Vulvar vestubilit
Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Kasım 2022) |
Vulvar vestibülit sendromu (VVS), vestibülodini veya kısaca vulvar vestibülitis, vulvar vestibülde lokalize olan vulvodinidir . Oldukça lokalize bir "yanma" veya "kesme, batma" tipi ağrı ile ilişkili olma eğilimindedir. Yakın zamana kadar, "vulvar vestibülit" lokalize vulvar ağrı için kullanılan bir terimdi: "-itis" soneki normalde enflamasyonu ifade eder. "Vestibulodini", Uluslararası Vulvovajinal Hastalık Çalışmaları Derneği tarafından artık kabul edilen bir terimdir.[1]
Vestibul bir collisition zone (farklı germ tabakalarının çarpışma bölgesi) alanıdır.[2] vestibül endoderm kaynaklıdır, vajina mezoderm kaynalıdır. Bu iki plakanın birbiriyle çarpışdığı (collisition zone) tümsek yaptığı doku hymen'dir. Larsen's embriyolojide de tanımlandığı gibi bu şekilde olan tek yerdir.
Provoke vestibulodini, vulvar vestibüle lokalize temasla tetiklenen ağrı, premenopozal kadınlar arasında vulvodininin en yaygın alt tipidir.[3] Sendromun jinekolojik tedavi arayan kadınların yaklaşık %10 ila %15'ini etkilediği belirtildi.[4]
Belirtiler
[değiştir | kaynağı değiştir]VVS, vajinal deliğe girme girişimi ile şiddetli ağrı ve vulval vestibül içinde basınç ile hassasiyet raporları ile karakterizedir. Genellikle vulvanın diğer çevre bölgelerine baskı ile ağrı bildirilmez. Tahriş ve yanma hissi, cinsel aktiviteden sonra saatlerce veya günlerce devam ederek umutsuzluk ve depresyon hissine yol açabilir. VVS ayrıca sıklıkla disparoniye(ağrılı cinsel ilişkiye) neden olabilir.[4][5][6]
Ağrı, bir tamponun yerleştirilmesi, vajinal ilişki veya bisiklet selesinde oturmanın baskısı gibi bir nesneye dokunma veya temasla kışkırtılabilir, kışkırtılmış vestibulodini[7] veya sabit - sürekli olabilir (provoke edilmemiş, jeneralize vestibulodini vakası)[1]. Bazı kadınlar ilk penetrasyonlarından bu ağrıyı yaşarken (primer vulvar vestibülit), bazıları ise bir süre sonra ağrısız penetrasyonla (sekonder vulvar vestibülit) ağrı yaşarlar.
Nedenler
[değiştir | kaynağı değiştir]Vestibülodininin nedeni hakkında çok az şey bilinmektedir. Subklinik(semptom vermemiş) insan papilloma virüsü enfeksiyonu, kronik tekrarlayan kandidiyazis veya kronik tekrarlayan bakteriyel vajinoz gibi birçok neden söz konusu olabilir.[5][6]
Kronik vulvar ağrı, kronik hipertonik perivajinal kasların bir sonucu olabileceğinden, vajinal daralmaya ve ardından gelen ağrıya yol açabileceğinden, perivajinal kas nhipertonisitesi de suçlanmıştır.
Bazı araştırmacılar, vestibüler nöral hiperplazi gibi nörolojik nedenlerin varlığını öne sürdüler. Vestibülodinide, vulva sinirleri normalde dokunma, basınç, ısı veya esneme belirtmeleri gerektiğinde ağrı sinyalleri iletir. Normal duyumlar beyin tarafından anormal olarak işlenir ve bu da artan bir hassasiyetle, yani hiperaljezi ile sonuçlanır.
Son olarak, psikolojik faktörler soruna katkıda bulunabilir veya sorunu şiddetlendirebilir, çünkü ağrı beklentisi genellikle cinsel istek ve uyarılma sorunlarının yanı sıra şartlı bir spazmodik refleksle sonuçlanır.
Hastalar tarafından pek ilişkilendirilmese dahi bozulmuş ağız hijyeni, diş çürükleri, implant tedavileri, köprü tedavileri, diş çekimleri, diş kanal tedavilerinin öncesinde veya sonrasında bu durum gelişebilir veya bunlar vulvar vestibülite yatkınlık yaratabilir. Burada vajinal mikrobiyota ile oral mikrobiyotanın birbirini etkilemesi söz konusudur. Zaten vajinal mukoza mikroskopisi ile oral mukoza mikroskopisi birbirine benzerdir.[8]
Teşhis
[değiştir | kaynağı değiştir]Ağrı şikayetlerini değerlendirmek için vulvar girişin etrafına dairesel bir şekilde basınç uygulanan pamuklu çubuk testi ile teşhis kolayca konur. Bakteriyel, viral veya maya enfeksiyonunu dışlamak için laboratuvar testleri kullanılır ve herhangi bir atrofi olup olmadığını değerlendirmek için vulvovajinal bölgenin dikkatli bir incelemesi yapılır.
Tedavi
[değiştir | kaynağı değiştir]Tedavi, hijyen ve cinsel davranış hakkında genel tavsiyeler, pelvik taban ve duyarsızlaştırma egzersizleri ve multidisipliner bir ekip tarafından psikolojik tedaviden oluşur.[9][10][11]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Home". issvd.org. 18 Ocak 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Woodruff, Donald J.; Friedrich, Eduard G. Jr (Mart 1985). "The Vestibule". Clinical Obstetrics and Gynecology (İngilizce). 28 (1): 134-141. doi:10.1097/00003081-198528010-00016. ISSN 0009-9201. 16 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2022.
- ^ Rosen (2019). "Treatment of Vulvodynia: Pharmacological and Non-Pharmacological Approaches". Drugs. 79 (5): 483-493. doi:10.1007/s40265-019-01085-1. ISSN 1179-1950. PMID 30847806. 25 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2022.
- ^ a b "The treatment of vulvar vestibulitis syndrome: Toward a multimodal approach". Sexual and Relationship Therapy. 12 (4): 305-11. 1997. doi:10.1080/02674659708408174.
"Vulvar vestibulitis syndrome: a critical review". Clin J Pain. 13 (1): 27-42. 1997. doi:10.1097/00002508-199703000-00006. PMID 9084950. - ^ a b "Vulvar vestibulitis syndrome: an overview". Am J Obstet Gynecol. 165 (4 Pt 2): 1228-33. 1991. doi:10.1016/S0002-9378(12)90732-2. PMID 1659198.
- ^ a b "Focal vulvitis: a characteristic syndrome and cause of dyspareunia. Features, natural history, and management". Am J Obstet Gynecol. 154 (4): 855-64. April 1986. doi:10.1016/0002-9378(86)90472-2. PMID 3963075.
- ^ http://www.abc.net.au/radionational/programs/healthreport/treatment-of-sexual-difficulties-and-research-into-asexuality/4058034 6 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Suggested treatment for sexual difficulties and research into asexuality, Dr Lori Brotto, 11 June 2012, ABC Radio National
- ^ Thompson, I. O. C; van der Bijl, P; van Wyk, C. W; van Eyk, A. D (1 Aralık 2001). "A comparative light-microscopic, electron-microscopic and chemical study of human vaginal and buccal epithelium". Archives of Oral Biology (İngilizce). 46 (12): 1091-1098. doi:10.1016/S0003-9969(01)00082-6. ISSN 0003-9969.
- ^ https://www.sfog.se/natupplaga/ARG_nr%2071_webae1437d4-8cc5-4457-9eac-f5c6550a614b.pdf 5 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. SFOG. Vulvovaginala sjukdomar Sweden: Elanders AB; 2013. 71
- ^ Faye RB, Piraccini E. Vulvodynia. [Updated 2020 Jan 1]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2020 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK430792/ 13 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Goldstein, A. T., Pukall, C. F., Brown, C., Bergeron, S., Stein, A., & Kellogg-Spadt, S. (2016). Vulvodynia: Assessment and Treatment. J Sex Med, 13(4), 572-590. doi: 10.1016/j.jsxm.2016.01.020