Ayşe Zarakol

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Ayşe Zarakol
DoğumAnkara, Türkiye
Meslekakademisyen, yazar
Tanınma nedeniuluslararası ilişkiler profesörü

Ayşe Zarakol, dünya düzeni, egemenlik ve Doğu-Batı ilişkileri üzerine yaptığı çalışmalarla tanınan Türk uluslarararası ilişkiler profesörü, öğretim üyesi ve yazar.[1] Cambridge Üniversitesi Siyaset ve Uluslararası Çalışmalar Bölümü'nde Uluslararası İlişkiler Profesörü[2] ve Emmanuel College'da Siyaset Araştırmacısı olarak uluslararası politika dersleri vermektedir.[3]

Ailesi ve hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Zarakol, Ankara'da doğdu. Babası karikatürist ve yönetmen Cihan Zarakol[4], annesi ise tanınmış halkla ilişkiler danışmanı Necla Zarakol'dur.[5] Ayrıca kendisi Türkiye'de büyük bir gazetenin ilk kadın genel yayın yönetmeni olan Nurcan Akad'ın da yeğenidir. Baba tarafından gazeteci Ragıp Zarakolu'nun akrabasıdır.

Zarakol, İstanbul'da doğdu. 1995 yılında Üsküdar Amerikan Lisesi'nden mezun olup Middlebury College'a kaydoldu ve 1999 yılında siyaset bilimi diplomasının yanında klasik dönem çalışmalarından da yandal derecesi aldı.[6] 2007'de Wisconsin-Madison Üniversitesi'nden siyaset bilimi alanında yüksek lisans ve doktara yaptı, burada Michael Barnett ile çalıştı. Mezuniyetinden sonra Virginia'da Washington&Lee Üniversitesi'nde yardımcı doçent olarak beş yıl boyunca siyaset derdi verdi. Washington'da Dış İlişkiler Konseyi'nde Uluslararası ilişkiler araştırmacısı olarak bir yılını geçirdikten sonra 2013 yılında Cambridge Üniversitesi'nde çalışmaya başladı, günümüzde hala burada çalışmaktadır.[7]

Zarakol evli ve bir çocuk annesidir.

Çalışmaları[değiştir | kaynağı değiştir]

Zarakol'un uluslararası ilişkilere katkıları iki ana başlık altında toplanmaktadır. İlk çalışmaları 19. yüzyıldan itibaren Doğu ve Batı arasındaki sosyal hiyerarşilere odaklanmıştır. Erving Goffman'ın geliştirdiği sosyolojik "stigma" (toplumsal damgalanma) kavramını uluslararası ilişkilere uygulayan ilk uluslararası ilişkiler akademisyenlerinden biridir. Uluslararası ilişkilerde ontolojik güvenlik teorisine yaptığı katkıların yanı sıra uluslararası düzende tanınmanın oynadığı rol üzerine yaptığı çalışmalarla da tanınmaktadır.

İlk kitabı Yenilgiden Sonra: Doğu Batı ile Yaşamayı Nasıl Öğrendi 2011 yılında yayımlanmıştır. Kitapta, uluslararasında mağlup ve Batılı olmayan olarak tanımlanan güçlerin (Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra Türkiye, İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra Japonya ve Soğuk Savaş'tan sonra Rusya) uluslararası düzene dahil edilmesi konusuna odaklanılmıştır.

Son zamanlarda Zarakol, özellikle uluslararası düzenin Avrupalı aktörler tarafından nasıl yaratıldığına dair daha geleneksel Vestfalyan anlatıya alternatif açıklamalar geliştirmesi açısından tarihsel uluslararası ilişkiler dönüşüne önemli bir katkıda bulunmuştur. Son kitabı Before The West, 13. ve 17. yüzyıllar arasındaki Doğu dünya düzenlerine, bazı yönlerden modern uluslararası düzenle karşılaştırılabilir düzenlere odaklanmaktadır. Moğol İmparatorluğu'nun Asya için siyasi açıdan birleştirici bir an olduğunu ve tıpkı Roma İmparatorluğu'nun Avrupa için olduğu gibi sonraki yüzyıllara uzanan bir mirasa sahip olduğunu savunuyor. Bu kitap aynı zamanda daha geniş bir egemenlik tanımı geliştirmekte ve uluslararası krize ilişkin çağdaş tartışmalara önemli müdahalelerde bulunmaktadır. Batı'dan Önce altı kitap ödülü kazanmıştır.

Zarakol ayrıca Foreign Policy, Project Syndicate veya London Review of Books blogu gibi yayın organlarında genel okuyucu kitlesi için Türkiye hakkında zaman zaman yazılar yazmaktadır.[8][9][10]

Ayşe Zarakol, 2023 yılında Koç Üniversitesi Rahmi M. Koç Bilim Madalyası ödülünü kazanmıştır.[11][12][13]

Kitapları[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Yenilgiden Sonra: Doğu Batı ile Yaşamayı Nasıl Öğrendi, İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları, çev. Barış Cezar, 2012.
  • Hierarchies in World Politics Edited. Cambridge Studies in International Relations. Cambridge:Cambridge University Press
  • Before the West: The Rise and Fall of Eastern World Orders, LSE International Studies Book Series.Cambridge: Cambridge University Press

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "** Ayse Zarakol **". aysezarakol.com. 7 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2024. 
  2. ^ Mason, D. (24 Ekim 2022). "Professor Ayse Zarakol". www.polis.cam.ac.uk (İngilizce). 26 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2024. 
  3. ^ "Professor Ayse Zarakol | Fellows & Researchers | Contact Us | About Us | Emmanuel College, Cambridge". www.emma.cam.ac.uk. 13 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2024. 
  4. ^ "Cihan Zarakol | Director, Second Unit Director or Assistant Director". IMDb (İngilizce). 15 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2024. 
  5. ^ "New Names in the IDA Hall of Fame: Ceyda Aydede and Necla Zarakol | İDA İletişim Danışmanlığı Şirketleri Derneği, İletişim Danışmanlık". www.ida.org.tr. 13 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2024. 
  6. ^ "Ayşe Zarakol kimdir? Rahmi Koç Bilim Madalyası ödülü sahibi Ayşe Zarakol kaç yaşında, nereli? Ayşe Zarakol'un çalışmaları neler?". www.cumhuriyet.com.tr. 29 Kas 2023. 7 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2024. 
  7. ^ "** Ayse Zarakol **". aysezarakol.com. 7 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2024. 
  8. ^ Zarakol, Ayse (22 Şubat 2024). "Biden's Victory Is No Balm for American Exceptionalism". Foreign Policy (İngilizce). 13 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2024. 
  9. ^ Zarakol, Ayşe (11 Mayıs 2023). "Turkey's Democratic Resilience | by Ayşe Zarakol". Project Syndicate (İngilizce). 23 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2024. 
  10. ^ Zarakol, Ayşe (17 Şubat 2023). "Ayşe Zarakol | Akhenaten in Ankara". LRB Blog (İngilizce). 13 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2024. 
  11. ^ Mason, D. (29 Kasım 2023). "Professor Ayşe Zarakol is awarded the Rahmi M. Koç Medal of Science". www.polis.cam.ac.uk (İngilizce). 13 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2024. 
  12. ^ "Prof Zarakol awarded Rahmi M. Koç Medal of Science". www.emma.cam.ac.uk (İngilizce). 13 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2024. 
  13. ^ "Koç University Rahmi M. Koç Medal Of Science – 2023 - Koç Üniversitesi" (İngilizce). 23 Kasım 2023. 13 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2024. 

Dış Bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

** Ayse Zarakol **