1972 Yugoslavya çiçek hastalığı salgını
| 1972 Yugoslavya çiçek hastalığı salgını | |
|---|---|
 Çiçek hastalığı salgını sırasında bir erkekte aşı reaksiyonunu kontrol eden doktorlar, Kosova, 1972 | |
| Virüs cinsi | Variola |
| Yer | Sırbistan Sosyalist Cumhuriyeti, Yugoslavya |
| Varış tarihi | 1972 |
| İstatistikler | |
| Doğrulanmış vakalar | 175 |
Ölümler | 35 |
1972 Yugoslavya çiçek hastalığı salgını, Avrupa'daki son çiçek hastalığı salgınıydı. Merkezi Yugoslavya'nın bir eyaleti ve başkenti olan Kosova ve Belgrad'daydı. Müslüman bir hacı, Orta Doğu'da çiçek hastalığı virüsüne yakalanmıştı. Kosova'daki evine döndükten sonra 175 kişinin enfekte olduğu ve 35 kişinin öldüğü salgın başladı. Salgın, zorunlu karantina ve toplu aşılama ile etkili bir şekilde kontrol altına alındı. 1982 filmi Variola Vera bu olaya dayanmaktadır.[1]
Arka plan[değiştir | kaynağı değiştir]
1972'de hastalığın Avrupa'da sona erdiği düşünülüyordu. Yugoslavya nüfusu 50 yıldır düzenli olarak aşılanmıştı ve son vaka 1930'da rapor edilmişti. Bu, hastalığı hemen tanımayan doktorların başlangıçtaki yavaş tepkisinin ana nedeniydi.[2]
Ekim 1970'te, bir Afgan ailesi çiçek hastalığının endemik olduğu Afganistan'dan İran'ın Meşhed kentine hacca gitti ve İran'da Eylül 1972'ye kadar sürecek bir çiçek hastalığı salgınını tetikledi. 1971 sonlarında, çiçek hastalığı bulaşmış hacılar İran'dan Suriye ve Irak'a hastalığı taşımışlardı.[3]
Zaman çizelgesi[değiştir | kaynağı değiştir]
Zaman çizelgesi aşağıdaki gibidir:[kaynak belirtilmeli]
- 15 Şubat 1972 - Bir din adamı olan İbrahim Hoti, çiçek hastalığı virüsüne yakalanarak Hac'dan döndü.
- 16 Şubat - Hoti kendini iyi hissetmiyordu.
- 21 Şubat - Otuz yaşında bir öğretmen olan Latif Mumdžić, çalışmalarına devam etmek için Đakovica'ya geldi.
- 3 Mart - Mumdžić son derece bulaşıcı bir çiçek hastalığına yakalandı.
- 3 Mart ile 9 Mart arasında Mumdžić'e yanlış teşhis kondu ve önce Čačak'taki, sonra da Belgrad'daki hastanelere nakledildi. Bu süre zarfında 38 kişiye bulaştırdı.
- 9 Mart - Mumdžić, Belgrad hastanesindeki tıp öğrencilerine penisiline tepki veren bir vaka olarak gösterildi.
- 10 Mart - Mumdžić büyük iç kanama geliştirdi ve öldü.
- 16 Mart - Sıkıyönetim ilan edildi.
- 22 Mart - Doktorlar Mumdžić'e doğru teşhis koydu ve hükûmet salgını kontrol altına almak için önlemler almaya başladı.
- Nisan başı - Toplu aşılama yeniden başladı.
- Mayıs sonu - Salgın bitti.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Variola Vera, Rade Serbedzija, Erland Josephson, Dusica Zegarac, 9 Temmuz 1982, 13 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 18 Aralık 2017
- ^ "Cultures of History Forum : Past and Present Health Crises: How Yugoslavia Managed the Smallpox Epidemic of 1972". www.cultures-of-history.uni-jena.de (İngilizce). 26 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2021.
- ^ "SMALLPOX SURVEILLANCE — Worldwide". Morbidity and Mortality. 21 (16): 137-139. 1972. ISSN 0091-0031. 26 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2022.