Yerel Katman

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Yerel katman
Gözlem verisi
En parlak üyeYerel grup
Büyük eksen (a)17 Mly (5 Mpc)[1]
Küçük eksen (b)1,5 Mly (0,5 Mpc)[1]

Astronomide Yerel Katman; Samanyolu, Yerel Grup üyeleri ve diğer gökadaların benzer özel hızı paylaştığı yakındaki galaksi dışı bir uzay bölgesidir.[2] Bu bölge yaklaşık 23 Mly (7 Mpc) yarıçapında, 1,5 Mly (0,46 Mpc) kalınlığındadır[1] ve bu mesafenin ötesindeki gökadalar belirgin şekilde farklı hızlara sahiptir.[3] Yerel Grup, Yerel Katman'a göre 66 km⋅s−1 gibi görece küçük bir özel hıza sahiptir. Gökadaların tipik hız dağılımı, radyal yönde sadece 40 km⋅s−1'dir.[2] Yakınlardaki parlak gökadaların neredeyse tamamı Yerel Katman'la bağlantılıdır.[1] Yerel Katman, Yerel Hacim'in bir parçasıdır ve Başak Süperkümesi'nde (Yerel Süperküme) yer alır.[4] Yerel Katman, Yerel Boşluğun sınırını belirleyen bir gökadalar duvarı oluşturur.[5]

Yerel Katman'daki gökadaların ortalama hızının önemli bir bileşeni, Başak Süperkümesi kütleçekimsel cazibesinin bir sonucu olarak ortaya çıkar ve bu, küme yönünde yaklaşık 185 km⋅s−1'lik bir özel devinime yol açar.[2] İkinci bir bileşen, seyrek olarak gökadalarla dolu yaklaşık 150 Mly (45 Mpc) alanı kaplayan ve genişleyen bir uzay bölgesi olan Yerel Boşluğun merkezinden uzağa doğru yönlendirilmiştir.[3] Bu bileşenin hızı 259 km⋅s−1'dir. Yerel Katman, Yerel Süperküme'den (Başak Süperkümesi) 8° eğimlidir.[4]

Sözde Devler Konseyi, Yerel Katman'daki Yerel Grup'u çevreleyen ve yarıçapı 1.220 Mly (375 Mpc) olan on iki büyük gökadanın oluşturduğu bir halkadır.[4] Bunlardan on tanesi sarmal, geriye kalan ikisi eliptik gökadadır. İki eliptik (Maffei 1 ve Centaurus A), Yerel Grup'un karşı taraflarında yer alır.

Yerel Katman (üstten görünüm)
"Devler Konseyi" gökadaları[4]
Katalog kimliği Adı Takımyıldız Uzaklık (Mly) Yıldız kütlesi *
NGC 253 Heykeltıraş Gökadası Heykeltıraş 11 10.805
PGC 9892 Maffei 1 Kraliçe 11 10.928
PGC 10217 Maffei 2 Kraliçe 11 10.493
IC 342   Zürafa 11 10.302
NGC 3031 M 81 Büyük Ayı 12 10.905
NGC 3034 M 82 Büyük Ayı 11 10.573
NGC 4736 M 94 Av Köpekleri 15 10.458
NGC 4826 M 64 Berenices'in Saçı 16 10.496
NGC 5236 M 83 Suyılanı 16 10.642
NGC 5128 Centaurus A Erboğa 11 11.169
NGC 4945   Erboğa 12 10.528
ESO 97-G13 Pergel gökadası Pergel 14 10.559

* Kütle, kütlenin güneş kütleleri içindeki logaritması (baz belirtilmemiş) olarak verilir.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b c d "Milky Way amidst a 'Council of Giants'". Science Daily. 11 Mart 2014. 19 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2023. 
  2. ^ a b c Tully, R. Brent; Shaya, Edward J.; Karachentsev, Igor D.; Courtois, Hélène M.; Kocevski, Dale D.; Rizzi, Luca; Peel, Alan (March 2008). "Our Peculiar Motion Away from the Local Void". The Astrophysical Journal. 676 (1). ss. 184-205. arXiv:0705.4139 $2. Bibcode:2008ApJ...676..184T. doi:10.1086/527428. 
  3. ^ a b Tully, R. Brent (May 2008), "The Local Void is Really Empty", Dark Galaxies and Lost Baryons, Proceedings of the International Astronomical Union, IAU Symposium, 244, ss. 146-151, arXiv:0708.0864 $2, Bibcode:2008IAUS..244..146T, doi:10.1017/S1743921307013932 
  4. ^ a b c d McCall, Marshall L. (29 Nisan 2013). "A Council of Giants". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 440 (1) (10 Mart 2014 tarihinde yayınlandı). ss. 405-426. arXiv:1403.3667 $2. Bibcode:2014MNRAS.440..405M. doi:10.1093/mnras/stu199. 
  5. ^ Shaya, Ed J.; Tully, R. Brent (December 2013). "The Formation of the Local Group Planes of Galaxies". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 436 (3). Oxford University Press. Royal Astronomical Society. ss. 2096-2119. arXiv:1307.4297 $2. Bibcode:2013MNRAS.436.2096S. doi:10.1093/mnras/stt1714.