Theodora (Theofilos'un eşi)
.jpg){kind=icon}
Theodora (Yunanca: Θεοδώρα, y. 815 - 867'den sonra) Bizans İmparatoriçesi, Bizans imparatoru Theofilos'un eşi ve 842'den 855'e kadar Bizans İmparatorluğu yöneticisi. Doğu Ortodoks Kilisesi tarafından azize ilan edilmiştir. Adına Yortu Günü 11 Şubattır.
Aile
Aslen Paphlagonia'lıdır, Ermeni aristokrat bir aileden gelir.
Günah Çıkartıcı Teofanes ile başlayan ve Teofanes Continuatus ile devam eden vakayinamelerde anne ve babasının adları geçmektedir. Bizans donanması amirali Marinos ile Theoktiste Phlorina'nın kızlarıdır. 4.ve 8.yüzyıllar arası etkili olmuş Ermeni asil bir aile olan Mamikonian ailesi Marinos'un soyundan gelir. Bu aile, Taron, Sasun, Bagrevand ve diğer Ermeni bölgelerinde hüküm sürmüştür. Theodora, Bardas ve Patrici Petronas'ın kızkardeşleridir. Teofanes ayrıca Kalomaria, Sophia ve İrene isimlerinde üç kızkardeşini kayıt etmiştir. İrene, Konstantinopolis Patriği I. Fotios'un erkek kardeşi Sergios ile evlenmiştir. Theofilos'un önde gelen komutanlarından Ermeni Manuel'in yeğenidir.
Evlilik
829 yılında, Theofilos tahtı ele geçirmeyi başardı. 16 yaşında ve henüz evlenmemişti. Takip eden yıl, Babasının ikinci eşi ve üvey annesi olan Efrosini bir buyruk göndererek, asil bakireleri imparatorla evlenecek asil kız olarak seçilmek üzere Konstantinopolis'te yapacağı bir görücülük gösterisine davet etti. Başkente gelen adaylardan biri de Theodora idi. Mayıs 830 tarihinde yapılan gösteride, Theodora imparatorun eşi olarak seçildi. Evlilik 5 Haziran 830 tarihinde Aya Sofya'de gerçekleşti. Bundan sonra Efrosini bir manastıra çekilip imparatoriçelik görevini Theofilos'un karısı Theodora'ya bıraktı.
İmparator eşliği
Theodora'nın aileside onun gibi imparatorluk çevresini seçmişlerdir. Erkek kardeşleri resmi görevler almışlar, kızkardeşleride aristokrasi üyeleri ile evlenmişlerdir.
Theofilos ile Theodora'nın 7 çocuğu olmuştur.
Theofilos İkonoklazm inancına sahip olması gerçeğine rağmen, Theodora ikonalara hürmet göstermiş, imparatorluk sarayındaki odasında ikonalar bulundurmuştur. Anlatılan bir hikâyede bir uşak onun ikonaya hürmet ettiğini görür ve imparatora haber verir. Kocası onunla bu olayla ilgili olarak yüzleştiğinde, "bebeklerle oynadığını" söyler. Onun ikonalarından iki tanesi Athos Dağında bulunan Vatopedi manastırında bugüne kadar korunmuştur ve "Theodora'nın Bebekleri" olarak isimlendirilmektedirler. Bu ikonalar, İkonoklazm'ın nihayi yenilgisi ve ikonaların tekrar kiliselerde kullanılmaya başlanması hatırasına kutlalan Ortodoks bayramında halka gösterilmektedirler.
Theodora'nın ilerideki yaşayacağı işkencelerden Lazarus Zografos'ın kurtardığı söylenir. Kocası ile ilişkisi boyunca, muhalif dini inançlarının devam edip etmediği belirsizdir. Kocası imparator Theofilos'un sağlığı bozuldu ve 20 Ocak 842 tarihinde öldü. Öldüğünde yaklaşık 29 yaşındaydı.
Hükümranlığı
Kocasının ölümünden sonra, oğlu Mikhail'in naibi olmuştur. Theofilos'un kilise politikasını geçersiz kılmıştır. Constantinople'lu Patrik I. Methodius'un yönetiminde konsül toplatmış ve İsa ve azizlerin ikonalarına tapınılmaması ama saygı duyulması şartıyla İkonoklazm'ı kaldırmış ve ikonalar tekrar kiliselerde kullanılmaya başlanmıştır.
Sıkı ve adil bir hükümranlık yapmıştır. Hazineyi zenginleştirmiş, Bulgar kabilelerinin işgal girişimlerini engellemiştir. Fakat hükümranlığında, 'dinden çıkmış' Paulusçuluk'a karşı şiddetli bir işkence hareketi başlatmıştır.
Gücünü devam ettirmek için, oğlunun eğitimini biliçli bir şekilde ihmal etmiştir sonuçta oğlunun kendi erkek kardeşi Bardas'ın etkisinde sefahate düşkün karakterine neden olmuştur.[1]
Bardas rakibi olan Theodora'yı mevkinden attırmıştır. Bardas'in desteğiyle 15 Mart 856 tarihinde III. Mikhail imparatorluk yetkilerinin hepsini yüklenmiştir. Bu arada kendi annesi Theodora ve kızkardeşlerini de rahibe olarak Gastria manastırına çekilmeye zorlamıştır. Theodora, korumak için çok çalıştığı hanedanının sonunu görerek, I. Basileios tarafından suikaste kurban gitmiş onun ellerinde ölmüştür. İkonoklazm'ı kaldırması ve ikonalar tekrar kiliselerde kullandırmaya başlaması nedeniyle azize ilan edilmiştir. Yortusu, 11 Şubattır.
Çocukları
Theofilos ile Theodora'nın 7 çocuğu olmuştur.
- Konstantine - Yak. 833 ile yak. 835 döneminde babasıyla ortak imparator.
- III. Mikhail - (19 Ocak 840 - 23 Eylül/24 Eylül 867), Babası ölünce imparator.
- Maria - (doğum y. 838) Sezar Aleksios Museles ile evlenmiştir. Kocası Bizans'ın Sicilya komutanı olmuştur ancak daha sonra tahtı ele geçirmek için komplo kurmaktan suçlanmıştır. Bir manastıra sürgüne gönderilmiştir. 856 tarihinde annesi Theodora ve kızkardeşleri rahibe olarak sürgüne yollandıklarında yaşamıyordu.
- Thekla - (doğum y. 831 - 867'den sonra). Annesinin hükümdarlığında resimleri paralarda görülür. Sonra bir manastıra sürgüne gönderilmiştir. Sonra geri çağrılmış ve İmparator I. Basileios'un gözdesi olmuştur.
- Anna - (doğum y. 832) Bir manastıra sürgüne gönderilmiştir. Asla geri çağrılmamıştır.
- Anastasya - (doğum y. 833) Bir manastıra sürgüne gönderilmiştir. Asla geri çağrılmamıştır.
- Pulcherya - (doğum y. 836) Bir manastıra sürgüne gönderilmiştir. Asla geri çağrılmamıştır.
Kaynakça
- ^ Christian Settipani, Nos Ancêtres de l'Antiquité
Referanslar
- Herrin, Judith (2001). Women in Purple:Rulers of Medieval Byzantium. London: Phoenix Press. ISBN 1-84212-529-X.
- Bu madde artık kamu malı olan bir yayından alınan metni içeriyor: Chisholm, Hugh, (Ed.) (1911). "madde adı gerekli". Encyclopædia Britannica (11. bas.). Cambridge University Press.
Dış bağlantılar
- chapter in "Byzantine Empresses" by Lynda Garland
- Her listing in "Medieval lands" by Charles Cawley
- A genealogy of her father
- A pedigree of her
Theodora (Theofilos'un eşi) Frigya Hanedanı Doğumu: ? Ölümü: ?
| ||
| Kraliyet Unvanları | ||
|---|---|---|
| Önce gelen Efrosini |
Bizans İmparatoriçe eşi 830–842 |
Sonra gelen Eudokia Dekapolitissa |
| Önce gelen Atinalı İrini |
Bizans İmparator Naibesi 842–855 |
Sonra gelen Bardas |