Aral Karakum Çölü
| Aral Karakum Çölü | |
|---|---|
 Aral Karakum Çölü | |
| Yerli adı | Арал қарақұмы |
| Resmî adı | Арал қарақұмы |
| Coğrafya | |
| Ülke(ler) | Kazakistan |
| Konum |  |
| Koordinatlar | 46°41′18″N 63°01′09″E / 46.6883°K 63.0192°D |
Aral Karakum (Kazakça: Арал қарақұмы, Aral Karakumi; Rusça: Приара́льские Караку́мы, IPA: prʲɪjɐˈralʲskʲɪjə kərɐˈkumɨ), Kazakistan'da, Aral Denizi'nin kuzeydoğusunda yer alan bir çöldür.
Çöl alanının çoğu, Kızılorda Bölgesi'nin Aral ve Kazalı ilçelerinde yer almaktadır. Küçük bir kısım, Aktobe Bölgesi'nin güneydoğu ucunun ve Karaganda Bölgesi'nin güneybatı saçaklarının bir parçasıdır.[1][2]
Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]
Çöl, güneyde Siri Derya nehri ile sınır komşusudur. 40.000 kilometrekarelik bir alanı kaplamaktadır.[3][4]
Bölgedeki manzara oldukça düz olup, yüksekliği ortalama deniz seviyesinin üzerinde 55 ila 118 metre arasında değişmektedir. Kumullar yaklaşık 25 metre yüksekliğe ulaşabilirler. Bölge çok kurudur ve kurumuş nehir yatakları genellikle sadece ilkbaharda, kışın karlar eridiğinde su taşır. Yıllık yağış yaklaşık 120 milimetre'dir. Zhaksykylysh Gölü batı kesiminde yer almaktadır.[2]
İklim[değiştir | kaynağı değiştir]
Kış, değişen bulut örtüsü ve sık sis ile Kasım ortasından Mart ortasına kadar sürer. Gündüz ortalama sıcaklık
5-10 °C ve geceleri -25 °C civarında seyreder. Kaydedilen en düşük sıcaklık -42 °C olmuştur. Bununla birlikte kışın herhangi bir zamanda ılıman hava mümkündür. Yağışlar çoğunlukla kışın kar olarak düşer. Kar örtüsü genellikle 15 santimetre civarındadır ancak 30 santimetre civarına da ulaşabilir.
Yaz, mayıs ayından eylül ortasına kadar sürer. Gündüz sıcaklıkları normalde 30-35 °C aralığındadır ancak 43 °C kadar olan sıcaklıklar kaydedilmiştir. Geceleri sıcaklık 15-18 °C'ye düşer. Yaz aylarında genellikle kuru rüzgarlar ve toz fırtınaları olur.
Bitki örtüsü[değiştir | kaynağı değiştir]
Aral Karakum'da ot başta olmak üzere bir miktar bitki örtüsü vardır ve bu alan koyun otlatmak için kullanılmaktadır.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Google Earth
- ^ a b "L-41 Topographic Chart (in Russian)". 27 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2022.
- ^ Turkistan. Notes Of A Journey In Russian Turkistan, Khokand, Bukhara, And Kuldja. Londra: Sampson Low, Marston, Searle, & Rivington. 1876. s. 26. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ Turkistan. Notes Of A Journey In Russian Turkistan, Khokand, Bukhara, And Kuldja. Londra: Sampson Low, Marston, Searle, & Rivington. 1876. s. 13. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım)
