Tex-Mex

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Tex-Mex yemekleri ve bileşenlerine örnek.
Chili con carne, tipik bir Tex-Mex yemeği.
Karışık sığır eti ve tavuk, fajita bileşenleri, sıcak bir demir tavada servis edilir.

Tex-Mex (adı Texan (Teksaslı) ve Mexican (Meksikalı)'dan gelir), Tejanos mutfak yaratımlarından kaynaklanan Amerikan mutfağı ve Meksika mutfağının birleşimini açıklayan bir terimdir. Bu Kanada'nın yanı sıra ülkenin geri kalanına Güneybatı Amerika Birleşik Devletleri'nde sınırda olan Teksas gibi eyaletlerden ve diğerlerinden yayıldı.

Tex-Mex sık sık Güneybatı mutfağı[1][2][3] ile bütünleşmiş olmasına rağmen Arizona, New Mexico, Colorado ve Utah'ta bulunmuştur.[kaynak belirtilmeli]

Ortak yemekler[değiştir | kaynağı değiştir]

Bazı bileşenler Meksika mutfağında yaygındır, ancak tipik olarak Meksika'da kullanılmaz, diğer bileşenler genellikle eklenir. Tex-Mex mutfağı Meksika tarzı tortillaya ek olarak rendelenmiş peynirin ağır kullanımına ek olarak, et (özellikle sığır eti ve domuz eti), fasulye ve baharat ile nitelik kazanmıştır. Teksas tarzı chili con carne (etli biber) ve fajita ile yemeklerinin tümü Tex-Mex oluşumlarıdır.[kaynak belirtilmeli] Bu kimyon kullanımı ve Berberi mutfağında[4] kullanılan diğer baharatlar Kanarya Adaları'ndan Teksas'a İspanyol göçmenler tarafından taşındı, ayrıca Tex-Mex, ithal çeşnilerinde ancak sadece birkaç merkezi Meksika tarifi kullanılmaktadır.

Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

"Tex-Mex" sözcüğü ilk kez 1875 yılında güney Teksas'ta Teksas-Meksika Demiryolu aracılığıyla bir takma ad olarak İngilizce diline girdi. Missouri Pasifik'e Mo. Pac. denmiş ve Texas-Meksika'da Tex. Mex. olarak kısaltılmıştır. 1920'lerde, tirelenmiş biçimi ile demiryoluna atfen Meksika kökenli Texans'ı açıklamak için Amerikan gazetelerinde kullanıldı.[5]

Görev çağında, İspanyol ve Meksika mutfakları, Yeni İspanya'nın kuzey sınırının diğer bölgelerinde olduğu gibi Teksas'ta da bir araya getirilmiştir. Ancak, Tex-Mex olarak anılan mutfak aslında Tejano (Meksika asıllı Texans) ile birlikte ortaya çıkmıştır, yerli Meksika ve İspanyol besinlerinin bir karışımı olarak Teksas Yeni İspanya'nın bir parçası ve daha sonra Meksika'nın bir parçası olmuştur.

San Antonio, Rio Grande Vadisi ve El Paso arasında Güney Teksas bölgesinden, bu mutfak küçük farklılıklarla oluşmuş ve eski zamanlardan beri hep Meksika'nın komşu kuzey eyaletlerinde yemek pişirme biçimini etkilenmiştir. Güney Teksas ve Kuzey Meksika'da hayvan üretme çiftlikleri kültürü sınırın her iki tarafındaki yerlerde yaygınlaşmıştır. Cabrito (ergen keçi), Barbacoa de Cabeza (mangalda pişmiş sığır kellesi), Carne seca (kurutulmuş sığır eti) ve sığır kültürü diğer ürünleri bir tat olarak Rio Grande'nin her iki tarafında da yaygınlaşmıştır. Amerika Birleşik Devletleri malları ucuz ve hazır olduğu gibi 20. yüzyılda Tex-Mex, kaşar peyniri gibi Amerikanlaşmış unsurları bünyesine katmıştır.

Teksas'ın büyük bölümünde, ABD'nin her iki tarafında yemek pişirme stilleri Meksika sınırında ABD İç Savaşı'ndan sonra bir süre kadar aynıydı. Demiryolları aracılığı ile Amerikan malzemeleri ve yemek pişirme aletleri ABD tarafında yaygınlaştı.[6]

1968'de Los Angeles Times "Eski Dünya yemek pişirme sanatı hush-my-mouth Güney mutfağı ve Tex-Mex ile bir arada, Texas Hill Country'den gelmektedir" iddiasında bulundu.[7]

Paris'in ilk Tex-Mex Restoranı Mart 1983 yılında açıldı. Betty Blue filminin 1986'de yayınlanmasından sonra Paris'te Tex-Mex mutfağının bilinirliği arttı.[8]

Terimler[değiştir | kaynağı değiştir]

Diana Kennedy, etkili bir gıda bilirkişisi olarak, 1972'de yayınlanan kitabı "Meksika Mutfakları"'nda (The Cuisines of Mexico) Meksika mutfağı ve Amerikanlaşmış Meksika yemekleri arasındaki farklılıkları açıklamaktadır.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Walsh, Robb (2004). The Tex-Mex Cookbook. XVI. New York: Broadway Books. 
  2. ^ Feniger, Susan; Siegel, Helene; Miliken, Mary Sue (2002). Mexican Cooking for Dummies. Scranton: Courage Books. 
  3. ^ Martinez, Etienne. "Mexicans in the U.S.A: Mexican-American / Tex-Mex Cousine". 1 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2016. 
  4. ^ Jennifer Steinhauer (10 Şubat 2014). "If It's Chili, It's Personal". The New York Times. The Times Company. 26 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2015. it was Canary Islanders who brought a taste for it in heavy doses, as used in Berber cuisine 
  5. ^ "Tex-Mex". 'Mexia Evening News. Mexia, Texas. 23 Mayıs 1922. 
  6. ^ Walsh, Robb (27 Temmuz 2000). "Pralines and Pushcarts". Houston Press. 10 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2016. 
  7. ^ "Pedernales Recipes 'Good for What Ails.'" Los Angeles Times. 12 Eylül 1968. p. K30
  8. ^ Walsh, Robb. "The French Connection." Houston Press. 23 Kasım 2000, Perşembe. 2 5 Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Erişim 8 Aralık 2011.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]