15760 Albion
 Albion'un (daire içine alınmış) Avrupa Güney Rasathanesi tarafından Eylül 1992'de çekilmiş uzun pozlama görüntüsü | |
| Keşif[1][2] | |
|---|---|
| Keşfeden | D. C. Jewitt J. X. Luu |
| Keşif yeri | Mauna Kea Gözlemevleri |
| Keşif tarihi | 30 August 1992 |
| Adlandırmalar | |
| MPC belirtmesi | (15760) Albion |
Alternatif adlandırma | 1992 QB1 |
| NÖC[1] · cubewano[3][4] (soğuk)[5] uzak[6] | |
| Yörünge özellikleri[1] | |
| Belirsizlik parametresi 3 | |
| Gözlem yayı | 26,34 yıl (9,621 gün) |
| Günöte | 47,042 AU |
| Günberi | 40,809 AU |
| 43,925 AU | |
| Dış merkezlik | 0,07096 |
| 291,13 yıl (106.334 gün) | |
| 34,041° | |
| 0° 0m 12,188s / gün | |
| Eğiklik | 2,1797° |
| 359,276° | |
| 0,7765° | |
| Fiziksel özellikler | |
| RR (kırmızı)[7] B–V=0,869±0,143[8] V−R=0,707±0,093[8] V−I=1,212±0,146[8] | |
| 23,3[9] | |
| 7,38 ± 0,06[10] · 7,1[1] | |
Ortalama çap | 108 km[5] 167 km[3] |
| 0,2 (varsayılan)[5] | |
 Wikimedia Commons'ta ilgili ortam | |
15760 Albion (geçici atama 1992 QB1), Plüton ve Charon'dan sonra keşfedilen ilk Neptün ötesi cisimdir. Çapı yaklaşık 108–167 kilometre olan bu asteroit, 1992'de Hawaii'deki Mauna Kea Gözlemevleri'nde David C. Jewitt ve Jane X. Luu tarafından keşfedildi.
Keşiften sonra, nesneye "Smiley" adını verdiler ve kısa bir süre sonra basın tarafından onuncu gezegen olarak tanıtıldı.[11][12] Bu asteroit "soğuk" Klâsik Kuiper Kuşağı cismidir ve QB1 geçici tanımlamasını aldıktan sonra bu tür bir nesne için cubewano adının ortaya çıkmasına neden olmuştur.[13] Geçici ad olan "QB1" çözümlendiğinde, o yılın Ağustos ayının ikinci yarısında bulunan 27. nesne olduğu anlaşılır.[1] Ocak 2018 itibarıyla, Neptün'ün ötesinde, çoğunluğu klasik Kuiper kuşağı cisimlerinden olan yaklaşık 2.400 nesne daha bulundu. Adını William Blake'in mitolojisinde yer alan Albion'dan almıştır.[14]
Adlandırma[değiştir | kaynağı değiştir]
Bu küçük gezegenin adı İngiliz şair ve ressam William Blake'ye ait mitolojide yer alan Albion karakterinden gelmektedir. Albion bu mitolojide bir adada yaşayan ilkel bir insandır. Albion adı aynı zamanda Britanya'nın eski ve mitolojik adından türetilmiştir.[6] Resmi isimlendirme ise Minor Planet Center tarafından 31 Ocak 2018 tarihinde yapıldı. (M.P.C. 108697)[15]
Kaşifler, (15760) 1992 QB1 için "Smiley" adını önerdiler, ancak ad zaten Amerikalı gökbilimci Charles Hugh Smiley'in adını taşıyan bir asteroit olan 1613 Smiley için kullanılıyordu.[16] Daha sonra 15760 numarasını aldı ve Ocak 2018'e kadar isimsiz kaldı (keşif yılı olmadan teknik olarak belirsiz olmasına rağmen genellikle basitçe "QB1" olarak belirtilirdi).[4]
Mirası[değiştir | kaynağı değiştir]
Albion'un keşfinden sonraki yıl 1993'te; (15788) 1993 SB, (15789) 1993 SC, (181708) 1993 FW ve (385185) 1993 RO dahil olmak üzere benzer yörüngelerde asteroitler bulundu.
Keşiften sonraki yirmi yıl içinde, Kuiper kuşağında Güneş'ten yaklaşık 30 ila 50 AU arasında yörüngede dönen binden fazla cisim bulundu. Bu keşif yalnızca Plüton ve Albion'un keşfinden ziyade beraberindeki bir asteroit kuşağının keşfini sağladı.[17][18] 2018 yılına kadar 2000'den fazla Klâsik Kuiper Kuşağı cismi keşfedildi.[18]
Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]
^Küçük gezegen ve asteroit geçici isim atamaları, keşfedildiği yılın önce geldiği, ardından alfabetik olarak keşfedildiği yarım ayın geldiği bir formattır. (Ancak I ve Z harfleri kullanılmaz) Sonrasında alfabetik olarak keşfedilme sırasını takip eden bir sayı (örn. 1992 QA, 1992 QB, 1992 QC ... 1992 QY, 1992 QZ, 1992 QA1, 1992 QB1 vb.) buna örnek olarak Q=16–31 Ağustos ve B1=25+2=27.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c d "JPL Small-Body Database Browser: 15760 Albion (1992 QB1)". Jet Propulsion Laboratory. 2 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2019.
- ^ "IAUC 5611: 1992 QB1". IAU Minor Planet Center. 14 Eylül 1992. 25 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2011.
- ^ a b William Robert Johnston (28 Aralık 2015). "List of Known Trans-Neptunian Objects". Johnston's Archive. 13 Mart 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2015.
- ^ a b Marc W. Buie (30 Kasım 1999). "Orbit Fit and Astrometric record for 15760". SwRI, Space Science Department. 14 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2008.
- ^ a b c Mike Brown. "Dış güneş sisteminde kaç tane cüce gezegen var?". 18 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b "15760 Albion (1992 QB1)". Minor Planet Center. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2018.
- ^ Marcello Fulchignoni; Irina Belskaya; Maria Antonietta Barucci; Maria Cristina De Sanctis; Alain Doressoundiram (2008). "Transneptunian Object Taxonomy" (PDF). The Solar System Beyond Neptune.
- ^ a b c Hainaut, O. R.; Boehnhardt, H.; Protopapa, S. (Ekim 2012). "Colours of minor bodies in the outer solar system. II. A statistical analysis revisited" (PDF). Astronomy & Astrophysics, 546. s. 20. arXiv:1209.1896 $2. Bibcode:2012A&A...546A.115H. doi:10.1051/0004-6361/201219566. 5 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Kasım 2022.
- ^ "AstDys (15760) Albion Ephemerides". Department of Mathematics, University of Pisa, Italy. 30 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2010.
- ^ Benecchi, S. D.; Noll, K. S.; Stephens, D. C.; Grundy, W. M.; Rawlins, J. (Haziran 2011). "Optical and infrared colors of transneptunian objects observed with HST". Icarus. 2 (213). ss. 693-709. arXiv:1103.2175 $2. Bibcode:2011Icar..213..693B. doi:10.1016/j.icarus.2011.03.005.
- ^ Collander-Brown, S.; Maran, M.; Williams, I. P. (11 Ekim 2000). "The effect on the Edgeworth-Kuiper Belt of a large distant tenth planet". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society (İngilizce). 1 (318). ss. 101-108. doi:10.1046/j.1365-8711.2000.03640.x. ISSN 0035-8711. 1 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2022.
- ^ Coote, Roger. / (Ağustos 2008). The earth. ISBN 9781842399491. OCLC 671197414.
- ^ Dr. David Jewitt. "Classical Kuiper Belt Objects". David Jewitt/UCLA. 4 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2013.
- ^ "(15760) Albion=1992 QB1". IAU Minor Planet Center. 28 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2022.
- ^ "MPC/MPO/MPS Archive". Minor Planet Center. 7 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2018.
- ^ "Orbit Fit and Astrometric record for 15760". NASA Solar System Exploration (İngilizce). 30 Kasım 1999. 14 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2008.
- ^ "The Kuiper Belt at 20". Astrobiology Magazine (İngilizce). 1 Eylül 2012. 16 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2019.
- ^ a b Dyches, Preston. "10 Things to Know About the Kuiper Belt". NASA Solar System Exploration. 10 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2019.
Dış Bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Jüpiter'in Ötesi: 15760 Albion 8 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Nikolai Wünsche, Journal for Occultation Astronomy, Ekim 2019
- Kuiper Kuşağının Keşfi 2 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., David Jewitt, Astronomy Beat, 3 Mayıs 2010
- Dış Güneş Sisteminde Yeni Gezegen Bulundu 1 Kasım 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., European Southern Observatory, 2 Ekim 1992
- 1992 QB1 - Kuiper Kuşağında Keşfedilen İlk Nesne 26 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., David Jewitt, 14 Eylül 1992