Thom Karremans
Albay (emekli) Thomas Jakob Peter (Thom / Ton) Karremans (d. 29 Aralık 1948, Apeldoorn), Bosna Savaşı sırasında, Srebrenitsa'daki Srebrenitsa Katliamı'nda Dutchbat askerlerinin komutanıydı. Karremans, Birleşmiş Milletler'in "güvenli bölge" ilan ettiği Boşnak bölgesini savunmak için atanmış, fakat 1995 Temmuz'unda Sırp güçleri, Srebrenitsa'daki Hollandalı Birleşmiş Milletler güçleriyle anlaşarak şehri hedef aldı. Savaş sırasında şehrin güvenliğini sağlayan Hollandalı Komutan Thom Karremans kontrolü Sırplara teslim etti
Askeri kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir]Karremans, Hollanda Kraliyet Askerî Akademisi'nde askeri eğitim aldı ve daha sonra 1979-1980 yılları arası Lübnan'da UNIFIL barış gücünde görev aldı. Seksenli yıllarda silahların kontrolü konusunda yer aldı. Mons'da (Belçika) bulunan NATO Karargahı SHAPE'da görev yaptı. 1991 yılında, AK gözlem komitesine irtibat subayı olarak Bosna'da ilk deneyimini yaşadı. Daha sonra Assen'de bir piyade taburunun komutanı oldu.
Srebrenitsa katliamı
[değiştir | kaynağı değiştir]1994 yılında Birleşmiş Milletler Koruma Gücü (UNPROFOR) komutası altında, barış misyonunun bir parçası olarak Srebrenica yerleşiminde konuşlandırılan III. Dutchbat taburunun komutanı olarak atandı. Hollanda taburu orada konuşlanmış ise de 11, 12 ve 13 Temmuz'da, Sırp askerleri tarafından esir edildiler. Karremans çok geç kaldı ve Sırp ilerleyişini durdurmada başarısız oldu. Savunma için NATO'dan hava desteği istedi. Ancak, BM'nin müdahale etme konusundaki isteksizliği nedeniyle yardım çok çok geç geldi ve Sırp ilerlemesi durdurulamadı. Sırp kuvvetleri Srebrenica'ya girdikten sonra, Mladić, Karremans'ı, birkaç rehine Hollandalı askerinin de bulunduğu Bratunac'taki Fontana oteline çağırdı ve burada Karremans Sırp General Ratko Mladiç tarafından sorguya çekildi (sorgulama video sitesi YouTube'da mevcuttur). Orada Mladić, Sırp birliklerine saldırı emrini verdiği için onu kınadı. Karremans, Mladić'e sadece performans rolü oynadığını belirterek özür diledi: "Ben bir piyanistim. Piyanisti vurmayın” dedi. Mladić, “Sen değersiz bir piyanistsin” şeklinde yanıt verdi.[1] Bir gün sonra, Karremans'ın talimatı üzerine, adamları binlerce mültecinin güvenli bir yere götürülmesine yardım etti. Bu eylemin ardından Karremans, Mladić'ten iş hediyesi olarak bir masa lambası aldı ve ardından Karremans bunun karısına bir hediye olup olmadığını sordu. Fontana otelindeki bu olay ve sohbet Sırplar tarafından filme alınarak basına yansıdı. Veda günü yarbay Karremans, General Mladic'in hediyesini kabul ederken gülümsedi, elini salladı ve ayrıldı.
Korunaklı bir şehre Boşnak nüfusunun tahliyesi bahanesiyle Sırplar, Bosnalı Sırp kontrolü altındaki bir bölgeye otobüsle erkekler olmak üzere çoğu kadın ve çocukları transfer etti. Karremans'ın bu olaydan sonra, Sırp General Ratko Mladiç ile bardak yükselterek şarap içerken görüntüleri çekildi. Mladiç, daha sonra şüpheli bir savaş suçlusu haline geldi.
21 Temmuz 1995 Cuma günü BM ve Bosnalı Sırplar arasındaki müzakereleri takiben, yarbay Karremans ve Hollandalı BM askerlerinin Srebrenica'dan ayrılmalarına izin verildi. Karremans, Hollanda'ya döndükten kısa bir süre Albaylığa terfi etti.
Karremans, kendisinin bir Sırp ablukası altında, gıda ve yakıt azlığından dolayı umutsuzca askerleri ile birlikte beklediğini söyledi. Bosnalı Sırp birliklerine karşı NATO hava saldırılarında istediği yardımlar nihayet verildi fakat 1996 yılında Lahey mahkemesine verdiği demeçte, "yardımlar çok geç geldi ve çok azdı" şeklinde cevap verdi.[2] 1999 yılında Birleşmiş Milletler, Güvenli Bölge ilan edilen Srebrenica'yı korumak için gönderilen askerlerin az sayıda olduğu hatasını kabul etti.
1996'da, Ordu Komutanı Korgeneral Couzy'nini Karremans'ı Bakan Voorhoeve veya Genelkurmay Başkanı'nın bilgisi olmadan albaylığa terfi ettirmesi ve Amerika Birleşik Devletleri'nde bir irtibat pozisyonu ataması nedeniyle bir tartışma çıktı.[3]
Karremans, 3 Ağustos 2011'de güncel olaylar programı Nieuwsuur'a verdiği bir röportajda, Srebrenica düştüğünde kendi hayatından endişe ettiğini söyledi. Ayrıca, 1995'teki olaylardaki rolü nedeniyle Hollanda'da yargılanmak zorunda kalacağını da hesaba kattığını söyledi.[4]
Cezai kovuşturma
[değiştir | kaynağı değiştir]Lahey'deki mahkeme 16 Temmuz 2014'te, kurbanların yakınları tarafından açılan davada, Temmuz 1995'te Srebrenitsa sonbaharında hayatını kaybeden 300 Müslüman erkeğin sınır dışı edilmesinden Hollanda Devleti'nin sorumlu olduğuna karar verdi. Yargıca göre, erkek mültecilerin akıbeti hakkında o anın bilgisi ve yerleşkenin özel konumu nedeniyle” bu erkeklerin sınır dışı edilmesinde işbirliği yapmasına izin verilmedi. Mahkemeye göre Dutchbat, erkeklerin soykırım kurbanı olma ihtimalini dikkate almalıydı. Mahkeme, Dutchbat'ın sınır dışı etmeyle her halükarda işbirliği yaparak "yasaya aykırı hareket ettiğini" ve sonuç olarak Hollanda Devleti'nin kısmen sorumlu olduğunu söyledi. Mahkeme, hava desteğinin olmaması ve enklavın yeniden ele geçirilmemesi gibi bir dizi meselenin Devlet aleyhine ileri sürülemeyeceğine karar verdi.
Ordu kariyeri sonrası
[değiştir | kaynağı değiştir]Ordudan emekli olduktan ülkesi Hollanda'da ölüm tehditleri aldı ve sonra karısı ile birlikte İspanya'ya taşındı.[5] Burada Srebrenica deneyimlerini anlatan Srebrenica, Who Cares? Een puzzel van de werkelijkheid (Srebrenica, Kimin Umurunda? Bir gerçeklik bilmecesi) isimli bir kitap yazdı. Kitabında, Bosna'da altı ay ve altı günlük savaş sırasında kendisi ve adamlarının yaşadığı sorunları ve ikilemleri anlatıyor. Kitapta Karremans, o dönemde Hollandalı politikacıların desteğinin olmaması konusundaki görüşünü aktarıyor. Hollandalı politikacılar tarafından elleri arkasında savaşmaya zorlandığını hissettiğini belirtmiştir.[6]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Şablon:Citeer web
- ^ http://www.icty.org/x/cases/mladic/trans/en/960704it.htm 15 Temmuz 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Transcript from the International Criminal Tribunal for the former Yugoslavia. Retrieved on 13 Haziran 2013
- ^ Voorhoeve wist niet van promotie overste Karremans 29 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Trouw.nl, 3 februari 1996
- ^ Karremans vreesde voor zijn leven, Nieuwsuur, 3 augustus 2011
- ^ Taylor, Rachel S. (2004). "Karremans Recalls Srebrenica Fall". Tribunal Update. Institute for War & Peace Reporting. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2006.
- ^ "Srebrenica who cares?" (Felemenkçe). Literatuurplein. 22 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2015. [ölü/kırık bağlantı]
