Yevgeni Zamyatin
| Yevgeniy İvanoviç Zamyatin | |
|---|---|
 1923 yılında Boris Kustodiev tarafından resmedilen Zamyatin. | |
| Doğum | Yevgeniy İvanoviç Zamyatin 1 Şubat 1884 Lebedyan, Tambov, Rusya İmparatorluğu |
| Ölüm | 10 Mart 1937 (53 yaşında) Paris, Üçüncü Fransa Cumhuriyeti |
| Meslek | Romancı ve gazeteci |
| Milliyet | Rus |
| Tür | Bilim kurgu Hiciv |
| Önemli eser | Biz (Rusça: Мы) |
Etkiledikleri | |
Etkilendikleri | |
Yevgeniy İvanoviç Zamyatin (Rusça: Евгений Иванович Замятин) (d. 1 Şubat 1884, Lebedyan, Tambov, Rusya İmparatorluğu – ö. 10 Mart 1937, Paris, Üçüncü Fransa Cumhuriyeti), Rus yazar. Distopik bir geleceği konu alan "Biz" (Rusça: Мы) isimli romanıyla ünlenmiştir.
Hayatı
1 Şubat 1884 Tambov Vilayeti'nin Lebedyan ilçesinde bir rahibin oğlu olarak doğdu. 1902'de takdirname ile bitirdiği Voronej Lisesi'nin ardından 1908 yılında Petersburg (Leningrad) Gemi Mühendisliği Enstitüsü'nden mezun oldu. Öğrencilik yıllarında, birinci Rus devrimi zamanlarında devrim hareketlerinde yer aldı. 1906 - 1911 yılları arasında kanun kaçağı olarak yaşadı. Potemkin isyanı olduğu sıralarda Odessa’da bulundu.
İlk Hikayesi “Yalnız” 1908 yılında Eğitim dergisinde yayınlandı. İlk büyük edebi başarısını 1911 yılında yayınlanan “Uyezdnoye” (Gezisel, gezi hikâyeleri) ile kazandı. 1914 yılında yayınlanan savaş karşıtı hikâyesi “Na Kuliçkah” (Çok Uzaklarda) nedeniyle kovuşturmaya uğradı, tutuklandı ve yargılandı, eserin basıldığı derginin ilgili sayısı toplatıldı. Bu iki eser de dönemdaşı ünlü Rus yazar Maksim Gorki’den de iltifatlar almıştır.
1916-1917 yıllarında Birleşik Krallık'ta Rus buz kırıcı gemilerinde çalışırken izlenim sahibi olduğu İngiliz hayatı hakkında “Ostrovityane – Adalılar” adlı eseri yayınlandı. 1917 sonbaharında Rusya’ya döndü. Maksim Gorki tarafından davet edildiği Dünya Edebiyatı Topluluğu’nda, İngiliz ve Amerikan edebiyatından sorumlu yayın kurulu üyesi olarak görev aldı. Aynı yıllarda esas mesleğinde de başarılı çalışmalarda bulundu Ermak, Krasin gibi buz kırıcı gemilerinin ve diğer muhtelif gemi yapım işlerinde görev aldı.
1920'lerde “Serapionlar Kardeşliği” yazın topluluğunun üyesi oldu. “Mağara”, “Rus” ve “En Önemli Hakkında” bu dönem eserlerindendir. Aynı yıllarda “Bit” ve “Atilla” piyeslerini yazdı. 1920 yılında en çok ses getiren ve batı edebiyatında ilk ütopya karşıtı roman olarak nitelendirilen Biz adlı romanını yazdı. Roman ilk olarak 1924 yılında Birleşik Krallık'ta yayınlandı. 1929 yılı sonrasında, 1988’de “Biz” kendi dilinde yayımlanana kadar Zamyatin’in eserleri Sovyetler birliğinde hiç yayımlanmadı. George Orwell’in ünlü eseri 1984’ü yazarken “Biz” den etkilendiği yorumları yapılmıştır.
1931 yılında kendi isteği üzerine Stalin tarafından verilen Sovyetler Birliği dışına çıkış izni ile Paris’e yerleşti. Ölümüne kadar bir göçmen olarak Sovyet vatandaşlığından çıkmadan orada yaşadı. Zamyatin ağır bir hastalık geçirerek 1937 yılında Paris’te öldü. Son eseri “Tanrı’nın Sopası” ölümünden sonra 1938 yılında yayınlanmıştır.
Eserleri
Romanları
- Biz (roman) (1920), Versus Kitap, Haziran 2009, Çev. Algan Sezgintüredi
Kısa öyküleri ve hikayeleri
- Yerel Hikayeler (1912)
- Uzaklarda (1913)
- Alatır (1914)
- Adalılar (1917)
- İnsan Avcısı (1918)
- Kuzey (1918)
- Nisan (1912)
- Yolsuz (1913)
- Üç Gün (1913)
- Afrika (1916
- Resimler (1916)
- Bilim Şehidi (1916)
- Göz (1917)
- Kadastro Memuru (1918)
- İşaret (1918)
- Günahkarların Kefili (1918)
- Ejder (1918)
- X (1919)
- Yerazm’ın Nasıl İyileştirildiği Hakkında (1920)
- Çocukça (1920)
- Mamay (1920)
- Mağara (1921)
- Söz Çurigin’e Veriliyor (1922)
- Yamyamlar. Tanrı’nın Kilisesi. (1922)
- Rus (1923)
- En Önemli Hakkında (1923)
- Yola (1928)
- Taşkın (1929)
- Tanrının Sopası (1935)
Diğer eserleri
- Herbert Wells (1922)
- Moskova - Peterburg (1933)
Kaynakça
- Rus Yazar ve Şairleri Kısa biyografik sözlüğü , Moskova , 2000.
- sovlit.com - Zamyatin
- hronos.km.ru - Zamyatin
- vedu.ru
Dış bağlantılar
Zamyatin’in eserleri kendi dilinde aşağıdaki adreste bulunabilir. (1973’e kadar olan dönemde Sovyetler Birliğinde yayınlanan eserlerin telif hakları halen belirsizdir.)