Markellai Muharebesi
| Markellai Muharebesi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Bizans-Bulgar savaşları | |||||||
 | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
| Birinci Bulgar İmparatorluğu | Bizans İmparatorluğu | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| Kardam | V. Konstantinos | ||||||
| Güçler | |||||||
| Bilinmiyor | Bilinmiyor | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| Bilinmiyor | Ağır | ||||||
Markellai Muharebesi (Bulgarca: Битката при Маркели; Yunanca: Μάχη των Μαρκελλών) 792'de VI. Konstantinos liderliğindeki Bizans İmparatorluğu'nun güçleri ile Kardam yönetimindeki Birinci Bulgar İmparatorluğu'nun güçleri arasındaki muharebedir. Bizanslılar bozguna uğratıldı ve Konstantinopolis'e çekilmek zorunda kaldılar. Çatışma, Bulgaristan'ın güneydoğusundaki modern Karnobat kasabası yakınlarındaki Marcellae'de (Markellai) 756'da daha önceki bir savaşla aynı yerde gerçekleşti.
Arka plan[değiştir | kaynağı değiştir]
8. yüzyılın son çeyreğinde Bulgaristan, Tuğluk uruğu yönetiminin sona ermesiyle iç siyasi krizin üstesinden geldi. Telerig ve Kardam hanları, merkezi otoriteyi sağlamlaştırmayı ve soylular arasındaki çekişmelere son vermeyi başardılar.[1] Bulgarlar nihayet seferlerini Slav nüfuslu Makedonya'da yoğunlaştırma fırsatı buldular. 789'da Struma nehri vadisinin derinliklerine nüfuz ettiler ve Trakya Filitlerinin Stratigos öldürerek Bizanslıları ağır bir şekilde mağlup ettiler. Bizans imparatoru VI. Konstantinos, Bulgaristan'ın dikkatini Makedonya'dan uzaklaştırmak için Nisan 791'de Kuzey Trakya'ya bir sefer başlattı. Ordular Provat kalesinin yakınında buluştu (Edirne'nin 20 km doğusunda ) ve Bizanslılar geri çekilmek zorunda kaldılar, ancak yenilgileri belirleyici olmadı ve ertesi yıl sefer yenilendi.[2]
Muharebe[değiştir | kaynağı değiştir]
Ertesi yılın yazında VI. Konstantinos ordusunu kuzeye götürdü ve 20 Temmuz'da Markellai sınır kalesi yakınında Kardam komutasındaki Bulgarlarla karşılaştı. Bulgarlar, Rish Geçidi'ne ve başkent Pliska'ya giden yolları kapatan surlar inşa etmişlerdi. İmparator birkaç gün boyunca saldırmaya cesaret edemedi, ancak Temmuz ayının sonunda "sahte astrologlar" (Bizans tarihçisi İman Savunucusu Theofanis'e göre) tarafından yıldızların zaferin habercisi olduğuna ikna oldu.[3][4] Savaş başlamadan önce, Bizans saldırısını beklerken, Bulgar hükümdarı süvarilerinin bir kısmını savaş alanını çevreleyen tepelerin arkasına gizlice yerleştirdi.[5]
Engebeli arazi nedeniyle ilerleyen Bizans ordusu düzenini bozdu. Bu hatadan yararlanan Kardam, Bulgarlara büyük bir başarı getiren bir karşı saldırı emri verdi. Bulgar süvarileri Bizanslıların etrafını dolaştı ve müstahkem kamplarına ve Markellai kalesine geri döndüler.[5] Bulgarlar imparatorun erzaklarını, hazinesini ve çadırını aldılar. Konstantinos'u Konstantinopolis'e kadar kovalayarak çok sayıda askeri öldürdüler. Savaşta birçok Bizans komutanı ve subayı öldü.[6]
Bu savaşta Bulgarlar tarafından arkani adı verilen bir silah kullanıldı: arkani, bir ucunda kemente benzer bir eklenti bulunan uzun bir direkten oluşuyordu. Süvarilere karşı mükemmel bir silahtı çünkü binici, arkani ile donanmış yetenekli bir savaşçı tarafından kolayca eyerden çekilebiliyordu.
Neticesi[değiştir | kaynağı değiştir]
Yenilginin ardından VI. Konstantinos, Kardam ile barış yapmak ve haraç ödemek zorunda kaldı. Dört yıl sonra imparator ödemeyi durdurdu ve Trakya'da kesin bir savaş olmadan sona eren yeni bir savaşa yol açtı.[7]
Onlarca yıllık kriz nihayet aşıldı, Bizanslılar bir kez daha Türk Beylerine haraç ödemek zorunda kaldılar. Bulgaristan 9. yüzyıla konsolide, daha güçlü ve birleşik olarak girdi ve bu, Krum'un Bizanslılara karşı kazandığı zaferler dizisi için önemli bir faktördü.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- Özel
- ^ Zlatarski 1971, ss. 320–321.
- ^ Zlatarski 1971, ss. 315–316.
- ^ Zlatarski 1971, s. 316.
- ^ İman Savunucusu Theophanes, s. GIBI, III 277.
- ^ a b Shikanov 2006, s. 48.
- ^ Zlatarski 1971, s. 317.
- ^ Zlatarski 1971, ss. 317–320.
- Genel
- Andreev, Jordan; Milcho Lalkov (1996). The Bulgarian Khans and Tsars (Bulgarca). Veliko Tarnovo: Abagar. ISBN 954-427-216-X.
- İman Savunucusu Theophanes. Chronographia - Greek Sources for Bulgarian History (GIBI), volume III (Bulgarca). 8 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2022.
- Peychev, Atanas (1984). 1300 Year on Guard (Bulgarca). Sofya: Voenno izdatelstvo.
- Shikanov, V. N. (2006). Byzantium. Eagle and Lion: Bulgarian-Byzantine Wars 7th-13th centuries (Rusça). Sankt Peterburg: Shaton. ISBN 5-94988-022-6.
- Zhekov, Zh. (2004). Military Tactics of the Bulgarians 7th-9th centuries (Bulgarca). Voenno izdatelstvo. 25 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- Zlatarski, Vasil (1971) [1927]. "Part I. Period of Hunnic-Bulgarian Domination (679–852). VI. Foundation and Consolidation of the Bulgarian State". History of the Bulgarian state in the Middle Ages. Volume I. History of the First Bulgarian Empire (Bulgarca) (2 bas.). Sofya: Nauka i izkustvo. OCLC 67080314. 13 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2022.