [[Mareşal]] [[Fevzi Çakmak]] ve [[Musa Kâzım Karabekir|Kâzım Karabekir]] Mustafa Kemal’in, [[Mustafa Abdülhalik Renda]] ile [[Salih Bozok]] ise Latife Hanım’ın tanıkları idi.
+[[Dosya:LatifeUsakligil MustafaKemalAtaturk.gif|left|thumb|Latife Hanım, Mustafa Kemal ile birlikte]]
+Bu evlilikle Latife Hanım, modern ve medeni Türk kadınının simgesi olma görevini üstlendi. Yeni devletin başkenti [[Ankara]]’ya gelerek [[Çankaya]]’da ilk Cumhurbaşkanlığı köşkü olarak kullanılan ''Kuleli Köşk'' (günümüzde Atatürk Müzesi olarak kullanılan bugünkü adıyla Eski Köşk)’te yaşadı. Eşinin isteği üzerine TBMM’deki oturumları izlemeye giden Latife Hanım, ''TBMM’ye giren ilk Türk kadını'' oldu. Pek çok yurt gezisinde eşine eşlik etti. [[1925]] yazında [[Doğu Anadolu Bölgesi|Doğu Anadolu]] gezisinde aralarında geçen tatsız bir tartışmadan sonra Latife Hanım ve Atatürk boşandılar. Boşanma haberi, [[5 Ağustos]] [[1925]] günü radyoda yayımlanan bir hükümet bildirisi ile duyuruldu. Evli kaldıkları iki yıl içinde çocukları olmadı.
+Ölümüne kadar [[İzmir]]'de ve [[İstanbul]]'da yaşayan Latife Hanım, evliliği ve eşi hakkında konuşmayı ya da yazmayı kesinlikle kabul etmedi, ikinci kuşak yakınlarına da aynı yönde vasiyette bulundu. [[12 Temmuz]] [[1975]]’te [[İstanbul]]’da 77 yaşındayken göğüs kanserinden hayatını kaybetti. Dönemin İstanbul valisi Namık Kemal Şentürk'ün gayretiyle kara, hava ve deniz birliklerinden oluşan bir şeref kıtasının katıldığı cenazesi Teşvikiye Camisi'nden kaldırldı;  Edirnekapı Şehitliği’ndeki aile mezarlığına gömüldü. Latife Hanım'ın anıları ve sakladığı kıymetli belgeler [[Türk Tarih Kurumu]]'nda saklanmaktadır.
+İzmir'de ailesi tarafından yaptırılmış ve sonradan Latife Hanım'ın mülkiyetine geçmiş iki köşk bulunmaktadır. Bunlardan [[Göztepe, İzmir|Göztepe]]'deki günümüzde [[İzmir Özel Türk Koleji]] kampüsü içinde yer alan aile malikhanesi müze olarak hizmet vermekte olup, Karşıyaka Belediyesi tarafından restore edilmiş olan [[Karşıyaka, İzmir|Karşıyaka]]'daki ikinci köşkten kültürel işlevlerde yararlanılmaktadır.
+== Kaynak ==
+<div class="references-small">
+* {{cite book| başlık = Latife Hanım 978-975-991-517-9|yazar= [[İpek Çalışlar]]|yayımcı= [[Doğan Kitap]]|yıl=2006|dil=Türkçe}}
+</div>
+{{commonscat|Latife Hanım}}
+== Dış bağlantılar ==
+<div class="references-small">
+* {{cite web|url = http://www.hurriyet.com.tr/pazar/4520371.asp?m=1&gid=69# Söyleşi:| başlık = Latife Hanım, Mustafa Kemal’in başına gelmiş bir kaza değildi |yazar=|yayımcı=[[Hürriyet (gazete) |Hürriyet]]|tarih=2008-9-13|dil=Türkçe}}
+* [http://tr.qantara.de/webcom/show_article.php/_c-670/_nr-455/i.html Latife Hanım: Hiç unutulmayan kadın]
+* [http://www.usakizadekosku.com Uşakizade Köşkü Resmi Web Sitesi]
+</div>
+{{Atatürk'ün yakınları}}
+{{Tr cumhurbaşkanları eşleri}}
+[[Kategori:1898 doğumlular]]
+[[Kategori:1975 yılında ölenler]]
+[[Kategori:İzmirliler]]
+[[Kategori:Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanları eşleri]]
+[[Kategori:Atatürk'ün yakınları]]
+[[Kategori:Türk siyasetçilerin eşleri]]
+[[Kategori:Edirnekapı Şehitliği'ne defnedilenler]]
+[[de:Latife Uşşaki]]
+[[en:Latife Uşşaki]]
+[[es:Latife Uşşaki]]
+[[fr:Latifé Uşaklıgil]]