İtalya-Sovyet Paktı
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Eylül 2022) |
| İtalya ile Sovyetler Birliği arasında Dostluk, Tarafsızlık ve Saldırmazlık Paktı | |
|---|---|
| Tür | Dostluk antlaşması |
| İmzalanma | 2 Eylül 1933 |
| Bitiş | 22 Haziran 1941 |
| Taraflar | |
| Diller | İtalyanca ve Rusça |
İtalya-Sovyet Paktı olarak da bilinen İtalya ile Sovyetler Birliği arasında Dostluk, Tarafsızlık ve Saldırmazlık Paktı, Sovyetler Birliği ile İtalya arasındaki bir diplomatik anlaşma idi. 2 Eylül 1933'te imzalanan anlaşma[1] İtalya'nın İkinci Dünya Savaşı sırasında Sovyetler Birliği'ne savaş ilan ettiği 22 Haziran 1941'e kadar yürürlükte kaldı. Pakt (iki ülke arasında geleneksel olarak güçlü olan) daha önceki ekonomik ilişkilerin daha da geliştirilmesi anlamına geliyor, Balkanlar'da güvenliği sağlamayı amaçlıyor ve iki tarafta Almanya'nın niyetlerinden bir süre şüphe duyulmasından kaynaklanıyordu.
Sovyetler ile İtalya arasındaki temaslar 26 Aralık 1921'de bir Ticaret Anlaşması[2] imzalanması ve 7 Şubat 1924'te iki ülke arasında tam diplomatik ilişkiler kurulup Mussolini İtalyası'nın Sovyetler Birliği'ni tanıyan ilk Batılı devlet olmasından bu yana sürmekteydi.[3] Palermo'dan Luigi Tolentino gibi İtalyan Komünist Partisi'nin bazı üyeleri Sovyetler Birliği'nde sürgünde yaşamaktaydı ve bu da bazı siyasi sürtüşmelere ve "yıkıcıları" barındırma suçlamalarına da neden olmaktaydı. 6 Mayıs 1933'te iki ülke sanayileşme hedeflerini destekleyen bir ekonomik pakt üzerinde anlaşarak birbirlerine daha da yakınlaştılar; İtalya'nın Sovyet petrol ve kömür kaynaklarına erişim ihtiyacı vardı, Sovyetler ise İtalya'nın havacılık, otomotiv ve denizcilik endüstrilerinde geliştirdiği inovasyonlara ilgi duyuyordu.[1] Faşizm ile Bolşevizm arasındaki ideolojik çekişme büyük ölçüde bir iç mesele olarak görülüyordu ve ilişkiler buna rağmen geliştiriliyordu.
Sovyetler Birliği'nin resmi haber ajansı TASS tarafından yapılan haberlerde paktın askeri yönünün vurgulanmasına dikkat ediliyordu. Eylül 1933'te bir Sovyet askeri heyeti Roma'yı ziyaret etti ve 1932'den 1934'e kadar İtalya'da Sovyet Büyükelçisi olarak görev yapan Vladimir Petrovich Potemkin, "İtalyan komutanlığı ve hükümeti tarafından Sovyet misyonuna gösterilen olağanüstü ilgiden dolayı şükranlarını" dile getirirken, İtalyan ordusundan bir general şöyle diyordu: "İtalyan Ordusu Kızıl Ordu'ya karşı olağan mesleki duygulardan daha derine inen duygular taşımaktadır. İtalya-Sovyet Paktı sonucunda bu duygular daha da güçlenmişir."[1]
Potemkin, buna karşılık bir İtalyan misyonunun da Sovyetler Birliği'ni ziyaret etmesi için Devlet Müsteşarı Fulvio Suvich'e bir davetiye gönderdi. Aralarında bir tuğgeneralin de bulunduğu İtalyan Kara ve Deniz Kuvvetleri temsilcileri iki hafta boyunca Sovyetler Birliği'ni gezdi, fakat Italo Balbo'nun engel olması nedeniyle İtalya Hava Kuvvetleri katılmadı. 1933'te bir İtalyan denizaltısının Karadeniz'de Batum'u, üç Sovyet gemisinin ise Napoli'yi ziyaret etmesi ile başka dostluk mübadeleleri de yaşandı. Bu Maksim Litvinov'un ziyareti için hazırlık niteliğindeydi. Kızıl Filo'dan kaptanların Benito Mussolini ile görüşmesi de planlar arasındaydı fakat sonuçta bu gerçekleşmedi.[1]
Bu gelişmeler aynı zamanda Almanya'da Adolf Hitler'in iktidara yükselişi ile aynı zamana denk geliyordu ve o zamanlar sadece Sovyetler ile Almanya arasında değil, aynı zamanda İtalya ile Almanya arasında da (özellikle Avusturya'nın ve dahası Güney Tirol'deki İtalya'nın kontrolündeki bölgelerin olası ilhakı meselesi ile ilgili) bir miktar belirsizlik unsuru vardı. Bu ilişkinin üçüncü unsuru ise Türkiye idi. Sovyet gemileri Napoli'deyken, Türkiye'nin İtalya Büyükelçisi gemideki Sovyet amiralini ziyaret etti. Potansiyel bir Sovyet-İtalya-Türkiye istikrar ittifakı Berlin'i rahatsız etti.[1] 1930'da İtalya'nın Moskova Büyükelçisi olan ve 1932 anlaşmasının önünü açmaya yardımcı olan Bernardo Attolio bu askeri temasları bir "gelenek" ve karşılıklı olarak yararlı olarak nitelendirdi, çünkü bunlar İtalyan askeri ve teknolojik prestijinin geliştirilmesine yardımcı oluyordu. Bu mübadelelerin ardından Mussolini 1934 yazında İtalyan askeri birliklerini seferber edip Brenner Geçidi'ne yerleştirerek Temmuz Darbesi'ne karşı Avusturya'nın bağımsızlığını korumayı amaçladı.[1]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynaklar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Burgwyn, H. James (1997). Italian Foreign Policy in the Interwar Period, 1918-1940. Greenwood Press. ISBN 0275948773.
- Calvitt Clarke, Joseph (1991). Russia and Italy Against Hitler: The Bolshevik-Fascist Rapprochment of the 1930s. Greenwood Press. ISBN 0313274681.
- Gorodetsky, Gabriel (2014). Soviet Foreign Policy, 1917-1991: A Retrospective. Routledge. ISBN 978-1135201746.
- Stocker, Donald J. (2003). Girding for Battle: The Arms Trade in a Global Perspective, 1815-1940. Greenwood Press. ISBN 0275973395.
- Strang, G. Bruce (2016). Collision of Empires: Italy's Invasion of Ethiopia and Its International Impact. Routledge. ISBN 978-1317164173.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c d e f Stocker 2003.
- ^ "VIII - Foreign Relations". New Russia. Routledge. 2019 [1932]. ISBN 9781138085114.
- ^ A history of fascism, 1914-1945. Londra: UCL Press. 1995. ss. 223. ISBN 1857285956. OCLC 35359035.