Ayrık cisim: Revizyonlar arasındaki fark
"Detached object" sayfasının çevrilmesiyle oluşturuldu. Etiketler: İçerik Çevirmeni İçerik Çevirmeni 2 |
(Fark yok)
|
Sayfanın 08.15, 31 Mayıs 2023 tarihindeki hâli
Rezonant TNO & Plutino Kubevanolar (klasik KBO) | Dağınık disk objeleri Detached object |
Ayrık cisimler, Güneş sisteminin dış bölgelerinde yer alan dinamik bir küçük gezegen sınıfıdır. Neptün ötesi cisimler (TNO) olarak adlandırılan geniş bir ailenin mensubudurlar. Bu nesneler Güneş'e olan en yakın konumları Neptün'ün kütleçekimsel kuvvetinden yeterli bir uzaklıkta bulunan yörüngelere sahiptir. Bu nedenle Neptün ve bilinen diğer gezegenlerden sınırlı olarak etkilenirler. Bu durum nedeniyle Güneş sisteminden ayrık bir durumda bulunmakta, ancak Güneş'in etkisinden de kaçamamaktadırlar. [1][2]
Bu şekilde, ayrık cisimler, bilinen diğer TNO'ların çoğundan önemli ölçüde farklılık göstermektedir. Bunlar, ağırlıklı olarak Neptün olmak üzere dev gezegenlerle kütleçekimsel karşılaşmalar sonucu mevcut yörüngelerinde değişen derecelerde pertürbasyona uğramış, gevşek bir şekilde tanımlanmış bir popülasyon kümesi oluşturmaktadır. Ayrık cisimler, Plüton gibi Neptün'le yörüngesel rezonansta olan cisimler, Makemake gibi rezonanssız yörüngelerdeki klasik Kuiper kuşağı cisimleri ve Eris gibi dağınık disk cisimleri gibi diğer tüm TNO popülasyonlarından daha büyük bir enberiye sahiplerdir.
Ayrık cisimler, bilimsel literatürde genişletilmiş dağınık disk cisimleri (E-SDO), uzak ayrık cisimler (DDO) veya genişletilmiş dağınıklar şeklinde adlandırılabilmektedir. [3][4][5] Bu durum ayrık cisim popülasyonu ve dağınık disk cisimlerinin yörüngesel parametreleri arasında kalan dinamik derecelendirmenin bir yansımasıdır.
Günümüze kadar en az dokuz cisim kesin şekilde tanımlanmıştır ki bunların en büyük, en uzak ve en bilineni Sedna'dır. [6] Kuiper kuşağının ötesindeki bir enberiye sahip olan cisimler bu nedenle sednoitler olarak adlandırılmıştır. 2023 itibariyle, dört adet tanımlanmış sednoid bulunmaktadır; Sedna, 2012 VP113, Leleākūhonua ve 2021 RR205'dir. Bu nesneler, küçük yükselen ve alçalan düğüm mesafelerine sahip nesne çiftlerinin dağılımları arasında, dış kaynaklı sapmalara verilen bir tepkinin göstergesi olabilecek, istatistiksel olarak oldukça anlamlı bir asimetri sergilemektedir; bunun gibi asimetriler bazen görünmeyen gezegenlerin neden olduğu bozulmalara atfedilir.[7][8]
Yörüngeleri
Ayrık cisimlerin enberileri Neptün'ün enötelerinden çok daha büyüktür. Sıklıkla yüksek derecede eliptik olan, yarı büyük eksenleri birkaç yüz astronomik birime varan çok geniş yörüngelere sahiptirler. Bu tarz yörüngeler Neptün gibi dev gezegenlerin neden olduğu kütleçekimsel savrulma tarafından meydana getirilmiş olamaz. Öte yandan, yakınlardan geçen bir yıldızla ya da uzak bir gezegen büyüklüğünde bir cisimle karşılaşma, Neptün'ün kendisi (bir zamanlar çok daha eksantrik bir yörüngeye sahip olabilir ve bu cisimleri şimdiki yörüngelerine çekmiş olabilir) ya da fırlatılmış gezegenler (Güneş Sistemi'nin erken dönemlerinde var olan ve fırlatılmış olan) gibi bir dizi açıklama öne sürülmüştür.[9][4][10][11][12][13][14][15][16][17]
Derin Ekliptik Araştırması ekibi tarafından önerilen sınıflandırma, 3 Tisserand parametresi değeri kullanılarak saçılmış-yakın nesneler (Neptün tarafından saçılmış olabilir) ve saçılmış-uzatılmış nesneler (örneğin 90377 Sedna) arasında resmi bir ayrım getirmektedir.[5]
Dokuzuncu Gezegen hipotezi, ayrık cisimlerin yörüngelerinin, Güneş'ten 200 ila 1200 AU arasındaki bir mesafe uzaklıkta bulunan, henüz gözlemlenmemiş bir gezegenin yerçekimi etkisiyle açıklanabileceğini öne sürmektedir. [18]
Sınıflandırma
|
Ayrık cisimler TNO'nun beş farklı dinamik sınıfından biridir; diğer dört sınıf klasik Kuiper kuşağı cisimleri, rezonans cisimleri, dağınık disk cisimleri (SDO) ve Sednoitler'dir. Ayrık cisimler genellikle 40 AU'dan daha büyük bir enberi mesafesine sahiptir, bu da Güneş'ten yaklaşık 30 AU uzaklıkta neredeyse dairesel bir yörüngeye sahip olan Neptün ile güçlü etkileşimleri engeller. Bununla birlikte, dağılmış ve ayrılmış bölgeler arasında net sınırlar yoktur, çünkü her ikisi de 37 ila 40 AU arasında enberi mesafesine sahip bir ara bölgede TNO'lar olarak bir arada bulunabilir.[6] İyi belirlenmiş bir yörüngeye sahip böyle bir ara cisim (120132) 2003 FY128'dir.
90377 Sedna'nın 2003 yılında keşfi ve o sıralarda keşfedilen (148209) 2000 CR105 ve 2004 XR190 gibi diğer birkaç cisimle birlikte, iç Oort bulutu cisimleri veya (daha büyük olasılıkla) dağınık disk ile iç Oort bulutu arasındaki geçiş cisimleri olabilecek bir uzak cisimler kategorisinin tartışılmasına neden olmuştur.[2]
Sedna, MPC tarafından resmi olarak bir dağınık disk nesnesi olarak kabul edilmesine rağmen, kaşifi Michael E. Brown, 76 AU'luk enberi mesafesinin dış gezegenlerin çekim gücünden etkilenmeyecek kadar uzak olması nedeniyle, dağınık diskin bir üyesinden ziyade bir iç-Oort-bulut nesnesi olarak kabul edilmesi gerektiğini öne sürmüştür.[19] Sedna'nın ayrık bir nesne olarak bu sınıflandırması son yayınlarda kabul edilmektedir.[20]
Bu düşünce tarzı, dış gezegenlerle önemli bir kütleçekim etkileşiminin olmamasının, Sedna (enberisi 76 AU) ile Derin Ekliptik Araştırma tarafından saçılmış-yakın nesne olarak listelenen 1996 TL66 (enberisi 35 AU) gibi daha geleneksel SDO'lar arasında bir yerde başlayan genişletilmiş bir dış grup yarattığını öne sürmektedir.[21]
Neptün etkisi
Bu geniş kategoriyi belirlemekteki sorunlardan birisi de zayıf rezonansların var olabileceği ve bunları kanıtlamanın kaotik gezegensel etkiler ve söz konusu uzak cisimlerin yörüngelerine ilişkin halihazırda elde olan bilgilerin yetersizliği nedeniyle zor olabileceğidir. 300 yıldan fazla süren yörünge periyotlarına sahip olan bu cisimlerin çoğunun gözlem yayları birkaç yıl ile sınırlıdır. Arka plan yıldızlarına karşın yavaş hareketleri devasa mesafeler kat etmeleri nedeniyle bu cisimlerin çoğunun yörüngelerinin belirli bir güven aralığında tespit edilerek onaylanabilmesi veya yörüngesel rezonans kanunlarına uygun olarak belirlenebilmesi onlarca yıl sürebilir. Bu nesnelerin potansiyel ve yörüngesel rezonanslarında yaşanacak ilave gelişmeler dev gezegenlerin göçü ve Güneş sisteminin oluşumunun anlaşılmasına yardımcı olacaktır. Örneğin, Emel'yanenko ve Kiseleva tarafından 2007 yılında yapılan bir simülasyon çoğu uzak cismin Neptün ile rezonans halinde olabileceğini göstermiştir. Çalışma neticesinde, Neptün ile 2000 CR105 adlı cisim %10 olasılıkla 20:1 rezonansta, 2003 QK91 adlı cisim %38 olasılıkla 10:3 rezononasta ve (82075) 2000 YW134 adlı cisim ise %84 olasılıkla 8:3 rezonansta olmak üzere bir ilişki içinde olabilir. [22] Bir cüce gezegen olduğu düşünülen (145480) 2005 TB190'nin ise Neptün ile 4:1 rezonansta olma olasılığı %1'den az olarak hesaplanmıştır. [22]
Neptün ötesindeki varsayımsal gezegenlerin etkisi
Dokuzuncu gezegen hipotezini ortaya atan Mike Brown "Kuiper kuşağından birazcık bile uzaklaşmış olan bilinen tüm uzak nesnelerin bu varsayımsal gezegenin etkisi altında kümelendiğine (özellikle, yarı büyük ekseni >100 AU ve enberisi >42 AU olan nesneler)" ilişkin gözlemlerde bulunmuştur. [23] Carlos de la Fuente Marcos ve Ralph de la Fuente Marcos, istatistiksel olarak anlamlı olan bazı orantıların Dokuzuncu Gezegen hipoteziyle uyumlu olduğunu hesaplamışlardır; özellikle, Aşırı Neptün ötesi nesneler (ETNO'lar)[24] olarak adlandırılan bir dizi nesne[a], yarı büyük ekseni ~700 AU olan varsayılan bir Dokuzuncu Gezegen ile 5:3 ve 3:1 ortalama hareket rezonanslarında sıkışmış olabilir.[27]
Olası ayrık nesneler
Aşağıda, Neptün'ün mevcut yörüngesi tarafından kolayca dağıtılamayan ve bu nedenle ayrılmış nesneler olması muhtemel olan, ancak sednoidleri tanımlayan ≈50-75 AU'luk enberi boşluğu içinde yer alan, azalan enberilere göre bilinen nesnelerin bir listesi yer almaktadır.[28][29][30][31][32][33]
Aşağıda listelenen cisimlerin perihelion'u 40 AU'dan, yarı büyük ekseni 47,7 AU'dan (Neptün ile 1:2 rezonans ve Kuiper Kuşağı'nın yaklaşık dış sınırı) fazladır.[34]
Tanım | Çap (km) |
H | q (AU) |
a (AU) |
Q (AU) |
ω (°) | Keşif yılı | Kaşif | Notlar ve Referanslar |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
2000 CR105 | 243 | 6.3 | 44.252 | 221.2 | 398 | 316.93 | 2000 | M. W. Buie | [35] |
2000 YW134 | 216 | 4.7 | 41.207 | 57.795 | 74.383 | 316.481 | 2000 | Spacewatch | ≈3:8 Neptune resonance |
2001 FL193 | 81 | 8.7 | 40.29 | 50.26 | 60.23 | 108.6 | 2001 | R. L. Allen, G. Bernstein, R. Malhotra | orbit extremely poor, might not be a TNO |
2001 KA77 | 634 | 5.0 | 43.41 | 47.74 | 52.07 | 120.3 | 2001 | M. W. Buie | borderline classical KBO |
2002 CP154 | 222 | 6.5 | 42 | 52 | 62 | 50 | 2002 | M. W. Buie | orbit fairly poor, but definitely a detached object |
2003 UY291 | 147 | 7.4 | 41.19 | 48.95 | 56.72 | 15.6 | 2003 | M. W. Buie | borderline classical KBO |
Sedna | 995 | 1.5 | 76.072 | 483.3 | 890 | 311.61 | 2003 | M. E. Brown, C. A. Trujillo, D. L. Rabinowitz | Sednoid |
2004 PD112 | 267 | 6.1 | 40 | 70 | 90 | 40 | 2004 | M. W. Buie | orbit very poor, might not be a detached object |
2004 VN112 | 222 | 6.5 | 47.308 | 315 | 584 | 326.925 | 2004 | Cerro Tololo (unspecified) | [36][37][38] |
2004 XR190 | 612 | 4.1 | 51.085 | 57.336 | 63.586 | 284.93 | 2004 | R. L. Allen, B. J. Gladman, J. J. Kavelaars J.-M. Petit, J. W. Parker, P. Nicholson |
pseudo-Sednoid, very high inclination; Neptune Mean Motion Resonance (MMR) along with the Kozai Resonance (KR) modified the eccentricity and inclination of 2004 XR190 to obtain a very high perihelion[35][39][40] |
2005 CG81 | 267 | 6.1 | 41.03 | 54.10 | 67.18 | 57.12 | 2005 | CFEPS | — |
2005 EO297 | 161 | 7.2 | 41.215 | 62.98 | 84.75 | 349.86 | 2005 | M. W. Buie | — |
2005 TB190 | 372 | 4.5 | 46.197 | 75.546 | 104.896 | 171.023 | 2005 | A. C. Becker, A. W. Puckett, J. M. Kubica | Neptune Mean Motion Resonance (MMR) along with the Kozai Resonance (KR) modified the eccentricity and inclination to obtain a high perihelion[40] |
2006 AO101 | 168 | 7.1 | — | — | — | — | 2006 | Mauna Kea (unspecified) | orbit extremely poor, might not be a TNO |
2007 JJ43 | 558 | 4.5 | 40.383 | 48.390 | 56.397 | 6.536 | 2007 | Palomar (unspecified) | borderline classical KBO |
2007 LE38 | 176 | 7.0 | 41.798 | 54.56 | 67.32 | 53.96 | 2007 | Mauna Kea (unspecified) | — |
2008 ST291 | 640 | 4.2 | 42.27 | 99.3 | 156.4 | 324.37 | 2008 | M. E. Schwamb, M. E. Brown, D. L. Rabinowitz | ≈1:6 Neptune resonance |
2009 KX36 | 111 | 8.0 | — | 100 | 100 | — | 2009 | Mauna Kea (unspecified) | orbit extremely poor, might not be a TNO |
2010 DN93 | 486 | 4.7 | 45.102 | 55.501 | 65.90 | 33.01 | 2010 | Pan-STARRS | ≈2:5 Neptune resonance; Neptune Mean Motion Resonance (MMR) along with the Kozai Resonance (KR) modified the eccentricity and inclination to obtain a high perihelion[40] |
2010 ER65 | 404 | 5.0 | 40.035 | 99.71 | 159.39 | 324.19 | 2010 | D. L. Rabinowitz, S. W. Tourtellotte | — |
2010 GB174 | 222 | 6.5 | 48.8 | 360 | 670 | 347.7 | 2010 | Mauna Kea (unspecified) | — |
2012 FH84 | 161 | 7.2 | 42 | 56 | 70 | 10 | 2012 | Las Campanas (unspecified) | — |
2012 VP113 | 702 | 4.0 | 80.47 | 256 | 431 | 293.8 | 2012 | S. S. Sheppard, C. A. Trujillo | Sednoid |
2013 FQ28 | 280 | 6.0 | 45.9 | 63.1 | 80.3 | 230 | 2013 | S. S. Sheppard, C. A. Trujillo | ≈1:3 Neptune resonance; Neptune Mean Motion Resonance (MMR) along with the Kozai Resonance (KR) modified the eccentricity and inclination to obtain a high perihelion[40] |
2013 FT28 | 202 | 6.7 | 43.5 | 310 | 580 | 40.3 | 2013 | S. S. Sheppard | — |
2013 GP136 | 212 | 6.6 | 41.061 | 155.1 | 269.1 | 42.38 | 2013 | OSSOS | — |
2013 GQ136 | 222 | 6.5 | 40.79 | 49.06 | 57.33 | 155.3 | 2013 | OSSOS | borderline classical KBO |
2013 GG138 | 212 | 6.6 | 46.64 | 47.792 | 48.946 | 128 | 2013 | OSSOS | borderline classical KBO |
2013 JD64 | 111 | 8.0 | 42.603 | 73.12 | 103.63 | 178.0 | 2013 | OSSOS | — |
2013 JJ64 | 147 | 7.4 | 44.04 | 48.158 | 52.272 | 179.8 | 2013 | OSSOS | borderline classical KBO |
2013 SY99 | 202 | 6.7 | 50.02 | 694 | 1338 | 32.1 | 2013 | OSSOS | — |
2013 SK100 | 134 | 7.6 | 45.468 | 61.61 | 77.76 | 11.5 | 2013 | OSSOS | — |
2013 UT15 | 255 | 6.3 | 43.89 | 195.7 | 348 | 252.33 | 2013 | OSSOS | — |
2013 UB17 | 176 | 7.0 | 44.49 | 62.31 | 80.13 | 308.93 | 2013 | OSSOS | — |
2013 VD24 | 128 | 7.8 | 40 | 50 | 70 | 197 | 2013 | Dark Energy Survey | orbit very poor, might not be a detached object |
2013 YJ151 | 336 | 5.4 | 40.866 | 72.35 | 103.83 | 141.83 | 2013 | Pan-STARRS | — |
2014 EZ51 | 770 | 3.7 | 40.70 | 52.49 | 64.28 | 329.84 | 2014 | Pan-STARRS | — |
2014 FC69 | 533 | 4.6 | 40.28 | 73.06 | 105.8 | 190.57 | 2014 | S. S. Sheppard, C. A. Trujillo | |
2014 FZ71 | 185 | 6.9 | 55.9 | 76.2 | 96.5 | 245 | 2014 | S. S. Sheppard, C. A. Trujillo | pseudo-Sednoid; ≈1:4 Neptune resonance; Neptune Mean Motion Resonance (MMR) along with the Kozai Resonance (KR) modified the eccentricity and inclination to obtain a very high perihelion[40] |
2014 FC72 | 509 | 4.5 | 51.670 | 76.329 | 100.99 | 32.85 | 2014 | Pan-STARRS | pseudo-Sednoid; ≈1:4 Neptune resonance; Neptune Mean Motion Resonance (MMR) along with the Kozai Resonance (KR) modified the eccentricity and inclination to obtain a very high perihelion[40] |
2014 JM80 | 352 | 5.5 | 46.00 | 63.00 | 80.01 | 96.1 | 2014 | Pan-STARRS | ≈1:3 Neptune resonance; Neptune Mean Motion Resonance (MMR) along with the Kozai Resonance (KR) modified the eccentricity and inclination to obtain a high perihelion[40] |
2014 JS80 | 306 | 5.5 | 40.013 | 48.291 | 56.569 | 174.5 | 2014 | Pan-STARRS | borderline classical KBO |
2014 OJ394 | 423 | 5.0 | 40.80 | 52.97 | 65.14 | 271.60 | 2014 | Pan-STARRS | in 3:7 Neptune resonance |
2014 QR441 | 193 | 6.8 | 42.6 | 67.8 | 93.0 | 283 | 2014 | Dark Energy Survey | — |
2014 SR349 | 202 | 6.6 | 47.6 | 300 | 540 | 341.1 | 2014 | S. S. Sheppard, C. A. Trujillo | — |
2014 SS349 | 134 | 7.6 | 45 | 140 | 240 | 148 | 2014 | S. S. Sheppard, C. A. Trujillo | ≈2:10 Neptune resonance; Neptune Mean Motion Resonance (MMR) along with the Kozai Resonance (KR) modified the eccentricity and inclination to obtain a high perihelion[41] |
2014 ST373 | 330 | 5.5 | 50.13 | 104.0 | 157.8 | 297.52 | 2014 | Dark Energy Survey | — |
2014 UT228 | 154 | 7.3 | 43.97 | 48.593 | 53.216 | 49.9 | 2014 | OSSOS | borderline classical KBO |
2014 UA230 | 222 | 6.5 | 42.27 | 55.05 | 67.84 | 132.8 | 2014 | OSSOS | — |
2014 UO231 | 97 | 8.3 | 42.25 | 55.11 | 67.98 | 234.56 | 2014 | OSSOS | — |
2014 WK509 | 584 | 4.0 | 40.08 | 50.79 | 61.50 | 135.4 | 2014 | Pan-STARRS | — |
2014 WB556 | 147 | 7.4 | 42.6 | 280 | 520 | 234 | 2014 | Dark Energy Survey | — |
2015 AL281 | 293 | 6.1 | 42 | 48 | 54 | 120 | 2015 | Pan-STARRS | borderline classical KBO orbit very poor, might not be a detached object |
2015 AM281 | 486 | 4.8 | 41.380 | 55.372 | 69.364 | 157.72 | 2015 | Pan-STARRS | — |
2015 BE519 | 352 | 5.5 | 44.82 | 47.866 | 50.909 | 293.2 | 2015 | Pan-STARRS | borderline classical KBO |
2015 FJ345 | 117 | 7.9 | 51 | 63.0 | 75.2 | 78 | 2015 | S. S. Sheppard, C. A. Trujillo | pseudo-Sednoid; ≈1:3 Neptune resonance; Neptune Mean Motion Resonance (MMR) along with the Kozai Resonance (KR) modified the eccentricity and inclination to obtain a very high perihelion[40] |
2015 GP50 | 222 | 6.5 | 40.4 | 55.2 | 70.0 | 130 | 2015 | S. S. Sheppard, C. A. Trujillo | — |
2015 KH162 | 671 | 3.9 | 41.63 | 62.29 | 82.95 | 296.805 | 2015 | S. S. Sheppard, D. J. Tholen, C. A. Trujillo | — |
2015 KG163 | 101 | 8.3 | 40.502 | 826 | 1610 | 32.06 | 2015 | OSSOS | — |
2015 KH163 | 117 | 7.9 | 40.06 | 157.2 | 274 | 230.29 | 2015 | OSSOS | ≈1:12 Neptune resonance |
2015 KE172 | 106 | 8.1 | 44.137 | 133.12 | 222.1 | 15.43 | 2015 | OSSOS | 1:9 Neptune resonance |
2015 KG172 | 280 | 6.0 | 42 | 55 | 69 | 35 | 2015 | R. L. Allen D. James D. Herrera |
orbit fairly poor, might not be a detached object |
2015 KQ174 | 154 | 7.3 | 49.31 | 55.40 | 61.48 | 294.0 | 2015 | Mauna Kea (unspecified) | pseudo-Sednoid; ≈2:5 Neptune resonance; Neptune Mean Motion Resonance (MMR) along with the Kozai Resonance (KR) modified the eccentricity and inclination to obtain a very high perihelion[40] |
2015 RX245 | 255 | 6.2 | 45.5 | 410 | 780 | 65.3 | 2015 | OSSOS | — |
Leleākūhonua | 300 | 5.5 | 65.02 | 1042 | 2019 | 118.0 | 2015 | S. S. Sheppard, C. A. Trujillo, D. J. Tholen | Sednoid |
2017 DP121 | 161 | 7.2 | 40.52 | 50.48 | 60.45 | 217.9 | 2017 | — | |
2017 FP161 | 168 | 7.1 | 40.88 | 47.99 | 55.1 | 218 | 2017 | borderline classical KBO | |
2017 SN132 | 97 | 5.8 | 40.949 | 79.868 | 118.786 | 148.769 | 2017 | S. S. Sheppard, C. A. Trujillo, D. J. Tholen | |
2018 VM35 | 134 | 7.6 | 45.289 | 240.575 | 435.861 | 302.008 | 2018 | ??? |
Designation | Diameter (km) |
H | q (AU) |
a (AU) |
Q (AU) |
ω (°) | Discovery Year |
Discoverer | Notes & Refs |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
2003 HB57 | 147 | 7.4 | 38.116 | 166.2 | 294 | 11.082 | 2003 | Mauna Kea (unspecified) | — |
2003 SS422 | 168 | >7.1 | 39 | 200 | 400 | 210 | 2003 | Cerro Tololo (unspecified) | orbit very poor, might not be a detached object |
2005 RH52 | 128 | 7.8 | 38.957 | 152.6 | 266.3 | 32.285 | 2005 | CFEPS | — |
2007 TC434 | 168 | 7.0 | 39.577 | 128.41 | 217.23 | 351.010 | 2007 | Las Campanas (unspecified) | 1:9 Neptune resonance |
2012 FL84 | 212 | 6.6 | 38.607 | 106.25 | 173.89 | 141.866 | 2012 | Pan-STARRS | — |
2014 FL72 | 193 | 6.8 | 38.1 | 104 | 170 | 259.49 | 2014 | Cerro Tololo (unspecified) | — |
2014 JW80 | 352 | 5.5 | 38.161 | 142.62 | 247.1 | 131.61 | 2014 | Pan-STARRS | — |
2014 YK50 | 293 | 5.6 | 38.972 | 120.52 | 202.1 | 169.31 | 2014 | Pan-STARRS | — |
2015 GT50 | 88 | 8.6 | 38.46 | 333 | 627 | 129.3 | 2015 | OSSOS | — |
Ayrıca bakınız
- Klasik Kuiper kuşağı nesnesi
- En büyük günöte göre Güneş Sistemi nesnelerinin listesi
- Neptün ötesi nesnelerin listesi
- Aşırı Neptün ötesi nesne
- Neptün'ün ötesindeki gezegenler
Notlar
- ^ Yarı büyük ekseni 150 AU'dan büyük ve enberisi 30 AU'dan büyük olan on iki küçük gezegen bilinmektedir. [25] 2003 SS422 is excluded from the count because it has an observation arc of only 76 days and hence its semi-major axis is not known well enough.[26]
Kaynakça
- ^ Lykawka, P.S.; Mukai, T. (2008). "An outer planet beyond Pluto and the origin of the trans-Neptunian belt architecture". Astronomical Journal. 135 (4): 1161–1200. arXiv:0712.2198 $2. Bibcode:2008AJ....135.1161L. doi:10.1088/0004-6256/135/4/1161.
- ^ a b Jewitt, D.; Delsanti, A. (2006). "The Solar System Beyond the Planets". Solar System Update: Topical and Timely Reviews in Solar System Sciences (PDF) (Springer-Praxis bas.). ISBN 3-540-26056-0. 29 January 2007 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ Gladman, B.; ve diğerleri. (2002). "Evidence for an extended scattered disk". Icarus. 157 (2): 269–279. arXiv:astro-ph/0103435 $2. Bibcode:2002Icar..157..269G. doi:10.1006/icar.2002.6860.
- ^ a b Gomes, Rodney S.; Matese, J.; Lissauer, Jack (2006). "A distant planetary-mass solar companion may have produced distant detached objects". Icarus. Elsevier. 184 (2): 589–601. Bibcode:2006Icar..184..589G. doi:10.1016/j.icarus.2006.05.026.
- ^ a b Elliot, J.L.; Kern, S.D.; Clancy, K.B.; Gulbis, A.A.S.; Millis, R.L.; Buie, M.W.; Wasserman, L.H.; Chiang, E.I.; Jordan, A.B.; Trilling, D.E.; Meech, K.J. (2006). "The Deep Ecliptic Survey: A search for Kuiper belt objects and centaurs. II. Dynamical classification, the Kuiper belt plane, and the core population" (PDF). The Astronomical Journal. 129 (2): 1117–1162. Bibcode:2005AJ....129.1117E. doi:10.1086/427395. Geçersiz
|doi-access=free
(yardım) - ^ a b Lykawka, Patryk Sofia; Mukai, Tadashi (July 2007). "Dynamical classification of trans-neptunian objects: Probing their origin, evolution, and interrelation". Icarus. 189 (1): 213–232. Bibcode:2007Icar..189..213L. doi:10.1016/j.icarus.2007.01.001.
- ^ de la Fuente Marcos, Carlos; de la Fuente Marcos, Raúl (1 September 2021). "Peculiar orbits and asymmetries in extreme trans-Neptunian space". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 506 (1): 633–649. arXiv:2106.08369 $2. Bibcode:2021MNRAS.506..633D. doi:10.1093/mnras/stab1756.
- ^ de la Fuente Marcos, Carlos; de la Fuente Marcos, Raúl (1 May 2022). "Twisted extreme trans-Neptunian orbital parameter space: statistically significant asymmetries confirmed". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society Letters. 512 (1): L6–L10. arXiv:2202.01693 $2. Bibcode:2022MNRAS.512L...6D. doi:10.1093/mnrasl/slac012.
- ^ Morbidelli, Alessandro; Levison, Harold F. (November 2004). "Scenarios for the Origin of the Orbits of the Trans-Neptunian Objects 2000 CR105 and 2003 VB12". The Astronomical Journal. 128 (5): 2564–2576. arXiv:astro-ph/0403358 $2. Bibcode:2004AJ....128.2564M. doi:10.1086/424617.
- ^ Gladman, B.; Holman, M.; Grav, T.; Kavelaars, J.; Nicholson, P.; Aksnes, K.; Petit, J.-M. (2002). "Evidence for an extended scattered disk". Icarus. 157 (2): 269–279. arXiv:astro-ph/0103435 $2. Bibcode:2002Icar..157..269G. doi:10.1006/icar.2002.6860.
- ^ "Mankind's Explanation: 12th Planet".
- ^ "A comet's odd orbit hints at hidden planet". 4 April 2001.
- ^ "Is There a Large Planet Orbiting Beyond Neptune?".
- ^ "Signs of a Hidden Planet?".
- ^ Mozel, Phil (2011). "Dr. Brett Gladman". Journal of the Royal Astronomical Society of Canada. A moment with ... 105 (2): 77. Bibcode:2011JRASC.105...77M.
- ^ Gladman, Brett; Chan, Collin (2006). "Production of the Extended Scattered Disk by Rogue Planets". The Astrophysical Journal. 643 (2): L135–L138. Bibcode:2006ApJ...643L.135G. CiteSeerX 10.1.1.386.5256 $2. doi:10.1086/505214.
- ^ "The long and winding history of Planet X". 2016-02-15 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2016-02-09.
- ^ Batygin (20 January 2016). "Evidence for a distant giant planet in the Solar system". The Astronomical Journal. 151 (2): 22. arXiv:1601.05438 $2. doi:10.3847/0004-6256/151/2/22.
- ^ Brown, Michael E. "Sedna (The coldest most distant place known in the solar system; possibly the first object in the long-hypothesized Oort cloud)". California Institute of Technology, Department of Geological Sciences. Erişim tarihi: 2 July 2008.
- ^ Jewitt, D.; Moro-Martın, A.; Lacerda, P. (2009). "The Kuiper belt and other debris disks". Astrophysics in the Next Decade (PDF). Springer Verlag.
- ^ Buie, Marc W. (28 December 2007). "Orbit fit and astrometric record for 15874". SwRI. Erişim tarihi: 12 November 2011.
- ^ a b Emel'yanenko, V.V. (2008). "Resonant motion of trans-Neptunian objects in high-eccentricity orbits". Astronomy Letters. 34 (4): 271–279. Bibcode:2008AstL...34..271E. doi:10.1134/S1063773708040075.(subscription required)
- ^ Mike Brown. "Why I believe in Planet Nine".
- ^ C. de la Fuente Marcos; R. de la Fuente Marcos (1 September 2014). "Extreme trans-Neptunian objects and the Kozai mechanism: Signalling the presence of trans-Plutonian planets". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 443 (1): L59–L63. arXiv:1406.0715 $2. Bibcode:2014MNRAS.443L..59D. doi:10.1093/mnrasl/slu084.
- ^ "Minor Planets with semi-major axis greater than 150 AU and perihelion greater than 30 AU".
- ^ "2003 SS422 semi-major axis".
- ^ de la Fuente Marcos, Carlos; de la Fuente Marcos, Raúl (21 July 2016). "Commensurabilities between ETNOs: a Monte Carlo survey". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society: Letters. 460 (1): L64–L68. arXiv:1604.05881 $2. Bibcode:2016MNRAS.460L..64D. doi:10.1093/mnrasl/slw077.
- ^ Michael E. Brown (10 September 2013). "How many dwarf planets are there in the outer solar system? (updates daily)". California Institute of Technology. 18 October 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 May 2013.
Diameter: 242km
- ^ "objects with perihelia between 40–55 AU and aphelion more than 60 AU".
- ^ "objects with perihelia between 40–55 AU and aphelion more than 100 AU".
- ^ "objects with perihelia between 40–55 AU and semi-major axis more than 50 AU".
- ^ "objects with perihelia between 40–55 AU and eccentricity more than 0.5".
- ^ "objects with perihelia between 37–40 AU and eccentricity more than 0.5".
- ^ "MPC list of q > 40 and a > 47.7". Minor Planet Center. Erişim tarihi: 7 May 2018.
- ^ a b E. L. Schaller (2007). "Volatile loss and retention on Kuiper belt objects" (PDF). Astrophysical Journal. 659 (1): I.61–I.64. doi:10.1086/516709. Erişim tarihi: 2008-04-02.
- ^ "Orbit Fit and Astrometric record for 04VN112". SwRI (Space Science Department). 2007-11-08. 2010-08-18 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2008-07-17. Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
(yardım) - ^ "JPL Small-Body Database Browser: (2004 VN112)". Erişim tarihi: 2015-02-24.
- ^ "List Of Centaurs and Scattered-Disk Objects". Erişim tarihi: 2011-07-05.
Discoverer: CTIO
- ^ R. L. Allen (2006). "Discovery of a low-eccentricity, high-inclination Kuiper Belt object at 58 AU". The Astrophysical Journal. 640 (1): L83–L86. arXiv:astro-ph/0512430 $2. doi:10.1086/503098.
- ^ a b c d e f g h i Sheppard (July 2016). "Beyond the Kuiper Belt Edge: New High Perihelion Trans-Neptunian Objects with Moderate Semimajor Axes and Eccentricities". The Astrophysical Journal Letters. 825 (1): L13. arXiv:1606.02294 $2. doi:10.3847/2041-8205/825/1/L13.
- ^ Sheppard (August 2016). "New Extreme Trans-Neptunian Objects: Towards a Super-Earth in the Outer Solar System". Astrophysical Journal. 152 (6): 221. arXiv:1608.08772 $2. doi:10.3847/1538-3881/152/6/221.