Saponin
Saponinler çeşitli bitki türlerinde bulunan bir kimyasal bileşik sınıfıdır. Fenomenolojik olarak sulu çözeltilerle karıştırıldığında sabun benzeri kalıcı köpük bırakan amfifil glikozitler olarak gruplandırılırken yapısal olarak da lipofil triterpen türevleri birleşik bir ya da daha fazla hidrofil çekirdek glikozitler olarak sınıflandırılır.[1][2][3] Soğukkanlı hayvanlarda zehirli etki gösterirler ayrıca antifungal ve antibiyotik etkiye sahiptirler.[4] Yüksek oranda saponin içeren bitkiler acı bir tat verdiğinden hayvanlar ve insanlar tarafından tüketilmezler.[4]
Kaynakları[değiştir | kaynağı değiştir]
Saponinler, tarih boyunca yalnızca bitki kaynaklı oldukları düşünülmüştür ancak denizde yaşayan denizyıldızı gibi organizmaların da saponin ürettiği görülmüştür.[1][5] Saponinler birçok bitkide bulunur[1] ve adları, kökleri tarihte sabun olarak kullanılmış olan Karanfilgiller'den Saponaria cinsi bitkilerden gelmektedir.[2] Saponinler ayrıca Sapindaceae, Aceraceae ve Hippocastanaceae familyalarında da bulunur.
Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c Hostettmann, K. (1995). Saponins. Cambridge: Cambridge University Press. s. 3ff. ISBN 0-521-32970-1. OCLC 29670810.
- ^ a b "Saponins". Cornell University. 14 Ağustos 2008. 23 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2014.
- ^ Kocaoğlu Güçlü, Berrin (2004). "Saponinler ve Biyolojik Önemi" (PDF). Erciyes Üniv Vet Fak Derg. 1 (2). ss. 125-131. 9 Mart 2014 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2014.
- ^ a b Küçükkurt, İsmail (2008). "Saponinler ve Bazı Biyolojik Etkileri" (PDF). Kocatepe Veteriner Dergisi. Cilt 1. ss. 89-98. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2014.
- ^ Riguera, Ricardo (Ağustos 1997). "Isolating bioactive compounds from marine organisms". Journal of Marine Biotechnology. 5 (4). ss. 187-193.[ölü/kırık bağlantı]