Zeta1 Scorpii
 ζ1 Scorpii'nin konumu (kırmızı daire içinde) | |
| Gözlem verisi Dönem J2000.0 Ekinoks J2000.0 | |
|---|---|
| Takımyıldız | Akrep |
| Galaktik enlem (b) | 0,86999402[1]° |
| Galaktik boylam (l) | 343,02754302[1]° |
| Sağ açıklık (α) | 16sa 53d 59,72650s[2] |
| Dik açıklık (δ) | -42° 21′ 43,3063″[2] |
| Görünür büyüklük (V) | 4,775[2] |
| Görünür büyüklük (B) | 5,175[2] |
| Görünür büyüklük (J) | 3,592[2] |
| Sınıflandırma | |
| Tayfsal sınıf | B0.5Ia[2] |
| U−B renk ölçeği | -0,56[3] |
| B−V renk ölçeği | 0,49[3] |
| Değişen yıldız tipi | SDOR:[4] |
| Astrometri | |
| Dikey hız () | -26,00 ± 0,80[2] km/s |
| Özdevinim (μ) | RA: -0,91 ± 0,25[5] mys/y Dec.: -3,93 ± 0,19[5] mys/y |
| Iraklık açısı (π) | 1,27 ± 0,25[5] mys |
| Uzaklık | 2.453[5] Iy |
| Mutlak büyüklük (V) | -4,68[1] |
| Özellikler | |
| Kütle (m) | 36[6] M☉ |
| Yarıçap (r) | 103[6] R☉ |
| Aydınlatma gücü (bol.) | 850.000[6] L⊙ |
| Yüzey kütle çekimi (log g) | 1,7[6] cgs |
| Sıcaklık | 17.200[6] K |
| Dönüş hızı () | 60[7] km/s |
| Yaş | 6,5 ± 0,1[8] milyon |
| Katalog belirtmeleri | |
zet01 Sco • CD−42 11633 • CPD−42 7545 • GC 22730 • HD 152236 • HIP 82671 • HR 6262 • PPM 322342 • SAO 22737 | |
Zeta1 Scorpii (Zeta1 Sco, ζ1 Sco), Akrep takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 2.453 ışık yılı uzaklıkta bulunan B-tipi mavi-beyaz bir süperdev yıldızdır. İçsel olarak, bilinen en parlak yıldızlardan birisidir fakat uzaklığından dolayı sadece 4,7 kadir büyüklüğünde görünür. Scorpius OB1 birliği[9] ve açık yıldız kümesi NGC 6231'in üyesidir.
Gözlem bilgisi[değiştir | kaynağı değiştir]
Zeta1 Scorpii, Akrep'in güney-doğusunda kuyruk bölümünde yer alır. Eta Scorpii'nin birkaç derece batısında, μ1 ve μ2 çiftinin ise dört derece güneyindedir. Çıplak gözle tanımlanması, daha parlak olan Zeta2 Scorpii'ye yakınlığından dolayı (7 yay-dakika) kolay değildir. İki yıldızın yakınlığı sadece görsel bakımdandır ve aralarında fiziksel bir bağlantı yoktur. Zeta2 Scorpii sadece 155 ışık yılı uzaklıktadır ve gerçekte Zeta1 Scorpii'den çok daha az parlaktır. Sadece yüksek-pozlu fotoğraflarda Zeta2 Scorpii'nin turuncu rengi nedeniyle ayırt edilebilir. Çıplak gözle gözlenebilmesi için çok uygun gözlem koşulları gerekir.
-42° olan sapma açısı ile güney yarımkürede yer alan bir yıldızdır. Kuzey yarımkürede; Kanada ve Kuzey Avrupa'nın bir kısmı hariç, 48. paralelin kuzeyinden gözlemlenemez. Kuzey yarımkürenin ılıman bölgelerinde mesela Akdeniz havzasında, güney ufkunda çok düşük ve sadece birkaç saatliğine gözlemlenebilir. Kuzey yarımkürede gözlem için en uygun zaman Mayıs ve Ağustos ayları arasıdır.
Özellikler[değiştir | kaynağı değiştir]
Zeta1 Scorpii'nin önemli mesafesine rağmen çıplak gözle görülebilir olması, büyük içsel parlaklığının bir göstergesidir. Yıldızın görünen parlaklığının, Dünya'ya ulaşana kadar yıldızlararası toz bulutları arasından geçtiği ve bu yüzden en az 2 kadir azaldığı unutulmamalıdır. Zeta1 Scorpii'nin yaydığı önemli miktardaki morötesi radyasyon dikkate alındığında içsel parlaklığı Güneş'ten 1 ile 1,7 milyon kat daha fazla olmalıdır.[9] Uzaklığından ve yıldızlararası tozdan dolayı bu değeri hesaplamak çok güçtür. Her durumda, hatta en düşük değer göz önüne alındığında, Zeta1 Scorpii bilinen en parlak yıldızlardan birisidir. -10,36 bolometrik mutlak parlaklığı,[10] bilinen en düşük değerlerden birisidir.
Zeta1 Scorpii, 17.200 K[6] yüzey sıcaklığına sahip B-tipi mavi-beyaz bir yıldızdır. Kütlesinin Güneş'ten 36 kat daha fazla ve yarıçapının 103 kat daha fazla olduğu tahmin edilmektedir.[6]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c "VizieR - Extended Hipparcos Compilation (XHIP) (Anderson, 2012)". 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2020.
- ^ a b c d e f g "V* zet01 Sco -- Variable Star of irregular type SIMBAD". 3 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2013.
- ^ a b "VizieR - Bright Star Catalogue, 5th Revised Ed. (Hoffleit+, 1991)". 3 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2013.
- ^ zet 1 Sco, veritabanı girişi, The combined table of GCVS Vols I-III and NL 67-78 with improved coordinates, General Catalogue of Variable Stars 20 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Sternberg Astronomical Institute, Moscow, Russia. 1 Kasım 2013 tarihinde erişilmiştir. (Hızlı bakış: Zet+1+Sco 7 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)
- ^ a b c d "Ashland Astronomy Studio - Grafias (HIP 82671)". 13 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2013.
- ^ a b c d e f g DOI:10.1051/0004-6361/201117472
- ^ Bernacca, P. L.; Perinotto, M. (1970), "A catalogue of stellar rotational velocities", Contributi Osservatorio Astronomico di Padova in Asiago, 239 (1), Bibcode:1970CoAsi.239....1B
- ^ Tetzlaff, N.; Neuhäuser, R.; Hohle, M. M. (Ocak 2011), "A catalogue of young runaway Hipparcos stars within 3 kpc from the Sun", Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, 410 (1), ss. 190-200, arXiv:1007.4883 $2, Bibcode:2011MNRAS.410..190T, doi:10.1111/j.1365-2966.2010.17434.x
- ^ a b Zeta-1 Sco 17 Ekim 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Stars, Jim Kaler. 20 Kasım 2009 tarihinde erişilmiştir.
- ^ J. A. Lopez (1984). "The Mass Loss Rate of the Galactic Hypergiant HD152236 = ZETA-1-SCORPII from Optical and Near Infrared Observations". Revista mexicana de astronomia y astrofisica. Cilt 9. s. 3-8. Erişim tarihi: 2 Nisan 2010.
