Van Müzesi
| Van Müzesi | |
|---|---|
 Müze binası, 2023 | |
 | |
| Açılış | 1945 |
| Konum | Van, Türkiye |
| Koordinatlar | 38°30′17″K 43°20′28″D / 38.50472°K 43.34111°D |
| Tür | Arkeoloji, Etnografya |
| Önemli parça(lar) | Urartu eserleri |
| Koleksiyon boyutu | 45bin parça eser |
| Van Müze Müdürlüğü bünyesindeki diğer müzeler | |
Van Müzesi veya Urartu Müzesi, Türkiye'nin Van şehrinde bulunan bir müze.
Temeli, 1932'de kurulan bir depoya dayanan müze, günümüzde Van Kalesi’nin kuzeydoğusunda 2019'da ziyarete açılmış yeni bir müze binasında hizmet vermektedir.
Müzede Van Gölü ve çevresinde bulunan Urartu, Roma, Bizans, Selçuklu, Akkoyunlu ve Karakoyunlu ile Osmanlı dönemlerine ait eserler sergilenir. Dünyanın en zengin Urartu Müzesi olarak bilinmektedir.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Müzenin temeli, Van'daki taşınır kültür varlıklarının bir merkezde korunması için 1932 yılında bir depo kurulması ile atılmıştır. Depodaki eserlerin artması sebebiyle 1945 yılında Müze Memurluğu kurulmuş; 1972 yılında Müze Müdürlüğü'ne dönüşmüştür.[1]
Müze binası, 2011 Van Depremleri sırasında zarar gördü. 2012-2015 yılları arasında Van Valiliği tarafından Van Kalesi'nin kuzeydoğusunda düz bir zemin üzerinde yeni müze binası inşa edildi. Çağdaş mimari anlayışta inşa edilmiş tek katlı bir yapı olan yeni müze binasının projesi mimar Bahadır Kul tarafından hazırlandı.[2]
Müzedeki teşhir-tanzim çalışmaları 2017'de başlayıp 2019 Ağustos ayında tamamlandı ve yeni bina, 27 Ağustos 2019 tarihinde hizmete açıldı.[2]
13 bin metrekarelik bir alana inşa edilen müzede 23 sergi holü alır. Müzede eserlerin yanı sıra Van'da hüküm sürmüş medeniyetlerin yaşam tarzlarına, savaşlarına ilişkin canlandırma bölümlerine de yer verilmiştir.[3]
Koleksiyon
[değiştir | kaynağı değiştir]Müze envanterinde 45 bin adet eser bulunur. İçlerinden 2542 adedi sergilenir.[2] Yeni müze binasının 23 holün dokuzunda Urartu dönemine ait eserler bulunur. Müze, Urartu eserleri açısından "dünyanın en zengin müzesi" olarak değerlendirilir.[4]
Yöre, Roma, Bizans, Selçuklu, Akkoyunlu, Karakoyunlu ve Osmanlı dönemlerinin de önemli bir yerleşim idi. Müzede bu dönemlere ait buluntular, sikkeler ve etnografik eserler de yer almaktadır. Van - Hakkâri yöresine ait kilimlerden oluşan dokuma eserler koleksiyonu, etnografya bölümünde sergilenen eserlerdendir.
Koleksiyonda bulunan bazı eserler
[değiştir | kaynağı değiştir]Üzerinde bir savaş arabası betimlenmiş tunç levha. Bir at göğüslük parçası olduğu belirlenen levha, üzerinde bir savaş sahnesi işlenmiş olan Urartular'a ait bulunmuş ilk at göğüslük parçası olması açısından önemlidir.[5] M.Ö. 8. yüzyıla iat olduğu düşünülür. Van Müzesi'nde 5.11.80 envanter numarası ile kayıtlıdır.
"Hayvanlar Hakimi" betimli Urartu damga mühürü. Beyaz su mermerinden yapılmış mührün baskı kısmında, bir Mezopotamya destan kahramanı olan Gılgamış (Hayvanlar Hakimi) betimlemesi yer alır.[6] Bu, Urartu sanat eserleri üzerinde sıklıkla görülen bir konu değildir ve bir Urartu damga mühürü üzerinde ilk defa görülmüştür . Van Müzesi'nde 71.10.33 envanter numarası ile kayıtlıdır.
Osmanlı mühürleri. Müzede, Osmanlı dönemine ait 39 mühür bulunur. Bu mühürlerden on tanesi resmî mühürdür; diğerleri şahıs, vakıf ve tılsım mühürleri grubundadır. Mühürler pirinç, bakır, gümüş, bronz gibi metallerden yapılmıştır.Değişik tarihlerde satın alma veya hibe. yoluyla müze koleksiyonuna katılmıştır.[7]
İslami dönem sırlı seramikler. Müzedeki İslami dönem eser koleksiyonunun önemli bir bölümünü sırlı seramikler oluşturur. Bir kısmı Van Kalesi ve Eski Van Şehri kazılarında ortaya çıkarılmış, bir kısmı satın alma veya hibe yoluyla müzeye kazandırılmıştır. Sırlı seramik grubunda kâse, tepsi, hokka, ilaç kabı, testi, küp gibi objeler bulunur. Eserler Selçuklu ve Beylikler dönemi (12.-14. yüzyıl), Osmanlı dönemi (15.- 20. yüzyıl), Safevi dönemi (17.-18. yüzyıl ) ve Kaçar dönemine (19. yüzyıl) tarihlendirilir.[8]
Galeri
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Bir Urartu mührü -
Urartu dönemi Bronz aslan heykelciği -
Urartu dönemine ait piştmiş topraktan at şeklinde riton parçası -
Osmanlı döneminden sırlı seramik
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Van Müzesi". T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. 16 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2024.
- ^ a b c "Van Urartu Müzesi". Türkiye Turizm Ansiklopedisi. 27 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2024.
- ^ "Urartu eserleri açısından "dünyanın en zengin müzesi" çağdaş mimarisiyle öne çıkıyor". Anadolu Ajansı. 17 Mayıs 2024. 27 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2024.
- ^ "Urartu eserleri açısından "dünyanın en zengin müzesi" çağdaş mimarisiyle öne çıkıyor". www.aa.com.tr. 27 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2024.
- ^ Çavuşoğlu, Rafet (29 Aralık 2010). "Van Müzesi'nden Urartu Savaş Sahneli At Göğüslük Parçası". Anadolu Araştırmaları. 17 (2): 67-78. ISSN 0569-9746. 27 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2024.
- ^ Biber, Hanifi (29 Aralık 2010). "Van Müzesi'nden "Hayvanlar Hakimi" Betimli Bir Urartu Damga Mühürü". Anadolu Araştırmaları. 17 (2): 79-84. ISSN 0569-9746. 27 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2024.
- ^ Çabaz, Murat; Kulaz, Mehmet (26 Eylül 2023). "VAN MÜZESİ'NDE BULUNAN BİR GRUP OSMANLI RESMİ (KURUM VE MAKAM) MÜHRÜ". Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 33 (3): 1373-1388. doi:10.18069/firatsbed.1339333. ISSN 1300-9702. 27 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2024.
- ^ Baş, Gülsen; Yılmaz, Güler (30 Haziran 2022). "VAN MÜZESİ'NDE BULUNAN İSLAMİ DÖNEM SIRLI SERAMİKLERİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME". TÜBA-AR Türkiye Bilimler Akademisi Arkeoloji Dergisi (30): 117-142. doi:10.22520/tubaar2022.30.006. ISSN 1301-8566. 27 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2024.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]