Proton pompa inhibitörü: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
Botlar
1.111.934 değişiklik
k Bot v3: Kaynak ve içerik düzenleme (hata bildir)
Makina86 (mesaj | katkılar)
Beyaz liste
8.174 değişiklik
Bilgiler güncellendi. Mavi bağlantılar konuldu
Etiketler: Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği Gelişmiş mobil değişikliği
25. satır: 25. satır:


== Klinik kullanım ==
== Klinik kullanım ==
* [[dispepsi]]
* [[Dispepsi]]
* [[Peptik ülser]] hastalığı, kanama için endoskopik tedavi sonrası dahil<ref name="pmid25201154">{{cite journal | vauthors = Sachar H, Vaidya K, Laine L | title = Intermittent vs continuous proton pump inhibitor therapy for high-risk bleeding ulcers: a systematic review and meta-analysis | journal = JAMA Internal Medicine | volume = 174 | issue = 11 | pages = 1755–62 | date = November 2014 | pmid = 25201154 | pmc = 4415726 | doi = 10.1001/jamainternmed.2014.4056 | doi-access = free }}</ref>
* [[peptik ülser]]
* ''[[Helicobacter pylori]]'' yok etme tedavisinin parçası olarak<ref name="pmid24338763">{{cite journal | vauthors = Yuan Y, Ford AC, Khan KJ, Gisbert JP, Forman D, Leontiadis GI, Tse F, Calvet X, Fallone C, Fischbach L, Oderda G, Bazzoli F, Moayyedi P | display-authors = 6 | title = Optimum duration of regimens for Helicobacter pylori eradication | journal = The Cochrane Database of Systematic Reviews | volume = 12 | issue = 12 | pages = CD008337 | date = December 2013 | pmid = 24338763 | doi = 10.1002/14651858.CD008337.pub2 | doi-access = free }}</ref>
* [[Zollinger-Ellison sendromu]]
* [[Reflü|Gastroözofageal reflü hastalığı]] (GÖRH veya GÖRH), semptomatik endoskopi-negatif reflü hastalığı<ref name="pmid23728637">{{cite journal | vauthors = Sigterman KE, van Pinxteren B, Bonis PA, Lau J, Numans ME | title = Short-term treatment with proton pump inhibitors, H2-receptor antagonists and prokinetics for gastro-oesophageal reflux disease-like symptoms and endoscopy negative reflux disease | journal = The Cochrane Database of Systematic Reviews | volume = 5 | issue = 5 | pages = CD002095 | date = May 2013 | pmid = 23728637 | pmc = 7066537 | doi = 10.1002/14651858.CD002095.pub5 | doi-access = free }}</ref> dahil [[larenjit]]<ref name="pmid17037995">{{cite journal | vauthors = Qadeer MA, Phillips CO, Lopez AR, Steward DL, Noordzij JP, Wo JM, Suurna M, Havas T, Howden CW, Vaezi MF | display-authors = 6 | title = Proton pump inhibitor therapy for suspected GERD-related chronic laryngitis: a meta-analysis of randomized controlled trials | journal = The American Journal of Gastroenterology | volume = 101 | issue = 11 | pages = 2646–54 | date = November 2006 | pmid = 17037995 | doi = }}</ref> ve kronik öksürüğe neden olan ilişkili laringofaringeal reflü<ref name="pmid16330475">{{cite journal | vauthors = Chang AB, Lasserson TJ, Kiljander TO, Connor FL, Gaffney JT, Garske LA | title = Systematic review and meta-analysis of randomised controlled trials of gastro-oesophageal reflux interventions for chronic cough associated with gastro-oesophageal reflux | journal = BMJ | volume = 332 | issue = 7532 | pages = 11–7 | date = January 2006 | pmid = 16330475 | pmc = 1325125 | doi = 10.1136/bmj.38677.559005.55 | doi-access = free }}</ref>
⚫
* [[reflü|gastroözöfajiyel reflü]]
* Gastrinoma'lar ve [[Zollinger Ellison sendromu]] dahil aşırı asit salgılanmasına neden olan diğer durumlar (genellikle normal dozun 2-3 katı gerekir)<ref name="pmid24319020">{{cite journal | vauthors = Epelboym I, Mazeh H | title = Zollinger-Ellison syndrome: classical considerations and current controversies | journal = The Oncologist | volume = 19 | issue = 1 | pages = 44–50 | date = January 2014 | pmid = 24319020 | pmc = 3903066 | doi = 10.1634/theoncologist.2013-0369 }}</ref>
⚫
* [[Barrett's özofagus]]
⚫
* [[reflü|Gastroözöfajiyel reflü]]
* Stresin önlenmesi [[gastrit]]
⚫
* [[Barrett özofagusu]]
* [[gastrinoma]]lar ve asit sekresyonunu artıran diğer durumlar
* [[Yoğun bakım|Yoğun bakım]]da stres ve [[Gastrit|gastritin]] önlenmesi <ref name="pmid23318494">{{cite journal | vauthors = Alhazzani W, Alenezi F, Jaeschke RZ, Moayyedi P, Cook DJ | title = Proton pump inhibitors versus histamine 2 receptor antagonists for stress ulcer prophylaxis in critically ill patients: a systematic review and meta-analysis | journal = Critical Care Medicine | volume = 41 | issue = 3 | pages = 693–705 | date = March 2013 | pmid = 23318494 | doi = 10.1097/CCM.0b013e3182758734 | s2cid = 8138473 }}</ref>
* [[reflü|Laringofaringeal Reflü Hastalığı]]
* [[reflü|Laringofaringeal reflü hastalığı]]


== Etki mekanizması ==
== Etki mekanizması ==
64. satır: 65. satır:
Nadiren rastlanan yan etkiler: [[döküntü]], [[kaşıntı]], [[şişkinlik]], [[kabızlık]]. Uzun süreli kullanımda vücutta [[B12 vitamini|vitamin B<sub>12</sub>]] konsantrasyonunda azalma.<ref name="Rossi" />
Nadiren rastlanan yan etkiler: [[döküntü]], [[kaşıntı]], [[şişkinlik]], [[kabızlık]]. Uzun süreli kullanımda vücutta [[B12 vitamini|vitamin B<sub>12</sub>]] konsantrasyonunda azalma.<ref name="Rossi" />


⚫
== Kaynakça ==
⚫
{{kaynakça}}
{{Büyük ilaç grupları}}
{{Büyük ilaç grupları}}
{{Peptik ülser ve gastroözofajiyel reflü ilaçları}}
{{Peptik ülser ve gastroözofajiyel reflü ilaçları}}

⚫
== Kaynakça ==
⚫
{{kaynakça}}


[[Kategori:Proton pompa inhibitörleri| ]]
[[Kategori:Proton pompa inhibitörleri| ]]

Sayfanın 18.31, 17 Ocak 2023 tarihindeki hâli

Proton pompa inhibitörleri
Bir proton pompa inhibitörünün genel yapısı
İlaç sınıfı
Sınıf tanımlayıcıları
AmaçGastrik asit üretimini azaltmak
ATC koduA02BC
Etki mekanizmasıEnzim inhibitörü
Biyolojik hedefH+/K+ ATPaz
Klinik veri
Drugs.comİlaç Sınıfları
WebMDMedicineNet 
MeSHD054328
Vikiveri öğesi

Proton pompa inhibitörleri (PPİ), gastrik asit üretiminde belirgin ve uzun süreli azalmaya yol açan bir ilaç grubudur. Bunu, midenin H+/K+ ATPaz proton pompasını geri dönüşsüz olarak inhibe ederek yaparlar.[1]

Asit sekresyonunun mevcut en etkili inhibitörüdürler.[2] Proton pompa inhibitörleri, antiasitlerin ve benzer etkilere sahip ancak farklı bir etki mekanizması ile etki gösteren H2-reseptör antagonistlerinin, büyük oranda yerini almıştırlar.[3]

PPİ'ler, dünya çapında en çok satılan ilaçlar arasındadırlar. Proton pompa inhibitörleri ilaç sınıfı, Dünya Sağlık Örgütü'nün Temel İlaçlar Listesi'nde yer almaktadır.[4][5] Omeprazol, listenen bu ilaçlar arasında en bilindik olanıdır.[4][5]

Klinik kullanım

Etki mekanizması

Proton pompa inhibitörleri mide paryetal hücresindeki hidrojen/potasyum ATPaz enzim sistemini geridönüşümsüz bloke ederek etki gösterir. Proton pompası gastrik asit sekresyonunda en son evredir ve gastrik lümene H+ sekresyonunu sağlaması nedeniyle inhibisyon için ideal süreçtir.

Bu şekilde % 99 a varan oranlarda asit sekresyonunu engellerler ve H2 Reseptör antagonistlerine göre çok daha iyi sonuç sağlarlar.

Mide asidinin yokluğunda duedenum ülserlerinin iyileşmesi hızlanır;hazımsızlık ve mide ekşimesi rahatsızlıkları azalır.Ancak bu durumda da bazı gıdaların emiliminde sorunlar ortaya çıkabilir.

Proton pompa inhibitörleri vücuda inaktif halde verilir. İnaktif form yüksüz yani nötrdür (lipofilik) ve hücre membranını kolayca geçerek asidik içeriği olan hücre içi kompartmanlara ulaşır (mide paryetel hücre kanalı gibi). Bu asidik çevrede inaktif ilaç protonize olur ve aktif hale geçer. Daha sonra bu aktif form kovalent bağla gastrik proton pompasına geri dönüşümsüz olarak bağlanır ve onu işlevsiz hale getirir.

Farmakokinetiği

Genel olarak proton pompa inhibitörlerinin emilimi gıda ile birlikte alındıklarında etkilenmez. Buna rağmen omeprazolün emilimi eş zamanlı olarak yenen yemekle azalır. Lansoprazol ve esomeprazol'ün emilimi de gıda ile alınınca bir miktar azalır ve etkileri gecikir. Ancak bu farmakokinetik etkilerin belirgin bir etkinlik azalmasına yol açmadığı bildirilmiştir.[13][14]

Yarılanma ömürleri 0.5–2 saat arasında değişir. Etkinin ortaya çıkması 2-3 günü bulabilir. Bunun nedeni ilacın paryetal hücrede akümüle olmasıdır.

Örnekler

Omeprazol molekülü

Klinikte kullanılan örnekler:

  • Omeprazol (Ticari örnekler: Losec®, Prilosec®, Zegerid®)
  • Lansoprazol (Ticari örnekler: Aprazol®, Prevacid®, Zoton®, Inhibitol®)
  • Esomeprazol (Ticari örnekler: Nexium®)
  • Pantoprazol (Ticari örnekler: Panref®, Ulcoreks®, Protonix®, Somac®, Pantoloc®)
  • Rabeprazol (Ticari örnekler: Rabecid, Aciphex®, Pariet®)

İstenmeyen etkiler

Proton pompa inhibitörleri genelde iyi tolere edilir ve kısa dönemde yan etki insidansı çok azdır. Yan etkilerin görülme sıklığı ve çeşitleri hepsi için benzer olsa da omeprazolde daha sık görüldüğü bildirilmiştir. Bunun nedeninin çok uzun süredir piyasada olması ve klinik izlenmişliğinin daha geniş olması olarak düşünülebilir.

Genel ve daha sık rastlanan yan etkiler: baş ağrısı, bulantı, diyare, karın ağrısı, bitkinlik hissi, baş dönmesi.[15]

Nadiren rastlanan yan etkiler: döküntü, kaşıntı, şişkinlik, kabızlık. Uzun süreli kullanımda vücutta vitamin B12 konsantrasyonunda azalma.[15]

Kaynakça

  1. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; TI(99)2016 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  2. ^ Sachs G, Shin JM, Howden CW (June 2006). "Review article: the clinical pharmacology of proton pump inhibitors". Alimentary Pharmacology & Therapeutics. 23 (Suppl 2): 2-8. doi:10.1111/j.1365-2036.2006.02943.x. PMID 16700898.  Geçersiz |doi-access=free (yardım)
  3. ^ Sandhu DS, Fass R (January 2018). "Current Trends in the Management of Gastroesophageal Reflux Disease". Gut Liver. 12 (1): 7-16. doi:10.5009/gnl16615. PMC 5753679 $2. PMID 28427116.  Geçersiz |doi-access=free (yardım)
  4. ^ a b World Health Organization (2019). World Health Organization model list of essential medicines: 21st list 2019. Cenevre: World Health Organization. hdl:10665/325771. WHO/MVP/EMP/IAU/2019.06. License: CC BY-NC-SA 3.0 IGO.  Geçersiz |hdl-access=free (yardım)
  5. ^ a b World Health Organization (2021). World Health Organization model list of essential medicines: 22nd list (2021). Cenevre: World Health Organization. hdl:10665/345533. WHO/MHP/HPS/EML/2021.02.  Geçersiz |hdl-access=free (yardım)
  6. ^ Sachar H, Vaidya K, Laine L (November 2014). "Intermittent vs continuous proton pump inhibitor therapy for high-risk bleeding ulcers: a systematic review and meta-analysis". JAMA Internal Medicine. 174 (11): 1755–62. doi:10.1001/jamainternmed.2014.4056. PMC 4415726 $2. PMID 25201154.  Geçersiz |doi-access=free (yardım)
  7. ^ Yuan Y, Ford AC, Khan KJ, Gisbert JP, Forman D, Leontiadis GI, ve diğerleri. (December 2013). "Optimum duration of regimens for Helicobacter pylori eradication". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 12 (12): CD008337. doi:10.1002/14651858.CD008337.pub2. PMID 24338763.  Geçersiz |doi-access=free (yardım)
  8. ^ Sigterman KE, van Pinxteren B, Bonis PA, Lau J, Numans ME (May 2013). "Short-term treatment with proton pump inhibitors, H2-receptor antagonists and prokinetics for gastro-oesophageal reflux disease-like symptoms and endoscopy negative reflux disease". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 5 (5): CD002095. doi:10.1002/14651858.CD002095.pub5. PMC 7066537 $2. PMID 23728637.  Geçersiz |doi-access=free (yardım)
  9. ^ Qadeer MA, Phillips CO, Lopez AR, Steward DL, Noordzij JP, Wo JM, ve diğerleri. (November 2006). "Proton pump inhibitor therapy for suspected GERD-related chronic laryngitis: a meta-analysis of randomized controlled trials". The American Journal of Gastroenterology. 101 (11): 2646–54. PMID 17037995. 
  10. ^ Chang AB, Lasserson TJ, Kiljander TO, Connor FL, Gaffney JT, Garske LA (January 2006). "Systematic review and meta-analysis of randomised controlled trials of gastro-oesophageal reflux interventions for chronic cough associated with gastro-oesophageal reflux". BMJ. 332 (7532): 11–7. doi:10.1136/bmj.38677.559005.55. PMC 1325125 $2. PMID 16330475.  Geçersiz |doi-access=free (yardım)
  11. ^ Epelboym I, Mazeh H (January 2014). "Zollinger-Ellison syndrome: classical considerations and current controversies". The Oncologist. 19 (1): 44–50. doi:10.1634/theoncologist.2013-0369. PMC 3903066 $2. PMID 24319020. 
  12. ^ Alhazzani W, Alenezi F, Jaeschke RZ, Moayyedi P, Cook DJ (March 2013). "Proton pump inhibitors versus histamine 2 receptor antagonists for stress ulcer prophylaxis in critically ill patients: a systematic review and meta-analysis". Critical Care Medicine. 41 (3): 693–705. doi:10.1097/CCM.0b013e3182758734. PMID 23318494. 
  13. ^ AstraZeneca Pty Ltd. Nexium (Australian approved prescribing information). North Ryde: AstraZeneca; 2005.
  14. ^ Wyeth Australia Pty Ltd. Zoton (Australian approved prescribing information). Baulkham Hills: Wyeth; 2004.
  15. ^ a b Rossi S, editor. Australian Medicines Handbook 2006. Adelaide: Australian Medicines Handbook; 2006. ISBN 0-9757919-2-3
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Proton_pompa_inhibitörü&oldid=29093660" sayfasından alınmıştır