Temürboğa
| Temürboğa | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Memlûk sultanı | |||||
| Hüküm süresi | Aralık 1467 - 30 Ocak 1468 | ||||
| Önce gelen | Yelbay | ||||
| Sonra gelen | Kayıtbay | ||||
| |||||
| Hanedan | Burcî Memlûkler | ||||
Temürboğa[A] ya da tam künyesiyle el-Melikü'z-Zâhir Temürboğa,[1] Aralık 1467'den 30 Ocak 1468'e kadar çok kısa bir dönem için saltanat süren Burcî Memlûklerden Memlûk Devleti hükümdarı.
Temürboğa Arnavut asıllı olduğu için Rumî lakabını taşımaktaydı. 10 Ekim 1467de ölen Memluk Sultanı Hoşkadem'in yerine geçen geçmek için iki klik mücadele etmekteydi. Önce 1467-1468de Yelbay kliği üste cikti ve Yelbay sultan oldu. Fakat kısa bir dönem sonra Aralik 1467de Temürboğa kliği üste çıktı ve Yelbay tahttan indirildi ve Temürboğa Memluk tahtına geçti. Temürboğa sultan olduktan sonra Memluk devleti hazinesini tamtakır bomboş buldu. Temürboğa'nin elinde yeter derecede şahsi serveti de bulunmuyordu. Geleneksel olarak Memluklu emirlerine verilen tahta çıkma bahşişlerini veremedi. Böylece kendini tutan Memluklular kliği dağılmaya yüz tuttu ve diğer Memlûklu emirlerin desteğinden yoksun kaldı. İki ay kadar hükûmet sürdükten sonra yüksek bir Memlûklu saray memuru olan Hayır Bey'in 30 Ocak 1468de yaptığı bir darbe ile tahttan indirildi. Yerine geçecek Sultanın seçilmesi için memluklu emirleri klikleri birbirine girdiler; ama sonunda Temürboğa'nin atabeyi üzerinde anlaşabildiler ve Kayıtbay'ı 31 Ocak 1448'de Memluk sultanı olarak tahta getirdiler.
Temürboğa yeni Sultan olan Kayıtbay'in yakın arkadaşı idi ve onu kendinin atabey'i olarak atamıştı. Bu nedenle Kayıtbay kendini tahta geçiren klik elebaşılarını zorla sürgüne göndermekle beraber, Temürboğa emekli olarak yaşamak istediği Dimyat'a gönderildi.
Temürboğa dil, edebiyat ve tarihe pek meraklı entelektüel bir kişi idi ve dinî konulara da büyük ilgi gösterirdi.
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Yiğit, İsmail (2004). "Memlükler". İslâm Ansiklopedisi. 29. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları. ss. 97-100.
- ^ Clot, Andre (2009), L'Égypte des Mamelouks 1250-1517. L'empire des esclaves Paris:Perrin ISBN 978-2-262-03045-2 (say.213 Bölüm=" Le long et difficile règne de Kaitbay". (Fransızca)
- ^ Clot, André (çev. Turhan Ilgaz) (2005), Kölelerin İmparatorluğu Memlüklerin Mısır'ı, İstanbul:Epsilon Yayınları ISBN 9753317727
| Resmî unvanlar | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Yelbay |
 Mısır Memlûk Sultanı 1467-1468 |
Sonra gelen: Kayıtbay |