Triterpenoid saponin
Triterpenoid saponinler, saponin bileşikleri grubuna ait olan triterpenlerdir . Triterpen glikozitler, doğada en yaygın saponinlerdir. Triterpenlerin bir türü olan terpen 30 karbon atomu ihtiva etmektedir. Triterpenler, otuz karbonlu bir bileşik yapmak için beş karbonlu bir izopren biriminden sitosolik mevalonat yolundan birleştirir. Bazı triterpenler doğada steroidaldir. Kolesterol, fitosteroller ve fitoekdisteroidler triterpenlerdir. Triterpenler, belirli yapılarına bağlı olarak yaklaşık 20 gruba ayrılır. Bazı triterpenoid bileşikleri, çeşitli şeker moleküllerinin triterpen birimine bağlanmasını ifade eden saponin glikozitler olarak bulunur. Bu şekerler bağırsakta bakteriler tarafından parçalanabilir ve bazen aglikonun (triterpen) kan dolaşımına [1] veya hücre zarlarına girmesine izin verir.[2]
Saponin glikozitler köpürme ile suyun yüzey gerilimini azaltır ve lipitleri parçalar. Genellikle triterpen saponinler, ilk keşfedildikleri bitki cinsine göre adlandırılan ginsenoside veya astragaloside gibi -yan son ekiyle bu şekilde adlandırılır.[1]
Çöven bitkisi, Gypsophila simonii yerli bir tür olduğu Çankırı ve Türkiye genelinde yaygın olarak dağılmıştır. Bir çalışmada endemik bir bitki olan Gypsophila simonii'nin köklerinden elde edilen olgunlaşmamış saponinlerin kimyasal ve fiziksel özellikleri izole edilmiş ve araştırılmıştır. Saponinlerin asit hidrolizinden geri kazanılan saflaştırılmış aglikonlar, ince bir silis jel tabakası üzerinde ters kromatografi ile ayrılmıştır. Fitokimyasal testler, ham özütlerde terpenoidlerin varlığını göstermiştir.[3]
Bitkilerde[değiştir | kaynağı değiştir]
| Kimyasal bileşik | Bitki kaynağı | |
|---|---|---|
| Yaygın isim | Latin isim | |
| alfa-hederin [4] | çörek otu | Çörek otu |
| araloside A | Spikenard | Aralia mandshurica |
| astragalosit | huang qi | Astragalus membranaceus |
| bacoside A | Brahmi | Bacopa monniera |
| cucurbitacin | Bryonia | Bryonia alba |
| eleutheroside | Sibirya ginsengi | Eleutherococcus senticosus |
| ginsenosit | ginseng | Panax ginsengi |
| jimnemik asit | gurmar | Gymnema sylvestre |
| jipenoit | Jiaogulan | Gynostemma pentaphyllum |
| 20-hidroksiekdison | maral kökü | Rhaponticum carthamoides |
| tinosporosit | Guruchi | Tinospora cordifolia |
| vitanolide | Ashwagandha | Withania somnifera |
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b "Archived copy". 16 Mayıs 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2007.
- ^ Attele, Anoja S., Wu, Ji An and Yuan, Chun-Su, 1999. Commentary: Ginseng pharmacology. Multiple constituents and multiple actions. Biochemical Pharmacology, 58, 1685-1693.
- ^ Yücekutlu A.N., Bildacı,I., (2008). Determination of Plant Saponins and Some of Gypsophila Species: A review of the literature, Hacettepe J. Biol. & Chem., Volume 36, Issue 2, 129-135.
- ^ "Anticancer activity of Nigella sativa (black seed) - a review". The American Journal of Chinese Medicine. 39 (6): 1075-91. 2011. doi:10.1142/S0192415X1100941X. PMID 22083982. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2016.
Another important active compound that has been shown to possess anticancer effects is alpha-hederin, a pentacycline triterpene and a saponin, which is water soluble perhaps the major active component in the aqueous extract of N. sativa.