Uryankay Krayı
Uryankay Krayı Таңды Урянхай | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1914-1921 | |||||||||
.svg) Bayrak | |||||||||
| Başkent | Kızıl(şehir) | ||||||||
| Resmî dil(ler) | Tuvaca, Rusça | ||||||||
| Tarihçe | |||||||||
| |||||||||
| Nüfus | |||||||||
• Tahminî | 60.000 | ||||||||
| |||||||||
Uryankay Krayı(Tuvaca:Таңды Урянхай, Çince: 唐努烏梁海, Basitleştirilmiş Çince : 唐努 乌梁海, Pinyin : Tángnǔ Wūliánghǎi) 1914-1921 yıllarında Ruslar tarafından bölgeye verilen isimdir. 1912 yılına kadar toprak, Çin'i yöneten ve "Tannu-Uryankhai" olarak adlandırılan Mançu Jin hanedanı tarafından yönetildi.[1]
Hakkında[değiştir | kaynağı değiştir]
"Uryankhai" terimi Moğolcadır. 17. ve 20. yüzyılın başlarındaki Rus belgelerinde Tuvanlara Uryankhay, Uryankhayli adı verildi.[2] Uryankhai toprakları hakkında ilk bilgiler 1616 yılında Altan hanlarının devletine gönderilen Rus elçileri V. Tyuments ve I. Petrov tarafından verildi. 1838-1839'da Rus altın arayıcıları bu topraklara gelmeye başladı. Büyük ve Küçük Cezayir'de altın aramaya başlarlar. 1903-1904'te F. Kon bölgenin folklorunu inceledi. Rus köylülerinin bölgeye yeniden yerleştirilmesi 1870'te başladı ve 1909'a kadar burada yaşayan 9.000 Rus vardı. 1906-1910'da Rus hükûmeti, Uryankhai'nin doğal kaynaklarını keşfetmek için birkaç sefer düzenledi.[1]
1912-1913'te Çin'deki Sincan Devrimi'nden sonra, Tuva noyanları (Ambyn-noyon Kombu-Dorju, Chamzi Khambi-lama, noyon Daa-khoshuna Buyan Badyrgi ve diğerleri) defalarca çarlık hükûmetine Tuva'yı Rus himayesine devretmesi için başvurdu.
4 Nisan 1914'te Uryankhai bölgesinin 5 koşunu (bölgesi) üzerinde bir Rus himayesi kuruldu. Arazi Yenisey eyaletine dahil edildi. Irkutsk genel valisine Tuva'da siyasi ve diplomatik işler emanet edildi. Arazinin idaresi resmen ambın-noyanın elindeydi. Aslında, toprak Uryankhai'deki bir Rus komiseri ve yeniden yerleşim bürosunun bir yetkilisi tarafından yönetiliyordu. Başkentleri 1914'te Kızıl şehiriydi.[3] O zaman bölgenin nüfusu 73.000 idi.[4]
Uryankay ülkesi idari olarak 7 bölüme ayrıldı. Bunlar Beyse, Daa, Maadi, Oyunnarsk, Salchaksk, Todjinsk ve Choodu'dur. 1921'de burada Tannu-Tuva Halk Cumhuriyeti ilan edildi.[2] 1926'da devlet Tuva Halk Cumhuriyeti olarak tanındı. 1944'te cumhuriyet, Tuva Özerk Oblastı olarak RSFSR topraklarına dahil edildi.[2] 1961'de Tuva'nın adı MSSR, 1993'te Tuva Cumhuriyeti olarak değiştirildi.[5]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b "Урянхайский край / Uryanxay diyarı" (Rusça). megabook.ru. 11 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2020.
- ^ a b c "Урянхайский край" (Rusça). spsl.nsc.ru. 31 Mart 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2020.
- ^ "История создания города в центре Азии / Asiyanın mərkəzində yaradılmış şəhərin tarixi" (Rusça). tuva.asia. 24 Aralık 2009. 2 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2020.
- ^ "Урянхайский край // «Историческая энциклопедия Сибири»" (Rusça). irkipedia.ru. 17 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2020.
- ^ "Tuva" (İtalyanca). rbvex.it. 10 Aralık 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2020.