Turakhan Türbesi
| Turakhan Türbesi | |
|---|---|
 | |
| Yerel ad | |
| Konum | Başkurdistan |
| En Yakın Şehir | Şişme, Şişme ili |
Turakhan Türbesi Başkurdistan'ın Şişme rayonunda bulunan bir türbe. Anıt XIV-XV. yüzyıllara tarihlendirilmektedir. Türbe Şişme'den Aşağı Termi köyüne giden yol üzerinde, ilçe merkezinin 12 km güneybatısında yer almaktadır.[1][2]
Türbe yakınlarda bir taş caminin olduğuna inanılmaktadır. Bu cami ile birlikte, tek bir mimari topluluktur (külliye). Bazıları türbenin "mahkeme evi" olarak hizmet ettiğini belirtmektedir. Türbede daha önce duruşmalar yapıldı.[3]
Açıklama[değiştir | kaynağı değiştir]
Turakhan Türbesi kaba taşlardan yapılmıştır. Temel dikdörtgen şekilli, 6,6 x 6 metre ölçülerindedir. Duvarların yüksekliği 1,8 metredir. Sekizgen kenarların uçları bir kubbede tamamlanır. Girişte dikdörtgen bir bina vardır. Yapıya giriş yapısı niteliğindedir. Duvarın kalınlığı 1 metredir ve kubbenin yüksekliği 8 metredir. VS Yumatov'un (1845) açıklamasına göre, çatıda çıkıntılı bir bölüm ile bir meşe kapı ve taş kesikleri güçlendirmek için bir pim vardı.
Bina kilitli bir kapı ile modern bir korkuluk ile bağlantılıdır. Tapınağın girişinde kemerli bir kapı da vardır.
Turakhan hakkında[değiştir | kaynağı değiştir]
Turakhan hakkında hiçbir bilgi yoktur. Yaşamına ya da ne yaptığına dair bilgi bulunmamaktadır. Hangi tarihlerde yaşadığı bilinmemektedir. Hakkında söylenenler tarihsel gerçeklere dayanmamaktadır. Bazıları bir çınqızıd olduğunu ve İrtiş'ten modern Tobolsk'a kadar göç ettiğini söylemektedir. Akrabalarından ayrıldıktan sonra Batı Sibirya'dan ayrıldı ve Başkurdistan'a geldi. Uzak geçmişte Başkurtların bugünkü Tobolsk bölgesinde yaşadığı ve göçebe bir yaşam sürdüğü bilinmektedir.
Başka bir rivayete göre, Turakhan, Basman Han'ın erkek kardeşiydi. Basman'ın hükümdarlığı Güney Uralların her iki tarafına da yayıldı. Turakhan'ın kardeşi savaşta öldürüldü. Böyle bir durum o günlerde nadir değildi. Petr Ivanovich Rychkov, Ruslar buraya gelip Ufa'yı inşa ettiğinde, şehir olarak adlandırılacak kadar büyük olduğunu yazmıştır. Turakhan burada kış aylarında yaşardı. Turakhan, yaz aylarını Termi köyünde geçirdi. Mezarı da bugün bu köyde bulunmaktadır.
Günümüzde Başkurdistan'ın yöneticilerinden biri olduğu belirtilir. 16. yüzyılın başlarında Başkurdistan'ı yönetti. Başkurt halkının en güçlü hanının, oğlu Kasım Han olduğu, Burak han (Saraycıklı) ile kavga ettiği belirtilir. Bu savaş toprak ve su yüzünden gerçekleşmiştir. Turakhan ve kardeşi Basman Han'ın rakipleri olan Nogay Altakar tarafından öldürüldüğü rivayet edilir.
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
- Hüseyin Bey Türbesi (Başkurtça: Хөсәйенбәк кәшәнәһе), Hacı Hüseyin Bey'in medfun bulunduğu yerdir. Hacı Hüseyin Bey Modern Başkurdistan topraklarının ilk imamıydı (ilk yüce lider). Mezarı Chishmin ilçesi, Chishmi yerleşimindeki Akzirat mezarlığında bulunur. Müslümanların kutsal yerlerinden biri olarak kabul edilir.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Leskovar, Jutta; Karl, Raimund (7 Kasım 2018). Cambridge Scholars Publishing (Ed.). Archaeological Sites as Space for Modern Spiritual Practice (İngilizce). ISBN 978-1-5275-2101-8.
- ^ Frank, Allen J. (1998). BRILL (Ed.). Islamic Historiography and "Bulghar" Identity Among the Tatars and Bashkirs of Russia (İngilizce). ISBN 978-90-04-11021-2.
- ^ "Dienvidurālu mauzoleji". 25 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2020.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- http://ekabu.ru25 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- http://yuzhnyj-ural.ru