Vartsihe
| Vartsihe ვარციხე | |
|---|---|
 | |
| Nüfus (2014)[1] | |
| • Toplam | 1.559 |
Vartsihe (Gürcüce: ვარციხე) Gürcistan'ın İmereti şehrinin Bağdati Belediyesinde bulunan bir köydür. Ülkenin batı kesimindeki İmereti Ovası'nda, Rioni ve Khanitskali nehirlerinin kesiştiği yerde bulunmaktadır. Bağdati şehrinin 17 kilometre kuzeybatısında yer almaktadır. Nüfusu 2014 sayımlarına göre 1,559 kişidir.
Vartsihe veya eski adıyla Vardtsihe, Geç Antik Çağ'da yaşamış Bizanslı yazarlar tarafından "Rhodopolis" olarak adlandırılır. Rhodopolis, 6. yüzyılda Bizans ve Sasani İmparatorluğu arasında anlaşmazlıklara neden olan Lazika'nın önemli şehirlerinden biriydi. 15. yüzyılın sonlarından 19. yüzyıla kadar, Vartsihe, İmereti'nin krallarının kalelerinden biri olarak kullanılmıştır.
Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]Rhodopolis
[değiştir | kaynağı değiştir]Vartsihe, arkeolojik kanıtların desteklediği gibi, tarihi 4. yüzyıla uzanan müstahkem bir yerleşime ev sahipliği yapmıştır. Köyün Gürcüce ismi olan Vartsihe, "gülün kalesi" anlamına gelmektedir, köyün Yunanca adı olan Rhodopolis'in ise "gülün şehri" anlamına geldiği Prokopius ve Agathias gibi 6. yüzyıl Bizans yazarları tarafından kaydedilmiştir.[2]
Rhodopolis, Lazika'nın doğusundaki İberya'ya giden yolda, verimli ve ekonomik açıdan avantajlı bir bölgede yer almaktaydı, ancak kentin açık ovadaki konumu askeri olarak zayıf kalmasına neden olmaktaydı.[2] Bu nedenle, Sasani kuvvetlerinin kenti işgal etmesinden korkan Lazlar, savunması zayıf olan Rhodopolis kalesini 530'larda yok etti.[3] Lazika Savaşı sırasında (541–562), Fars komutanı Mihr-Mihroe kenti işgal etti ve kentte bir garnizon kurdu. 557'de, Elminzur adlı bir Hunun komutasındaki Bizans generali Justinus tarafından komuta edilen 2.000 kişilik süvari birliği Rhodopolis'e girdi. Hem Fars garnizonu, hem de yerli halk surların dışında olduğu için kimse birliğe karşı koymadı. Yakınlardaki Fars müfrezeleri bulundu ve tahrip edildi; yerli halk bağışlandı, ancak sadık olduklarını göstermek için rehine vermek zorunda kaldı.[2]
Bizans egemenliği altındaki Rhodopolis, Fasis Metropolüne (dini yargı alanı) bağlı bir piskoposluktu. 8. yüzyılın başlarında, aşağı yukarı Fafif metropülüyle aynı dönemde, bölgedeki Arap işgali sonrasında Konstatapolitan Notitiae Episcopatuum belgelerinden kaybolmuştur.[4][5] Rhodopolis'in "John" isimli Yunan piskoposu, piskoposluğun 11. yüzyılda kısa süreli de olsa aktif olduğunu göstermektedir.[5] Rhodopolis, hem Yunan Ortodoks Kilisesi (İstanbul Rum Ortodoks Patrikhanesi)[4] hem de Katolik Kilisesine bağlıydı. Günümüzde Vartsihe bölgesi, Gürcü Ortodoks Kilisesine bağlı Vani ve Bağdati Piskoposluğunun bir parçasıdır.
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]2014 nüfus sayımına göre, Vartsihe'nin nüfusu 1,559 kişidir.[1] Nüfusun büyük çoğunluğu (99%) Gürcüdür.[6]
| Nüfus | 2002 sayımı | 2014 sayımı |
|---|---|---|
| Toplam | 1,942[6] | 1,559[1] |
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c "Population Census 2014: Number of Population by Administrative-Territorial Units and sex". National Statistics Office of Georgia. 30 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2016.
- ^ a b c Braund 1994, ss. 302–303.
- ^ Braund 1994, ss. 290–291.
- ^ a b Kiminas 2009, s. 108.
- ^ a b Nesbitt, McGeer & Oikonomidès 2001, s. 104.
- ^ a b "საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის შედეგები, ტომი II [Results of the first national census of the population of Georgia in 2002, volume II]" (PDF) (Gürcüce). National Statistics Office of Georgia. 2003. 28 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Ekim 2016.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Allen, William Edward David (1950). "Two Georgian Maps of the First Half of the Eighteenth Century". Imago Mundi. Cilt 10. ss. 99-121. doi:10.1080/03085695308592037.
- Braund, David (1994). Georgia in Antiquity: A History of Colchis and Transcaucasian Iberia, 550 BC–AD 562. Oxford: Oxford University Press. ISBN 0-19-814473-3.
- Gamkrelidze, Gela (2012). Researches in Iberia-Colchology (History and Archaeology of Ancient Georgia). Tiflis: Georgian National Museum. ISBN 978-9941-0-4565-3.
- Gamkrelidze, Gela; Mindorashvili, Davit; Bragvadze, Zurab; Kvatsadze, Marine, (Ed.) (2013). "ვარციხე [Vartsikhe]". ქართლის ცხოვრების ტოპოარქეოლოგიური ლექსიკონი [Topoarchaeological dictionary of Kartlis tskhovreba (The history of Georgia)] (PDF) (Gürcüce) (1. bas.). Tiflis: Georgian National Museum. ss. 211-212. ISBN 978-9941-15-896-4. 29 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Aralık 2018.
- Gvosdev, Nikolas K. (2000). Imperial policies and perspectives towards Georgia, 1760–1819. New York: Palgrave. ISBN 0312229909.
- Kiminas, Demetrius (2009). The Ecumenical Patriarchate. The Borgo Press. ISBN 1434458768.
- Nesbitt, John W.; McGeer, Eric; Oikonomidès, Nicolas (2001). Catalogue of Byzantine Seals at Dumbarton Oaks and in the Fogg Museum of Art. Vol. 4: The East. Washington, DC: Dumbarton Oaks. ISBN 088402282X.