Hukuk felsefesi: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
Değişiklik özeti yok |
Kızıldeniz (mesaj | katkılar) + Etiketler: Mobil değişiklik mobil uygulama değişikliği Android uygulaması değişikliği |
||
| 1. satır: | 1. satır: | ||
{{Kaynaksız|tarih=Haziran 2016}} |
{{Kaynaksız|tarih=Haziran 2016}} |
||
{{Felsefe kenar}} |
{{Felsefe kenar}} |
||
'''[[Hukuk]] [[felsefe]]si''', içindeki her bir [[akım]]ca farklı olarak tanımlanan ve içeriği oluşturulan felsefenin hukuka ilişkin bir alanıdır.<ref name=":3">{{ web kaynağı |url=https://www.britannica.com/topic/philosophy-of-law|başlık =Philosophy of law|website=Encyclopedia Britannica|dil=en|erişimtarihi=15 Mayıs 2019}}</ref><ref name=":1">{{ web kaynağı |url=https://www.iep.utm.edu/law-phil/|başlık =Philosophy of Law|soyadı=Himma|ad=Kenneth Einar|tarih=15 Mayıs 2019|website=The Internet Encyclopedia of Philosophy}}</ref> Felsefenin temel dallarından bir olan [[aksiyoloji]] içindeki [[etik]] başlığına bağlanır.<ref>{{kitap kaynağı |soyadı=Postema|ad=Gerald J.|bölüm =Economic Jurisprudence|yıl=2011|çalışma =A Treatise of Legal Philosophy and General Jurisprudence: Volume 11: Legal Philosophy in the Twentieth Century: The Common Law World|sayfalar=181–211|editör= G. J. Postema|yayıncı =Springer Netherlands|dil=en|doi=10.1007/978-90-481-8960-1_5|isbn=9789048189601|başlık =A Treatise of Legal Philosophy and General Jurisprudence}}</ref><ref>{{Alıntı|soyadı=Kornhauser|ad=Lewis|başlık =The Economic Analysis of Law|yıl =2017|url=https://plato.stanford.edu/archives/fall2017/entries/legal-econanalysis/|ansiklopedi=The Stanford Encyclopedia of Philosophy|editör=Edward N. Zalta|düzenleme=Fall 2017|yayıncı=Metaphysics Research Lab, Stanford University|erişimtarihi=17 Mayıs 2019}}</ref> |
|||
| ⚫ | |||
| ⚫ | Temel problem alanları; hukukun kaynağı, amacı, [[adalet]], mevcut hukuk düzenlerinin ([[pozitif hukuk]]) [[meşru]]iyeti gibi ortaya konabilir. Ancak [[pozitivist]] yahut [[Realizm|realist]] hukuk [[teori]]leri açısından bakıldığında bu tanımlamalar eksik hatta yanlış kalacaktır. Hukuk felsefesi, hukukun daha çok adaletin gerçekleşmesi olgusuyla bağdaştırılarak başlıyor kabul edilse de [[Hans Kelsen]] gibi pozitif hukuk öncüleri tarafından, hukukun adalet gibi soyut, bilimsel olmayan tanımlar ile ilgilenmemesi gerektiği de savunulmuştur. |
||
'''[[Hukukî pozitivizm]]''', [[formel]] bir bakışla hukukun bir [[norm]]lar sistemi olduğunu ve kaynağının da devlet olduğunu ileri sürmektedir. Dolayısıyla hukuku kendi içinde tutarlı ve anlamı belirlenmiş bir bütün olarak ortaya koymanın gerekliliği üzerinde durmaktadır. Yine [[felsefî pozitivizm]]e paralel olarak adalet, hak, [[ahlâk]] gibi kavramların [[metafizik]], [[spekülatif]] ve bilinemez (kimine göre yok) olduklarını dolayısıyla hukukun dışında tutulması gerektiğini ileri sürer. |
'''[[Hukukî pozitivizm]]''', [[formel]] bir bakışla hukukun bir [[norm]]lar sistemi olduğunu ve kaynağının da devlet olduğunu ileri sürmektedir. Dolayısıyla hukuku kendi içinde tutarlı ve anlamı belirlenmiş bir bütün olarak ortaya koymanın gerekliliği üzerinde durmaktadır. Yine [[felsefî pozitivizm]]e paralel olarak adalet, hak, [[ahlâk]] gibi kavramların [[metafizik]], [[spekülatif]] ve bilinemez (kimine göre yok) olduklarını dolayısıyla hukukun dışında tutulması gerektiğini ileri sürer. |
||
Sayfanın 21.20, 16 Aralık 2023 tarihindeki hâli
 | Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. (Haziran 2016) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
| Felsefe |
|---|
| üzerine bir seri |
 |
Hukuk felsefesi, içindeki her bir akımca farklı olarak tanımlanan ve içeriği oluşturulan felsefenin hukuka ilişkin bir alanıdır.[1][2] Felsefenin temel dallarından bir olan aksiyoloji içindeki etik başlığına bağlanır.[3][4]
Temel problem alanları; hukukun kaynağı, amacı, adalet, mevcut hukuk düzenlerinin (pozitif hukuk) meşruiyeti gibi ortaya konabilir. Ancak pozitivist yahut realist hukuk teorileri açısından bakıldığında bu tanımlamalar eksik hatta yanlış kalacaktır. Hukuk felsefesi, hukukun daha çok adaletin gerçekleşmesi olgusuyla bağdaştırılarak başlıyor kabul edilse de Hans Kelsen gibi pozitif hukuk öncüleri tarafından, hukukun adalet gibi soyut, bilimsel olmayan tanımlar ile ilgilenmemesi gerektiği de savunulmuştur.
Hukukî pozitivizm, formel bir bakışla hukukun bir normlar sistemi olduğunu ve kaynağının da devlet olduğunu ileri sürmektedir. Dolayısıyla hukuku kendi içinde tutarlı ve anlamı belirlenmiş bir bütün olarak ortaya koymanın gerekliliği üzerinde durmaktadır. Yine felsefî pozitivizme paralel olarak adalet, hak, ahlâk gibi kavramların metafizik, spekülatif ve bilinemez (kimine göre yok) olduklarını dolayısıyla hukukun dışında tutulması gerektiğini ileri sürer.
Hukukî realizm ise, bir yanıyla sosyolojik bir karakterdedir ve uygulamaya, mahkeme içtihatlarına büyük önem verir. Bu teoriye göre hukuk büyük ölçüde fiilen mahkemelerde cereyan eden şeydir ve yasa koyucunun rolü sanıldığı kadar büyük değildir.
Bunlardan önce ve spekülatif anlamda felsefe içinde değerlendirilebilecek asıl hukuk felsefesi akımı doğal hukuk yaklaşımıdır. Bu düşünce hukukun Tanrısal yahut akıl kökenli olduğunu ve insan düşüncesinden bağımsız a priori değerlere dayandığını ileri sürmektedir. İnsan, hukuku icad eden değil keşfeden konumundadır ve zaten yapması gereken tek şey de budur. Doğal hukuk en temel problem olarak adalet değerini ele alır. 20. yüzyılda büyük önem kazanmış insan hakları düşüncesinin kaynağında da bu düşünce yer almaktadır.
Kaynakça
- ^ "Philosophy of law". Encyclopedia Britannica (İngilizce). Erişim tarihi: 15 Mayıs 2019.
- ^ Himma, Kenneth Einar (15 Mayıs 2019). "Philosophy of Law". The Internet Encyclopedia of Philosophy.
- ^ Postema, Gerald J. (2011). "Economic Jurisprudence". G. J. Postema (Ed.). A Treatise of Legal Philosophy and General Jurisprudence. A Treatise of Legal Philosophy and General Jurisprudence: Volume 11: Legal Philosophy in the Twentieth Century: The Common Law World (İngilizce). Springer Netherlands. ss. 181–211. doi:10.1007/978-90-481-8960-1_5. ISBN 9789048189601.
- ^
“ Insert the text of the quote here, without quotation marks. „
Dış bağlantılar
- Hukuk Felsefesi Ders Kitabı24 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Hukuk Nedir? Slayt14 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Hukukun Temel Kavramları Açıköğretim Ders Kitabı28 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
