Yengeç Dönencesi

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Dönenceler ile ortalarındaki Ekvator. Dönencelerden kuzeyde olanı Yengeç dönencesidir.

Yengeç Dönencesi (Tropic of Cancer), yeryüzünün kuzey yarım küresinde Ekvator'un 23° 27' kuzeyinden geçtiği varsayılan enlemdir. 23° 27' kuzey enlemine Yengeç Dönencesi adı verilir. Yerküre 23° 27' eksen eğikliğine sahip olduğu için oluşur. Yerküre yörüngesinde 21 Haziran konumunda iken, kuzey yarımküre güneşe doğru 23° 27' eğiktir. Bu durumda güneş ışınları Ekvator'dan 23° 27' kuzeye, yani Yengeç Dönencesine dik düşer.

Yengeç Dönencesi, 23°27′ güney enleminde yer alan Oğlak Dönencesinin simetriğidir. Ekvator, Yengeç Dönencesi, Oğlak Dönencesi, Kuzey Kutup Dairesi ve Güney Kutup Dairesi beş önemli enlemdir.

21 Haziran'da Güneş ışınları Yengeç Dönencesine dik açıyla gelmesine bağlı olarak:

  • Kuzey yarım kürede yaz mevsimi, güney yarım kürede ise kış mevsimi başlamaktadır.
  • Yengeç Dönencesinden kuzeye gidildikçe gündüz süreleri daha fazla uzar. Güneye gidildikçe gece süreleri uzar.
  • Dünya üzerinde herhangi bir noktadan, kuzeye doğru gidildikçe gündüzler uzamaya, güneye doğru gidildikçe geceler uzun olmaya başlar.
  • Kuzey yarım kürede en uzun gündüz, en kısa gece yaşanır. Bu duruma yaz gündönümü adı verilir. Güney yarım kürede ise bunun tam tersidir.
  • Yengeç Dönencesine Güneş ışınları dik açıyla geldiği için gölge boyu sıfırdır.
  • Bu tarihten sonra Güneş'in dik açı ile geldiği yerler güneye doğru kaymaya başlar.
  • Bu tarihten sonra kuzey yarım kürede gündüzler kısalmaya, geceler ise uzamaya başlar. Fakat 23 Eylül tarihine kadar gündüzler gecelerden uzun olmaya devam eder. 23 Eylül'de gece-gündüz eşitliği (12 saat gündüz-12 saat gece) yaşanır.
  • 23 Eylül günü ise Güneş ışınlarının dik açı ile geldiği yer 0° enlemi olan Ekvator'dur.

Yengeç Dönencesinin üzerinden geçtiği ülkeler, batıdan doğuya (harita üzerinde) sırasıyla; Meksika, Bahamalar, Batı Sahra, Moritanya, Mali, Cezayir, Nijer, Libya, Mısır, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Umman, Hindistan, Bangladeş, Miyanmar, Çin ve Tayvan'dır.

Adı[değiştir | kaynağı değiştir]

Dönenceler tespit edildiği 2000 yıl önce Dünya 21 Haziran'da Cancer (Yengeç) Takımyıldızı karşısındaydı. Tropic of Cancer adı buradan geliyordu. Fakat Dünya'nın Yörüngesel salınım hareketi dolayısı ile 21 Haziranda artık Taurus (Boğa) Takımyıldızı karşısındadır.

Yengeç Dönencesinin 2005-2010 yılları arasındaki yıllık kayma miktarı Meksika'da fedaral karayolunun 27.km'sinde işaretlenmiştir.
Koordinat Ülke, bölge veya deniz Not
23°26′K 0°0′D / 23.433°K 0.000°D / 23.433; 0.000 (Prime Meridian)  Cezayir
23°26′K 11°51′D / 23.433°K 11.850°D / 23.433; 11.850 (Niger)  Nijer
23°26′K 12°17′D / 23.433°K 12.283°D / 23.433; 12.283 (Libya)  Libya  Çad kuzeyinden geçer 23°26′K 15°59′D / 23.433°K 15.983°D / 23.433; 15.983 (Northernmost point of Chad)
23°26′K 25°0′D / 23.433°K 25.000°D / 23.433; 25.000 (Egypt)  Mısır Nasır Gölü'den geçer.
23°26′K 35°30′D / 23.433°K 35.500°D / 23.433; 35.500 (Red Sea) Kızıl Deniz
23°26′K 38°38′D / 23.433°K 38.633°D / 23.433; 38.633 (Saudi Arabia)  Suudi Arabistan
23°26′K 52°10′D / 23.433°K 52.167°D / 23.433; 52.167 (United Arab Emirates)  Birleşik Arap Emirlikleri Abu Dabi Emirliği
23°26′K 55°24′D / 23.433°K 55.400°D / 23.433; 55.400 (Oman)  Umman
23°26′K 58°46′D / 23.433°K 58.767°D / 23.433; 58.767 (Indian Ocean) Hint Okyanusu Umman Denizi
23°26′K 68°23′D / 23.433°K 68.383°D / 23.433; 68.383 (India)  Hindistan Gucerat, Racastan, Madhya Pradeş, Çatisgarh, Carkhand Batı Bengal
23°26′K 88°47′D / 23.433°K 88.783°D / 23.433; 88.783 (Bangladesh)  Bangladeş Khulna, Dakka, Chittagong Divisions
23°26′K 91°14′D / 23.433°K 91.233°D / 23.433; 91.233 (India)  Hindistan Tripura
23°26′K 91°56′D / 23.433°K 91.933°D / 23.433; 91.933 (Bangladesh)  Bangladeş Chittagong
23°26′K 92°19′D / 23.433°K 92.317°D / 23.433; 92.317 (India)  Hindistan State of Mizoram
23°26′K 93°23′D / 23.433°K 93.383°D / 23.433; 93.383 (Myanmar)  Myanmar Chin Eyaleti, Sagaing Division, Mandalay Division, Shan Eyaleti
23°26′K 98°54′D / 23.433°K 98.900°D / 23.433; 98.900 (China)  Çin Yünnan, Guangxi, Guangdong
23°26′K 117°8′D / 23.433°K 117.133°D / 23.433; 117.133 (Taiwan Strait) Taiwan Boğazı
23°26′K 120°8′D / 23.433°K 120.133°D / 23.433; 120.133 (Taiwan)  Tayvan Chiayi County, Hualien
23°26′K 121°29′D / 23.433°K 121.483°D / 23.433; 121.483 (Philippine Sea) Filipin Denizi
23°26′K 142°00′D / 23.433°K 142.000°D / 23.433; 142.000 (Pacific Ocean) Büyük okyanus Necker Island, Hawaii,  ABD güneyinden geçer.
23°26′K 110°15′B / 23.433°K 110.250°B / 23.433; -110.250 (Mexico)  Meksika Güney Aşağı Kaliforniya
23°26′K 109°24′B / 23.433°K 109.400°B / 23.433; -109.400 (Gulf of California) Kaliforniya Körfezi
23°26′K 106°35′B / 23.433°K 106.583°B / 23.433; -106.583 (Mexico)  Meksika Sinaloa, Durango, Zacatecas, San Luis Potosí, Nuevo León, Tamaulipas
23°26′K 97°45′B / 23.433°K 97.750°B / 23.433; -97.750 (Gulf of Mexico) Meksika Körfezi
23°26′K 83°0′B / 23.433°K 83.000°B / 23.433; -83.000 (Atlantic Ocean) Atlas Okyanusu Florida Boğazı, Nicholas Channel
Anguilla Cays ( Bahamalar) hemen güneyinden geçer.
Santaren Channel
23°26′K 76°0′B / 23.433°K 76.000°B / 23.433; -76.000 (Bahamas)  Bahamalar Exuma Adası ve Long Adası
23°26′K 75°10′B / 23.433°K 75.167°B / 23.433; -75.167 (Atlantic Ocean) Atlas Okyanusu
23°26′K 15°57′B / 23.433°K 15.950°B / 23.433; -15.950 (Western Sahara) Batı Sahra  Fas veya  Batı Sahra
23°26′K 12°0′B / 23.433°K 12.000°B / 23.433; -12.000 (Mauritania)  Moritanya
23°26′K 6°23′B / 23.433°K 6.383°B / 23.433; -6.383 (Mali)  Mali
23°26′K 2°23′B / 23.433°K 2.383°B / 23.433; -2.383 (Algeria)  Cezayir

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]