Portal:Orta Doğu/Seçilen Tarihsel Madde

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Süveyş Krizi, 1956 yılında İsrail, Birleşik Krallık ve Fransa'nın oluşturduğu gizli ittifak ile Mısır arasında yapılan savaştır. Mısır lideri Nasır'ın Süveyş Kanalı'nı millileştirdiğini açıklamasından sonra çıkan savaş, Sovyetler Birliği'nin Londra ve Paris'e atom bombası atma tehditi karşısında Birleşik Krallık ve Fransa'nın geri adım atmasıyla sonlanmıştır. Süveyş Krizi, II. Dünya Savaşı öncesinde dünyaya egemen olan Batı Avrupalı devletlerin mutlak egemenliğinin son bulduğunu ve artık Amerika Birleşik Devletleri'nın desteği olmadan hareket edemeyeceklerini göstermiştir.

Süveyş Krizi'nin en önemli sonucu da budur. Bu kriz, Avrupa Devletleri'nin zayıflığını göstermiştir. Yarım yüzyıl öncesinde dünyaya mutlak egemen olan Birleşik Krallık ve Fransa'nın artık ABD'nin askeri desteği olmadan hareket edemeyeceği ortaya çıkmıştır. Bu, dünya hakimiyetinin Avrupa'dan ABD'ye ve Sovyetler Birliği'ne geçtiğinin ilanı olmuştur.

Süveyş Krizi, Birleşik Krallık'ın Falkland Adaları Savaşı'na kadar ABD'nin desteği olmadan yaptığı son harekattır. Bu süre içinde Birleşik Krallık, askeri harekatlarında hep ABD'nin desteğini arayacaktır.

Fransa'da ise General de Gaulle, Fransa'nın dış politika amaçları için ABD'ye güvenemeyeceğini anlamıştır. İktidara geldikten sonra de Gaulle, Fransa'nın bağımsız bir politika izleyebilmesi için nükleer silah geliştirilmesine başlayacak ve Fransa'yı NATO'nun askeri kanadından çekecektir.

Süveyş Krizi'nden, Mısır'da yeni yeni iktidara gelmiş olan Cemal Abdünnasır, Arap Dünyası'nın en güçlü lideri olarak çıktı. Mısır, savaşı kaybetmiş ve büyük asker kaybı vermiş olmasına rağmen Süveyş Kanalı üzerinde denetimini temelli kurmuştu. Mısır'da 1881 yılından beri var olan Büyük Britanya etkisi artık ortadan kaldırılmıştı.

Süveyş Krizi sonrasında Cemal Abdünnasır yükselirken, Birleşik Krallık'ta başbakan Anthony Eden istifa etmek zorunda kalmıştır.

Birleşik Krallık ve Fransa'nın zayıflığının ortaya çıkması ve Mısır'ın ayakta kalması, Kolonilerin bağımsızlaşma sürecini hızlandırmıştır. Bu iki devletin kalan az sayıdaki Kolonileri de ileriki yıllarda bağımsızlığını kazanmıştır.

Mısır'ı kurtaran, Birleşik Krallık ve Fransa'yı geri çekilmeye zorlayan, Sovyetler Birliği olmuştur. Bu tarihten sonra bölgede Sovyetler Birliği'nin prestiji hızla artmış ve yıkımına kadar bölgede Sovyetler Birliği'ni hakim kılmıştır.

Devamı...