Vikipedi tartışma:Medya kriterleri

Ansiklopedik tanımı ve Web siteleri[kaynağı değiştir]

Ansiklopedik, sözcük anlamı olarak ansiklopedilerde yer alması uygun olan konu başlıkları için kullanılan bir tanımdır. Burası da bir online ansiklopedi olduğuna göre bence bunu tartışalım.

Ansiklopedi ile Sözlük arasındaki en önemli fark, sözlüğün etimolojik olması ve dolayısıyla sözcüklerin ve bazı durumlarda bu sözcüklerden oluşan sözlerin nereden geldiği araştırması; ansiklopedinin ise yanlızca sözcükler ile sınırlı olmadan kişi (kişisel), tarih (tarihsel), kavram (kavramsal) ve ülkeler (coğrafi) gibi konularda detaylı bilgi içeren bir başvuru kaynağı olmasıdır.

Ansiklopedilerde yer alması uygun görülen konular kişiden kişiye değişebilir; ancak bilgiler Vikipedia ansiklopedisine girilirken ansiklopedik tanımının göz önüne alınması kesinlikle gerekmektedir. Örneğin Vikipedi sitesinde çoğu zaman makale olarak görülen internet sitelerinin "ansiklopedik konu başlığı" olarak yazılması yukarıda yazılan klasik ansiklopedik tanımına uyan doğru bir yayın üslubu değildir. İnternet siteleri yanlızca konu başlıklarına ek bilgi kaynağı olarak görev yapabilecek şekilde konu sonuna "referans internet linki" şeklinde girilmelidir. Bu internet siteleri, örneğin "Ebay" veya "Google" gibi herkes tarafından bilinen ve kendi çaplarında reforma yol açmış siteler de olabilir. Ancak doğru yaklaşım, örneğin Ebay için "E-Ticaret" konu başlığı hakkında bir "www.ebay.com" referans linki, "Arama Motoru" konu başlığı altında da bir "google.com" referans linki şeklinde olmalıdır.

Aynı şekilde kişi tanımlamaları da önemlidir. Ansiklopediler de yer alan kişilerin ansiklopedik özellikte olmalarının tek sebebi bir şekilde önemli bir başarıya ulaşmaları ve bu sayede isimlerinin çok sayıda insan tarafından bilinmesi değil, bu kişilerin toplumu ilgilendiren konularda yaptıklarının önem derecesi olmalıdır. Vikipedi bünyesinde bu konularda görülen karmaşıklığın sebebi; doğal olarak; yöneticiler ve kullanıcıların kendi içlerinde çok farklı önem dereceleri olmasıdır. Örneğin Ekşi Sözlük ve bu sitenin sahibi hakkındaki sayfaların yukarıdaki nedenlerden ötürü Vikipedi ansiklopedisinde "konu başlığı" olarak yer alması uygun değildir. Bu durumda Ekşi Sözlük gibi diğer tartışma başlıklarında adı geçen fazlamesai.net sitesinin de varlığı yine "konu başlığı" olarak uygun düşmemektedir. Bu sitelerden Ekşi Sözlük'ün örneğin "Forum" (veya daha uygun bir teknik başlık), fazlamesai.net sitesinin de örneğin "Yazılım" (veya daha uygun bir) konu başlığı altına referans verilmesi gereklidir.

Bunun yanı sıra "ansiklopedi", "ansiklopedik sözlük" ve "sözlük" tanımları çoğu zaman birbirine karıştırılmaktadır. Vikipedia bir internet ansiklopedisidir. Bu oluşumun yukarıda yazılan klasik ansiklopedi tanımına uymasını her zaman beklemek doğru olmayabilir, ancak son kullanıcının aradığı "ansiklopedik" bilgilere kolay ulaşımının sağlanması açısından oldukça önemli bir konu olan "doğru bilgi" ile beraber "hızlı ulaşım" da önemlidir.

Bence "Ansiklopedik" tanımının yanı sıra cevaplanması gereken önemli sorulardan biri de bilgilerin kimler tarafından kullanılacağının düşünülmesidir. Vikipedi buradakiler tarafından, internet gezginleri tarafından boş vakitlerde veya özel uç durumlarda kullanılacak bir kaynak olarak tanımlanacaksa şu anki haliyle kesinlikle kalabilir. Ancak örneğin bir lise öğrencisinin edebiyat veya fizik ödevine yardımcı bir kaynak olarak kullanılacaksa, sistemden en başta konu başlığı olarak girilmiş internet siteleri ve reklam özelliği olan kişisel makaleler silinmelidir. Vikipedi'da her iki kullanıcı grubuna birden hitap etmek isteniyorsa, her iki grup da aynı anda ve en basit şekliyle "zamandan"; Vikipedia sitesi de "trafikten" kaybedecektir.

Yukarıda yazdıklarımın tanımlara yönelik olan bir kısmını bazı eklemelerle beraber Ansiklopedik makalesine eklemeyi düşünüyorum. Özellikle web sitelerinin ansiklopediye nasıl eklenmesi gerektiği konusundaki düşüncelerinizi almaktan mutluluk duyarım.

Korkusuzkopek 11:31, 21 Temmuz 2005 (UTC)

Kisaca yazınızdaki genel yaklaşıma katılmakla birlikte, bazi basliklari istesekde butunleyemeyecegimizi dusunuyorum. Mesela E-ticaret kendi başlıbaşına uzun bir makale olabilecekken içine "Ebay.com" yada "Gittigidiyor.com"u sıkıştırmak zor olacaktır.

Diger vikipediler'de sitelerinin popülerligini Alexa.com ile ölçüluyorlar. Türk sitelerinin sıralamalarını buradan bulmak kolay: http://www.alexa.com/site/ds/top_sites?ts_mode=lang&lang=tr

Bu bizim icin de bir kıstas olabilir. Mesela Sourtimes.org (ekşi sözluk) üst sıralarda iken fazlamesai.net'in çok düşük.

Bir diğer kullandikları kıstas da siteye üye olan kişi sayısı.

Daha önce tek yada iki satirlik bazı gazete başlıklarının ve linklerinin silinmesi de tartisalabilir. Bunların hem ziyaret sayısı dusuk hem de üye sayısı. Aslinda ben bu bilgilerin silinmesinden yana degilim; bu tür başlıkları silmeden önce "bir büyük başlık altina" yada "ilgili konuların altına" eklemek doğru olur diye düşünüyorum.

Sonucta bunlar da reklam havasına biniyor, ayrımı yapmak zorlaşıyor. Reklam tanımı itibari ile ile bazı bilgilerin taraflı ön plana cikarilmasi. Bu da ayrıca tartışılabilir. Citrat^mesaj 14:12, 21 Temmuz 2005 (UTC)

Referans kıstası olarak Alexa.com[kaynağı değiştir]

Referans olarak konu başlıklarına eklenecek internet sitelerinin seçilmesinde isteyen Alexa.com sitesini kullanılabilir (üstelik alexa motoru ranking açısından çok başarılı bir motor değil, biraz incelerseniz görürsünüz). Web sitelerinin ansiklopediye eklenmesi konusunda yukarıda yazdıklarımı hala savunuyorum.

Yukarıda dediğim gibi bence web siteleri, önemli siteler olsalar bile konu başlığı olarak yazılmamalı. Gerektiği yerlerde bahsedilen konularla ilgili sitelerin sayfa altına referans linkleri verilmeli. Aksi takdirde, tıpkı Eksi Sozluk ve FazlaMesai.Net örneklerinde olduğu gibi haksızlığa ve/veya gereksiz reklama girecektir. Önemli olan kullanılabilecek "ansiklopedik" bilginin bulunması. Cok savundugunuz Eksi Sozluk sitesinin de aynen fazlamesai.net sitesi gibi ansiklopedik olduğunu düşünmüyorum. Ne kadar cok uyesı olursa olsun..

Korkusuzkopek 19:18, 21 Temmuz 2005 (UTC)

Vikipedi gibi bir ortamın reklam amaçlı kullanımdan tümüyle korunması korkarım ki olanaksız. Neyin reklam olup neyin olmadığına karar vermek de çoğu zaman kolay olmayabiliyor. Bir yandan da ansiklopedik bilgi değeri taşıyan bir konuyu Vikipedi'de ele almak bazen ister istemez bir reklamın sağlayacağı etkiyi yaratabiliyor. Sayfa silme tartışmasında Coca-Cola örneğini vermiştim. Bir ansiklopedide bağımsız bir başlıkta ele alınmayı hak eden bir olgu olduğu tartışma götürmese de, en:Coca-Cola başlığı altında bir şişe buz gibi içecek resmi gören bir insanın buzdolabına yönelmeyeceğini kim iddia edebilir ki? Bazı web siteleri hakkında bağımsız başlıklar açılmasını ansiklopedinin bilgi kaynağı olarak değerini koruması için zorunlu görüyorum. 'Amazon.com' maddesini barındırmayan bir ansiklopedi bana eksik görünüyor. Eğer bu konu hakkında bilgi almak istiyorsam, -ki ben istiyorum ve çoğu kimsenin de isteyeceğini tahmin ederim- buna ulaşmak için altında yer alabileceği 'on-line pazarlama sistemleri', 'internet'te ticaret' vs. gibi bir takım başlıklar tahmin edip aramak zorunda kalmamalıyım. Peki, 'amazon.com' evet de; 'ekşi sözlük' neden hayır? buna yanıt bulmak gerçekten zor. Popülarite indekslerinin güvenilir bir ölçüt olduğuna da inanmıyorum. Aynı ölçü, Madonna'nın Vikipedi'ye girmeyi İlhan Mimaroğlu'ndan bin kat fazla hakettiğini düşünmemize yol açabilir. Sanırım eğer Vikipedi günün birinde İngilizce kardeşi gibi 600.000 maddeye ulaşırsa, bu tür şeyler daha az tartışılır hale gelecek, çünkü hakkında bir şeyler bilinen her kavram bir ansiklopedi maddesi olarak görülmeye başlanacak. Madonna'nın terzisi, Mimaroğlu'nun kedisi de.

Ekşi sözlükten hoşlandığımı söyleyemeyeceğim, bana fazla bir şey verdiğini de iddia edemem. Ama böyle bir şey var, ve bir ülkede yaşayanların hayatına girmiş bir olgu. Bu olgu üzerine tarafsız bir bakışla yazılmış bilgi neden zararlı olsun ki, ya da birisi o başlığı çağırmadıkça karşısına çıkmıyorsa neden reklam sayılsın ki?

Öneride bulunmaktan çok, sorular soruyorum sanırım; ama sınırları çizmek gerçekten zor, keskin bir tavır belirlemekte acele etmemeyi gerektirecek kadar çok boyutunu göreceğiz olayların. Belki de biraz daha soru sormaya devam etmeli? Allison connors 20:27, 24 Temmuz 2005 (UTC)

Web siteleri ile ilgili ansiklopedik bilgi olabilir.[kaynağı değiştir]

Nasıl ki herhangi bir organizasyon, dernek, kurum vs. ile ilgili ansiklopedik bilgiler olabiliyorsa Web siteleri için de olabilir, Yukarıda verilen önermelerdeki karşı görüşlerin tatminkar olmaktan uzak olduğunu düşünüyorum. Tabi ki her site değil ama Türkiye ve Dünya internet kullanıcılarına yenilikler getirmiş farklı bir şeyler sunmuş olan tüm siteler bence Vikipedya'daki yerlerini almalıdırlar. Bu sitelerden bazıları sadece site olarak değil firma olarak ta ansiklopedide yer alabilirler.

İngilizce wikipedia'ya göz atarsanız FazlaMEsai sitesinin karşılığı olan Slashdot sitesi, ebay, kuro5hin, theregister, deviantart gibi ünlü ve farklı sitelerin tarihçeleri, farklılıkları ile ilgili bolca bilginin bulunduğu görürsüünüz. Dolayısıyla pek sevmesem de ekşi sözlük, gene sevmesem de itiraf.com ve fazlamesai gibi sitelerin vikipedide yeri olduğunu düşünüyorum. Bu noktada akla gelen ilk problem madem gittigidiyor'u koydun diğer müzayede sitelerinin ne farkı var, onları da koy şeklinde tepkiler olacağıdır. Ancak buradaki en önemli ayrıntı vikipedi gibi bir ansiklopedide yer alacak sitelerin gerçekten merak edenleri bilgilendirecek ve önem taşıyan bilgilerin bulunmasıdır.

Genel olarak diğer dillerdeki wikipediler bu konuda hangi karara varmışlar, bizim onların aksi yönde bir yola girmemizin anlamı var mı?

Ben de internet sitelerine yer verilmesi taraftarıyım. Hangi sitelerin kendi maddesinin olabileceğini Wikipedia'nın bu konudaki kılavuzunu kullanarak belirleyebiliriz. http://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Notability_%28websites%29. --levent 11:12, 13 Nisan 2006 (UTC)

--Kutu su 18:40, 10 Ağustos 2006 (UTC)Tartışma sona erince vikipedi:terimler sayfasından buraya link veriniz

İnternet sayfaları ansiklopediklik kriterleri[kaynağı değiştir]

1. Ziyaretci sayisi

Alexa.com bu tur istatistikleri bize vermesi icin ideal. Buradaki ilk 100 siteden bagimsiz olanlari bence ansiklipediye girebilir: [1] . Bu listedeki siralamalar ileri geri oynayabilir ancak bu kriterle giren maddelerin hemen silinmmesi icin belirli bir sure eklenebilir. Citrat 23:55, 3 Nisan 2007 (UTC)

2. Medyatiklik kriteri

Dunya yada Turkce konusalan ulkelerin medyalarina (TV, dergi, gazete, radyo, internet sayfasi etc) konu olmak (lokal, bolge, sehir medyalari haric - Bu medylarin da ansiklopedi kriterlerini saglamalari gerekebilir). Citrat 23:55, 3 Nisan 2007 (UTC)

3.Ödul kriteri

Ülke yada uluslararasi odul almis olmak (Odulu veren kurum da ansiklopedik olmasi kaydi ile). Citrat 23:55, 3 Nisan 2007 (UTC)

4. Üye sayisi

Bu Wikipedia ingilizce'nin kritelerinden biri idi ve 5000'den fazla uye olarak telafuz edilmisti ancak uye sayisi gercek trafigi gosterdigi supheli; en guzel ornegi Vikipedi. 70bin kayitli kisiden 1700'u 10'un uzerinde katilim yapmis gozukuyordu son istatistiklerde. Citrat 23:55, 3 Nisan 2007 (UTC)

İlk üçü bana uyar. Üye sayısını kullanmayalım derim. Senin dediğin gibi anlamsız, çoğu site için bu bilgi yok, olanların ise doğruluğundan emin olamayabiliriz. Ek bir kriter olarak şunu önereyim:

5. Bünyesinde olduğu kuruluşun ansiklopedik olması

Ansiklopedik sayılan bir yayın organının bünyesinde oluşmuş bir sitenin de ansiklopedik olduğunu varsayılsın. Örneğin H2G2, BBC bünyesinde oluşturulmuş. İngilizce Wikipedia'nın kullandığı ölçütlerden biri bu, yukarıda dile getirilmişti:

İçeriğin dağıtımı, içeriğin yaratıcılarından bağımsız olarak, iyi bilinen bir yayın organı tarafından yapılmakta. (Bir internet yayınında yer alan bir "köşe yazısı" veya blog, örneğin).

--İnfoCan 14:37, 4 Nisan 2007 (UTC)

Medyatiklik kriteri biraz daha açıklamalı yazılmalı.Örneğin sözlükler üzerine İnfocan'ın verdiği örneklerden milliyetteki yazıyı okumuştum.Ekşi sözlüğün açtığı yoldan yürümeye çalışan sözlük klonları ve internet savaşları temalı yazıdan birer paragrafla bahsedilmiş sözlüklerden.Vikipedi ile ilgili bir köşe yazısında içeriğini vikipediden alan klonlar hakkında 4-5 satırlık bir yazı çıksa o sitelerde bu kritere göre ansiklopedik sayılacak.yok artık!Saygılar.--Machiavelli' ^msj 22:09, 5 Nisan 2007 (UTC)

Haklısın Mach. Yukarıda Noumenon ve Kibele'nin sıralamış olduğu, İngilizce Wikipedia'da kullanılan ölçütlerden birincisi,

Sitenin içeriği hakkında, o siteden bağımsız ve iyi bilinen kaynaklar tarafından bir çok kere ayrıntılı yazı yazılmış olmalı

kuralına göre "bir çok kere" ve "ayrıntılı" yazılmış olma özelliğini taşıyan bir Ekşi Sözlük var, Türkçe katılımcı sözlüklerden. Görüşümü değiştiriyorum, Ekşi ve H2G2 kalsın diğerleri silinsin. Eğer Ekşi Sözlük maddesi içinde onun klonları gibi bir alt başlık açılacaksa onlara iç bağlantı verilmemeli. --İnfoCan 16:15, 10 Nisan 2007 (UTC)

NOT:Vikipedi:Silinmeye aday maddeler/Katılımcı sözlükler sayfasındaki tartışmayı buraya kopyaladım.Buradaki tartışmayı ilgilendirdiği için.Tartışacağımız zaman bir yerlerde kriter mriter demiştik neredeydi yahu denmesin.--Machiavelli' ^msj 14:41, 26 Nisan 2007 (UTC)