Hüseyin Bey Türbesi
| Hüseyin Bey Türbesi | |
|---|---|
 | |
| Yerel ad | |
| Konum | Başkurdistan, Rusya |
| En Yakın Şehir | Şişme |
Hüseyin Bey Türbesi (Başkurtça: Хөсәйенбәк кәшәнәһе), Hacı Hüseyin Bey'in medfun bulunduğu türbe. Hacı Hüseyin Bey, modern Başkurdistan topraklarının ilk imamıydı (ilk yüce lider). Mezarı Şişme ilçesi, Şişme rayonundaki Akzirat mezarlığında bulunur. Çevredeki Müslümanlar tarafından kutsal yerlerinden biri olarak kabul edilir.
Hacı Hüseyin Bey'in hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]
Ömer bey oğlu Hüseyin bey 14. yüzyılın başlarında Türkistan şehrinde doğdu. Küçük bir çocukken, yerel medreselerin birinde okudu. Burada dini bilgiler edindi ve Yesevi sufi tarikatına katıldı. Bir süre sonra Mekke'ye hacca gitti.
14. yüzyılın başında Başkurt Han Türkistan'a, ülkelerinde İslam'ın yayılmasını sağlamaları için bir imam göndermesi çağrısında bulundu. Hüseyin Bey Başkurdistan'a gönderildi.[1]
Başkurdistan yılları ve ölümü[değiştir | kaynağı değiştir]
Başkurdistan'ın başkentinde Hüseyin Bey, Hacı unvanını aldı. Buradaki birçok çalışmasından sonra Hacı Hüseyin Bey, Başkurtların ilk imamı oldu.
Hüseyin Bey 1341-42'de öldü.[kaynak belirtilmeli] Akzirat mezarlığındaki küçük bir tepeye gömüldü. Medfun bulunduğu yer günümüzde Şişme ili yerleşim yeridir.
Türbenin inşası[değiştir | kaynağı değiştir]
1393-94'te Timurlenk Kızılorda topraklarına girdi ve Toktamış ordularını kuşattı. Burada Hüseyin Bey'in mezarına rastladı. Üzerine bir türbe inşa etti. Mezar taşlarını Türkistan'dan getirtti.[2] Ömer Bey'in oğlu Hüseyin Bey, MS 744'te (MS 1366) 76 yaşında öldü.[kaynak belirtilmeli] Mezar taşı şu anda Ufa Etnografya Müzesi'nde tutulmaktadır.
Türbe dikdörtgen bir şekle sahiptir. Üzerinde bir kubbe bulunur.
Türbe hakkında birçok efsane bulunmaktadır. Timur'un kışı burada geçirmek zorunda kaldığı rivayet edilir. Ordunun bir kısmı bilinmeyen nedenlerle yok oldu. Altın Orda komutanı buraya defnedildi. Bu definlerden sonra sonra antik Akzirat mezarlığı kuruldu.
Sonraki yıllar[değiştir | kaynağı değiştir]
18. yüzyılda, türbe tamamen tahrip edildi. Ancak 1911'de Ufa Müftüsü türbeyi restore etmeye karar verdi. Bunun nedeni türbenin Müslümanlar için kutsal kabul edilmesi idi. Alanda 9 mezar bulundu. Türbedeki altı mezar çocuklara aitti, diğer mezarlarda bir erkek, bir kadın ve Hüseyin Bey'in kendi naaşı bulundu.[3] Arkeologlar Hüseyin Bey'in iskeletini bal mumu kullanarak restore ettiler. İskeletin boyu 160 cm, yüz yapısı Orta Asya vücut tipi ile karakterize idi.[4]
Her yıl Şişmi'de Hüseyin Bey'in anısına bir anma töreni düzenlenir.[5]։
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Ризаэддин Фахруддин. Асар. 1. Казань: «Рухият». s. 38.
- ^ Һәр башҡорт күрергә тейешле урындар бар[ölü/kırık bağlantı]
- ^ Мавзолей Хусейнбека. 25 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ANT Ufa կայքում 9.07.2011 (Rusça)
- ^ Гарустович Г. Н. Хөсәйенбәк кәшәнәһе.[ölü/kırık bağlantı] Башҡорт энциклопедияһы — Өфө: «Башҡорт энциклопедияһы» ғилми-нәшриәт комплексы, 2013. — ISBN 978-5-88185-143-9.
- ^ Чишмы и окрестности (путевые заметки) 27 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. livejournal.com կայքում (Rusça)
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Страничка, посвящённая мавзолею29 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Foto hesabat 25 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Çişmi və onun ətraf əraziləri 27 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.