Molla Kâbız: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon]

← Önceki sürümle aradaki fark Sonraki sürümle aradaki fark →

İçerik silindi İçerik eklendi

Satır içi

Sayfanın 18.45, 6 Temmuz 2017 tarihindeki hâli

Molla Kâbız, 16. yüzyılda Kanuni Sultan Süleyman döneminde yaşamış din adamıdır. Müslüman olmasına rağmen İsa'nın Muhammed'den üstün olduğunu savunması ve bunu uzun bir süre Kur'an ayetleri ile temellendirmesi ile bilinir. Kazaskerlerin savlarını çürütememesi üzerine şeyhülislam tarafından duruşmaya çağrılmış, yine Kur'an ayetleri ile savları çürütülmeye çalışılmıştır. Hubmesihiliğin önderi olduğu düşünülmektedir.

Hayatı

İran’dan geldiği kayıtlıdır. Dinî bilgisini geliştirmiş ve Osmanlı İlmiye sınıfına girmiştir. Kendi fikirlerini halka anlatmıştır. Ayet ve hadisleri te’vil ve tefsir ederek İsa’nın bü tün peygamberlerden üstün olduğunu ve hatta Muhammed’den de daha faziletli olduğunu savunuyordu. İslâm dinini reddetmiyor, Hristiyanlık propagandası yapmıyordu. Ulemanın şikâyeti üzerine divanda yargılanmıştır. 7 Safer 934 (2 Kasım 1527) tarihinde yapılan ilk duruşmada Rumeli Kadıaskeri Fenari-zâde Muhyiddin Çelebi ile Anadolu Kadıaskeri Kadri Çelebi Kâbız’ın fikirlerini çürütememişlerdir. Kanunî Sultan Süleyman da bu duruşmayı kafes arkasından dinlemiştir. İddiaları çürütemedikleri için ulemayı daha sonra eleştirmiştir. Veziriazam Pargalı İbrahim Paşa’yı çağırıp, çare aramış ve ertesi gün Kâbız’a karşı, Şeyhülislâm İbni kemal ve İstanbul Kadısı Sadeddin Çelebi öne sürülmüştü. İbni Kemal fikirlerini çürütmüş, hatasından döndüğü takdirde affedileceğini söylemiştir. Kâbız bunu reddedip, kendi fikirlerinde ısrar edince idam edilmiştir. Kanuni döneminde görüşlerinden dolayı idam edilen dört ünlü şeyhten biridir.

Popüler kültürdeki yeri

Muhteşem Yüzyıl isimli Türk dizisinde 33. ve 34. bölümde konuk oyuncu olarak Polat Bilgin canlandırmıştı.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

Solak-Zâde Tarihi (Haz. Vahid Çabuk), c. II, Ankara 1989, s. 157-160; Müneccimbaşı Ahmed Dede
Müneccimbaşı Tarihi (Çev. İsmail Erünsal), c. II, Tercüman 1001 Temel Eser, No: 37, s. 528-529
Ahmed Refik, Osmanlı Devrinde Rafızîlik ve Bektaşîlik (1558-1591)
Darulfünun Edebiyat Fakültesi Mecmuası, c. IX, Sayı: 2 (Nisan 1932), İstanbul 1932, s. 30
İsmail Hami Danişmend, İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi, c. 2, İstanbul 1947, s. 125-126.
http://sbe.erciyes.edu.tr/dergi/sayi_17/05_soylemez.pdf s.86
http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/37/1696/18103.pdf

@@ 2. satır: / 2. satır: @@
 == Hayatı ==
-[[İran]]’dan geldiği kayıtlıdır. Dinî bilgisini geliştirmiş ve Osmanlı [[İlmiye sınıfı]]na girmiştir. Kendi fikirlerini halka anlatmıştır. [[Ayet]] ve [[hadis]]leri te’vil ve tefsir ederek İsa’nın bü tün peygamberlerden üstün olduğunu ve hatta Muhammed’den de daha faziletli olduğunu savunuyordu. İslâm dinini  reddetmiyor, Hristiyanlık propagandası yapmıyordu. [[Ulema]]nın şikâyeti üzerine [[divan]]da yargılanmıştır. 7 Safer 934 (2 Kasım 1527) tarihinde yapılan ilk duruşmada Rumeli Kadıaskeri Fenari-zâde [[Muhyiddin Çelebi]] ile Anadolu Kadıaskeri [[Kadri Çelebi]] Kâbız’ın fikirlerini çürütememişlerdir. Kanunî Sultan Süleyman da bu duruşmayı kafes arkasından dinlemiştir. İddiaları çürütemedikleri için [[ulema]]yı daha sonra eleştirmiştir. Veziriazam [[Pargalı İbrahim Paşa]]’yı çağırıp, çare aramış ve ertesi gün Kâbız’a karşı, Şeyhülislâm [[İbni kemal]] ve İstanbul Kadısı [[Sadeddin Çelebi]] öne sürülmüştü. İbni Kemal fikirlerini çürütmüş, hatasından döndüğü takdirde affedileceğini söylemiştir. Kâbız bunu reddedip, kendi fikirlerinde ısrar edince [[idam]] edilmiştir. Kanuni döneminde görüşlerinden dolayı idam edilen dört ünlü [[şeyh]]ten biridir.
+[[İran]]’dan geldiği kayıtlıdır. Dinî bilgisini geliştirmiş ve Osmanlı [[İlmiye sınıfı]]na girmiştir. Kendi fikirlerini halka anlatmıştır. [[Ayet]] ve [[hadis]]leri te’vil ve tefsir ederek İsa’nın bü tün peygamberlerden üstün olduğunu ve hatta Muhammed’den de daha faziletli olduğunu savunuyordu. İslâm dinini  reddetmiyor, Hristiyanlık propagandası yapmıyordu. [[Ulema]]nın şikâyeti üzerine [[divan]]da yargılanmıştır. 7 Safer 934 (2 Kasım 1527) tarihinde yapılan ilk duruşmada Rumeli Kadıaskeri [[Fenarîzade Muhyiddin Çelebi|Fenari-zâde Muhyiddin Çelebi]] ile Anadolu Kadıaskeri [[Kadri Çelebi]] Kâbız’ın fikirlerini çürütememişlerdir. Kanunî Sultan Süleyman da bu duruşmayı kafes arkasından dinlemiştir. İddiaları çürütemedikleri için [[ulema]]yı daha sonra eleştirmiştir. Veziriazam [[Pargalı İbrahim Paşa]]’yı çağırıp, çare aramış ve ertesi gün Kâbız’a karşı, Şeyhülislâm [[İbni kemal]] ve İstanbul Kadısı [[Sadeddin Çelebi]] öne sürülmüştü. İbni Kemal fikirlerini çürütmüş, hatasından döndüğü takdirde affedileceğini söylemiştir. Kâbız bunu reddedip, kendi fikirlerinde ısrar edince [[idam]] edilmiştir. Kanuni döneminde görüşlerinden dolayı idam edilen dört ünlü [[şeyh]]ten biridir.
 == Popüler kültürdeki yeri ==